Ceny transferowe a inwestycje w Rumunii

Polscy przedsiębiorcy, decydując się na ekspansję na rynek rumuński poprzez zakup istniejącej lokalnej spółki lub założenie nowej, powinni liczyć się z konsekwencjami związanymi z cenami transferowymi.

Publikacja: 20.03.2017 01:00

Ceny transferowe a inwestycje w Rumunii

Foto: 123RF

Rumunia to atrakcyjny obszar działania dla inwestorów z Polski. Polski eksport do Rumunii stanowił w okresie styczeń-wrzesień 2016 r. 1,8 proc. eksportu ogółem. Decydując się na założenie spółki zależnej w Rumunii należy jednak, oprócz kwestii biznesowych, rozważyć aspekty podatkowe, w tym również kwestie związane z cenami transferowymi.

Atrakcyjny rynek

Rumunia, z ponad 20 milionami obywateli, jest siódmym rynkiem w Unii Europejskiej pod względem wielkości rynku wewnętrznego. Stale rośnie też siła nabywcza rumuńskich konsumentów, a wynagrodzenia kształtują się na poziomie niższym niż w Polsce.

Rumunia to obszar atrakcyjny gospodarczo również pod względem położenia geograficznego. Bliskość państw Półwyspu Bałkańskiego oraz dostęp do krajów basenu Morza Czarnego (poprzez porty), w tym do mającego duży potencjał wewnętrzny rynku tureckiego, mogą zachęcić inwestorów zainteresowanych dalszą ekspansją.

Dodatkowo, kraj ten stara się stworzyć konkurencyjne warunki prowadzenia działalności dla zagranicznych firm, m.in. poprzez możliwość zakupu ziemi przez obcokrajowców oraz ulgi podatkowe w strefach podobnych do polskich specjalnych stref ekonomicznych. Znaczenie mają również stosunkowo niskie stawki podatków. Dla polskich przedsiębiorstw dodatkowym czynnikiem zachęcającym do inwestycji na rynku rumuńskim jest pozycjonowanie polskich produktów jako produktów o wysokiej jakości i konkurencyjnej cenie.

Definicja podmiotów powiązanych

Podobnie jak w większości europejskich jurysdykcji podatkowych, za powiązane uznaje się według przepisów prawa rumuńskiego podmioty powiązane osobowo, kapitałowo (25 proc. liczby/wartości udziałów lub praw głosu innego podmiotu) lub powiązane poprzez pełnienie funkcji zarządczo-kontrolnych w innym podmiocie.

Przykład

Polska spółka nabywa 25 proc. lub więcej udziałów spółki rumuńskiej. Oznacza to, że spółka rumuńska zostanie uznana za podmiot powiązany ze spółką polską i dwa podmioty, kształtując swoje relacje gospodarcze, muszą brać pod uwagę lokalne przepisy z zakresu cen transferowych.

Polskie przepisy nie wystarczą

W przypadku polskich podmiotów prowadzących działalność na rynku rumuńskim poprzez spółki zależne, przygotowanie dokumentacji cen transferowych dla spółki rumuńskiej za lata 2011 - 2016 na podstawie polskich przepisów w zakresie cen transferowych będzie niewystarczające. Wynika to z odmiennych wymogów w zakresie obowiązkowych elementów, które muszą być zawarte w rumuńskiej dokumentacji. Dokumentacja za lata 2011 - 2016, przygotowana zgodnie z polskim przepisami, będzie musiała zostać dla spółki rumuńskiej uzupełniona przede wszystkim o obowiązkową w Rumunii analizę danych porównawczych. Natomiast z uwagi na zmiany w polskich przepisach od 1 stycznia 2017 r., jeśli polski podatnik przygotuje dokumentację zgodnie z nowymi wymaganiami, to dla spółki rumuńskiej ta sama dokumentacja będzie w zdecydowanej większości spójna z przepisami rumuńskimi.

Podatnicy muszą również pamiętać o konieczności przetłumaczenia przygotowanej dokumentacji na język rumuński.

Czy dokumentację trzeba sporządzać na bieżąco?

Obowiązek corocznego sporządzania dokumentacji cen transferowych dotyczy dużych podatników zawierających transakcje z podmiotami powiązanymi, przekraczające limity określone w zależności od rodzaju transakcji. Dokumentacja ta powinna zostać przygotowana do dnia złożenia rocznego zeznania podatkowego, tj. do 25 marca roku następującego po roku, w którym dokumentowana transakcja miała miejsce. Obowiązek dokumentacyjny może powstać również na żądanie organów podatkowych podczas kontroli. Obowiązek ten dotyczy realizowanych przez dużych podatników transakcji nieprzekraczających progów dokumentacyjnych oraz małych lub średnich podatników, których transakcje wewnątrzgrupowe przekraczają określone limity. W tym przypadku termin na przedłożenie dokumentacji wynosi od 30 do 60 dni, z możliwością jednorazowego przedłużenia o maksymalnie 30 dni.

Za nieprzedłożenie na żądanie organów skarbowych dokumentacji cen transferowych zgodnej z warunkami i wytycznymi określonymi przez właściwe organy grozi grzywna w wysokości od 450 do 2 250 euro (w zależności od wielkości podatnika). Dodatkowo, organy podatkowe mogą oszacować wartość transakcji, dla której dokumentacja cen transferowych nie została sporządzona lub jest niekompletna. Korekty cen transferowych / doszacowania zysków podlegają 16-proc. podatkowi dochodowemu oraz karom pieniężnym i odsetkom za zwłokę.

Praktyka gospodarcza

W ostatnim okresie w wielu krajach zaobserwować można wzmożone zainteresowanie organów podatkowych zagadnieniem cen transferowych. Tendencja ta widoczna jest również w Rumunii, gdzie liczba kontroli cen transferowych wzrasta, a wiedza i doświadczenie organów podatkowych w tym obszarze wciąż się rozwija. Podobnie jak w Polsce, kontrole cen transferowych mogą objąć w szczególności spółki, które osiągają długoterminowe straty, przeprowadzają transakcje z podmiotami z rajów podatkowych lub transakcje o znaczącej wartości dotyczące usług oraz wartości niematerialnych.

Przygotowanie do kontroli

Powszechną praktyką podczas kontroli podatkowych w Rumunii stało się wezwanie do przedstawienia dokumentacji cen transferowych dla ogółu transakcji, także dla małych i średnich przedsiębiorstw. Organy podatkowe wskazują okres, który taka dokumentacja powinna obejmować. W związku z tym, że okres przedawnienia wynosi w Rumunii pięć lat, jest to też najczęściej okres, który jest przedmiotem jednej kontroli.

Dlatego w przypadku małego lub średniego podatnika (który przestawia dokumentację jedynie na żądanie), warto zastanowić się nad dobrowolnym przygotowaniem dokumentacji cen transferowych na bieżąco na wypadek ewentualnej kontroli.

Cena rynkowa

Praktyka z kontroli rumuńskich pokazuje, że wybór metody ustalenia ceny transferowej powinien zostać właściwie uzasadniony w dokumentacji cen transferowej. Brak odpowiednich argumentów za tym, że wybrana metoda jest właściwa i została poprawnie zastosowana może prowadzić do zarzutu niekompletności dokumentacji cen transferowych i związanego z tym doszacowania dochodów dla rumuńskiego podatnika.

Praktyka pokazuje również, że jeśli cena / wynagrodzenie ustalone w danej transakcji nie mieści się w międzykwartylowym przedziale rynkowym, to rumuńskie organy podatkowe dokonują w praktyce doszacowanie dochodu, określając cenę / wynagrodzenie na poziomie mediany.

Dodatkowo, z praktyki wynika, że niezależnie od profilu funkcjonalnego podmioty zależne działające na rynku rumuńskim powinny generować zysk.

Przykład

Polska spółka może posiadać podmiot zależny działający w Rumunii jako dystrybutor o pełnych ryzykach. Oznacza to, że podmiot ten ponosi pełne ryzyko rynkowe i może osiągać straty. Rumuńskie organy podatkowe podczas kontroli podatnika realizującego straty (niezależnie od profilu funkcjonalnego) mogą próbować doszacować dochód spółki do wysokości mediany otrzymanej w wyniku analizy porównawczej (której przeprowadzenie może nie być uzasadnione z uwagi na złożony profil funkcjonalny i brak możliwości wycenienia wynagrodzenia w ramach analizy porównawczej). W tym celu rumuńskie organy mogą przeprowadzić własną analizę porównawczą lub wykorzystać analizę porównawczą przeprowadzoną przez podatnika.

Biorąc to pod uwagę, warto więc pamiętać aby ustalając cenę / poziom rentowności na podstawie przeprowadzonej analizy danych porównawczych oscylować wokół mediany.

Metoda marży transakcyjnej netto

Z naszego doświadczenia wynika, że najczęściej stosowaną przez organy podatkowe metodą w przypadku transakcji dystrybucji towarów na runku rumuńskim jest metoda marży transakcyjnej netto (TNMM). Metoda ta polega na badaniu marży zysku netto, uzyskanej w transakcji z podmiotem powiązanym, i określeniu jej:

- na poziomie marży operacyjnej, jaką uzyskuje ten sam podmiot w transakcjach z podmiotami niezależnymi, lub

- marży operacyjnej uzyskiwanej w niezależnych, porównywalnych transakcjach.

Lokalne dane mają pierwszeństwo nad europejskimi

W przepisach rumuńskich określona jest kolejność, w jakiej należy stosować kryterium geograficzne przy przeprowadzaniu analizy porównawczej. W praktyce oznacza to, że w pierwszej kolejności należy wykorzystywać dane o podmiotach rumuńskich. W przypadku braku dostępności takich danych stosuje się dane o podmiotach z rynku Unii Europejskiej, dane o podmiotach europejskich i dane o podmiotach działających na pozostałych rynkach. Mając na uwadze powyższe, przeprowadzając analizę porównawczą dla rumuńskiej spółki, w przypadku braku danych porównawczych pochodzących z rynku rumuńskiego zasięg analizy należy rozszerzyć na całą Unię Europejską, a nie jedynie na sąsiadujące porównywalne rynki.

Magdalena Marciniak doradca podatkowy, Szef Zespołu Cen Transferowych w MDDP

Trzeba zacząć od opracowania modelu rozliczeń wewnątrzgrupowych

Rumunia to kraj atrakcyjny gospodarczo dla bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Przy zakładaniu spółki zależnej w Rumunii należy pamiętać również o przepisach podatkowych. Aby odpowiednio przygotować się do spełnienia wszystkich wymogów rumuńskich w zakresie cen transferowych, warto dokładnie przeanalizować regulacje z tego obszaru.

W celu zabezpieczenia rynkowego charakteru cen stosowanych w transakcjach z rumuńskimi podmiotami powiązanymi należy zadbać o przeprowadzenie analiz porównawczych i zweryfikować czy wynagrodzenie spółki rumuńskiej ustalone zostało na poziomie wynikającym z benchmarku. Jest to szczególnie ważne, jeśli się weźmie pod uwagę duże zainteresowanie rumuńskich organów podatkowych tematyką cen transferowych, a także fakt, że to na podatniku spoczywa ciężar udowodnienia rynkowości przeprowadzanych transakcji.

Podatnicy powinni też pamiętać, że w przypadku generowania strat przez spółkę rumuńską, niezależnie od jej profilu funkcjonalnego, spółka rumuńska jest narażona na kontrolę podatkową, która może skutkować doszacowaniem dochodu do wysokości mediany z analizy porównawczej.

Przed założeniem spółki zależnej rekomendowane jest stworzenie modelu rozliczeń wewnątrzgrupowych i zweryfikowanie jego założeń pod kątem polskich oraz rumuńskich przepisów. Warto także opracować politykę cen transferowych, która będzie dokumentem potwierdzającym zasadność wyboru danych metod rozliczeń oraz będzie stanowić zabezpieczenie podczas kontroli cen transferowych.

- Marta Klepacz jest starszym konsultantem w Zespole Cen Transferowych w MDDP

Rumunia to atrakcyjny obszar działania dla inwestorów z Polski. Polski eksport do Rumunii stanowił w okresie styczeń-wrzesień 2016 r. 1,8 proc. eksportu ogółem. Decydując się na założenie spółki zależnej w Rumunii należy jednak, oprócz kwestii biznesowych, rozważyć aspekty podatkowe, w tym również kwestie związane z cenami transferowymi.

Atrakcyjny rynek

Pozostało 96% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe