Aby mieć 7 milionów złotych aktywów, nie trzeba prowadzić wielkiego biznesu. Wystarczy być właścicielem dwóch większych mieszkań w stolicy. Kto ma takie lokale, wynajmie się je cudzoziemcom i dostanie zapłatę z zagranicy – powinien przyznać się do tego Narodowemu Bankowi Polskiemu. Nie ma przy tym znaczenia, czy formalnie prowadzi działalność gospodarczą. Jeśli nie złoży stosownego sprawozdania raz na kwartał – popełni przestępstwo skarbowe. Musi się wtedy liczyć ze słoną grzywną – od 666,70 zł do 3,2 mln zł.
Przyznać się do udziału
Takie obowiązki sprawozdawcze nie są niczym nowym. Wprawdzie regulujące je rozporządzenie ministra finansów obowiązuje od 19 sierpnia tego roku, ale już wcześniej obowiązywał podobny akt wykonawczy do prawa dewizowego. W sprawozdaniach, składanych co miesiąc lub kwartał, trzeba się przyznać m.in. do kredytów z zagranicy, udziałów w spółkach za granicą, a także do nieruchomości położonych poza Polską. Najniższy próg wartości aktywów i pasywów obligujący osoby fizyczne do składania sprawozdań to właśnie 7 mln zł (dla przedsiębiorców to 10 mln zł).
Jak podaje NBP, sprawozdania dotyczące zagranicznych transakcji składa co roku coraz więcej podmiotów. O ile w 2011 roku było ich 8,8 tys., o tyle obecnie jest ich o tysiąc więcej. Prawdopodobnie jednak to nie wszyscy zobowiązani.
– Wielu przedsiębiorców, zwłaszcza tych mniejszych, którzy dokonują transakcji z zagranicą i przekroczyli ostatnio progi obligujące do składania sprawozdań, może nie zdawać sobie sprawy z tego obowiązku – mówi Henryk Dąbrowski, biegły rewident, członek Krajowej Rady Biegłych Rewidentów.
Tymczasem NBP ma kompetencje, by obserwować działalność przedsiębiorców i kierować do nich kontrolerów. Nie pozostaje to na papierze. – Moi klienci mieli ostatnio kilka takich kontroli. Są zwykle wnikliwe i nie przymykają oka nawet na drobne uchybienia – relacjonuje Małgorzata Tul, właścicielka biura rachunkowego z Opola. Z jej obserwacji wynika, że kontrolerzy z NBP interesują się zarówno firmami zagranicznymi, jak też tymi z polskim kapitałem.
