Ustawa o rachunkowości (dalej: uor) nie traktuje jednakowo wszystkich jednostek zobowiązanych do stosowania jej przepisów. Pomijając banki i zakłady ubezpieczeń, do których część przepisów odnosi się wprost (niektóre przepisy uor mają zastosowanie tylko do nich), również pewne mniejsze podmioty mogą liczyć na ulgowe traktowanie przez ustawodawcę. Celowo używam tu pojęcia „mniejsze", ponieważ termin „jednostka mała" jest już zdefiniowany w uor, ale uproszczenia są przewidziane nie tylko dla jednostek małych.
Dwie kategorie
Zasadniczo uor wyodrębnia dwie kategorie podmiotów mniejszych – jednostki mikro i jednostki małe. Jak słusznie można się domyślać, te pierwsze są mniejsze od tych drugich. Zgodnie z definicją ustawową, do jednostek mikro zaliczamy spółki handlowe i spółki cywilne (z zastrzeżeniem sytuacji, gdy ich wspólnikami są osoby fizyczne), a także oddziały przedsiębiorców zagranicznych, które w bieżącym i poprzednim roku obrotowym (jeśli jednostka dopiero rozpoczęła działalność, to rozpatruje się tylko rok bieżący) nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
- 1,5 mln zł sumy bilansowej na koniec roku obrotowego,
- 3 mln zł przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
- 10 osób średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.