Jeszcze kilka lat temu doradcy podatkowi koncentrowali się na analizie przepisów prawa podatkowego, orzecznictwa sądów, praktyki organów skarbowych, wsparciu dotyczącym prawno-podatkowych konsekwencji transakcji lub prowadzenia działalności w wybranych obszarach. To nadal są kwestie kluczowe, a popyt na tego typu wsparcie nie maleje.
Z drugiej strony, ważnym i finalnym elementem praktyki podatkowej firm jest cykliczne rozliczenie i zaraportowanie danego podatku, wymagające połączenia wiedzy merytorycznej z analizą danych. Z uwagi na czasochłonność tego procesu oraz postępującą cyfryzację wymiany danych z organami podatkowymi, przedsiębiorcy szukają na rynku rozwiązań automatyzujących procesy sprawozdawczości podatkowej. Coraz częściej chcą też połączyć proces raportowania podatkowego z autokontrolą i badaniem ryzyka. Szukają więc nie tylko specjalisty od paragrafów, ale także interdyscyplinarnego doradcy, który wiedzę i doświadczenie przekłada na język nowych technologii. Obszar łączący elementy doradztwa podatkowego, analizy danych, prac analitycznych i programistycznych kiedyś był uważany za niszowy. Obecnie znajduje się w fazie ekspansji na rynku usług wsparcia podatkowego.
Kultura przejrzystości
Zmiana podejścia przedsiębiorców do procesu rozliczania podatków to element globalnego trendu, który przenosi funkcjonowanie firm do elektronicznej rzeczywistości. Potrzeba zwiększenia poboru podatków skutkowała wprowadzeniem przez OECD zaleceń dotyczących uszczelnienia systemu podatkowego, wskazując na potrzebę zwiększenia efektywności kontroli poprzez wykorzystanie nowych technologii. Za wytycznymi poszły ustawodawstwa krajowe. W Polsce wprowadzono w szczególności zmiany w przepisach dotyczących cen transferowych, jednolity plik kontrolny oraz zwiększono obowiązki związane z elektronicznym raportowaniem (np. poprzez ciągłe rozszerzanie katalogu deklaracji składanych wyłącznie w formie elektronicznej). Takie zmiany wymuszają na podatnikach stosowanie programów do przygotowania elektronicznych rozliczeń. Szczególnie w przypadku pliku JPK, którego przygotowanie bez wdrożenia odpowiedniego oprogramowania jest mocno utrudnione. Ministerstwo Finansów idzie jednak o krok dalej i zaczyna kłaść nacisk na automatyczną, masową analizę transakcji podatników.
Mierz cele na zamiary
Skoro przedsiębiorstwa muszą ponieść nakłady na zaprzęgnięcie nowych technologii do procesów podatkowych, powinny móc jak najszerzej skorzystać z możliwości, jakie daje automatyzacja. Poza dostarczeniem na czas deklaracji czy plików JPK w odpowiednim formacie mogą w ten sposób zaoszczędzić czas osób odpowiedzialnych za rozliczenia podatkowe. Zmniejszą również ryzyko błędu i przeniosą ciężar wykonywania powtarzalnych czynności z pracowników na komputer.
Nie każdy program pełni takie funkcje, ale narzędzie do rozliczania podatków powinno być wsparciem dla podatnika, a nie tylko automatycznym audytorem (choć wskazanie błędów samo w sobie też ma wartość). Ponadto, program powinien zwiększać komfort pracy i poczucie bezpieczeństwa osób odpowiedzialnych za rozliczenia podatkowe.