Przykład
Zmarłemu pracownikowi za przepracowany okres należałaby się kwota wynagrodzenia w wysokości 6000 zł. Pracownik pozostawił żonę oraz dwójkę małoletnich dzieci. Każda z tych osób powinna zatem otrzymać od pracodawcy kwotę brutto 2000 zł, przy czym po odjęciu podatku dochodowego w kwocie 360 zł, otrzyma kwotę netto 1640 zł. Naliczając zaliczkę na podatek dochodowy od wynagrodzenia zmarłego pracownika, nie naliczamy już pracowniczych kosztów uzyskania przychodów, nie odliczamy kwoty wolnej od podatku, no i oczywiście nie naliczamy składek ubezpieczeniowych. Po zakończeniu roku pracodawca wystawia dla każdej osoby będącej odrębnym podatnikiem (w tym także dla małoletnich dzieci) informację podatkową na formularzu PIT-11, w której w pozycji dotyczącej przychodów z praw majątkowych wykazana zostanie informacja o kwocie należności brutto oraz o kwocie potrąconej zaliczki na podatek.
Brak uprawnionych
Zdanie drugie art. 631 § 2 kodeksu pracy wskazuje, że jeśli po zmarłym pracowniku nie ma osób uprawnionych do renty rodzinnej, wówczas prawa majątkowe ze stosunku pracy wchodzą do spadku. To z kolei oznacza, że należności wypłacane na rzecz takich spadkobierców podlegają przepisom ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, a nie przepisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Artykuł 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT wskazuje bowiem, że przepisów tej ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.
Zakład pracy wypłaca więc kwoty należne spadkobiercom po zmarłym pracowniku bez pobierania podatku dochodowego. Spadkobiercy natomiast, we własnym zakresie, muszą otrzymane należności zgłosić urzędowi skarbowemu w ramach nabytego po zmarłym spadku, wypełniając odpowiedni formularz zeznania SD-Z2 lub SD-3.
Przykład
Zmarły pracownik nie miał ani małżonka, ani dzieci. Zmarłemu pracownikowi należało się wynagrodzenie ze stosunku pracy w kwocie 4000 zł. Spadkobiercami zmarłego są jedynie jego rodzice. W tej sytuacje każdy ze spadkobierców otrzymuje po 2000 zł. Spadkobiercy zaś otrzymane od pracodawcy kwoty samodzielnie zgłaszają do urzędu skarbowego, składając odpowiednią deklarację w zakresie nabytego spadku. Otrzymane przez spadkobierców kwoty będą zwolnione od podatku od spadków, jeżeli rodzice zgłoszą nabyty po zmarłym spadek w terminie sześciu miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.
Obowiązek informacyjny
Mało kto wie, że gdy pracodawca wypłaca należności po zmarłym pracowniku na rzecz spadkobierców zmarłego, wówczas – na mocy art. 19 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn – jest zobowiązany wysłać stosowną informację do urzędu skarbowego właściwego dla miejsca zamieszkania spadkobierców, określającą wysokości wypłaconych im kwot. Przepis ten wskazuje, że dłużnicy spadkodawcy lub osób, którym przysługują wierzytelności z tytułu zapisu (dalszego zapisu), wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci lub umorzenia jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego otwartego lub specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na podstawie dyspozycji uczestnika tych funduszy na wypadek jego śmierci, są obowiązani przekazać naczelnikowi urzędu skarbowego, właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania wierzyciela, informację o dokonanych wypłatach (zwrocie długu) i ich wysokości, w terminie 14 dni od dnia wypłaty. Przy czym informacja taka powinna zostać przesłana do urzędu skarbowego w zwykłej formie pisemnej. Nie ma w tym zakresie określonych szczegółowych formularzy.
Ponadto ust. 5 tego artykułu stanowi, że osoby, które dopuściły do wypłaty z naruszeniem wymienionych przepisów, odpowiadają za zobowiązania podatkowe solidarnie z podatnikiem do wysokości wypłaconych kwot.