Podzielona płatność (ang. split payment) to mechanizm mający na celu przeciwdziałanie oszustwom podatkowym i powiększającej się luce podatkowej w VAT. Rozwiązanie dotyczące podzielonej płatności przewidziane jest ustawą z 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Ustawa zmieniająca została ogłoszona 10 stycznia 2018 r. (DzU poz. 62). Przepisy nowo dodanego rozdziału 1a działu XI „Mechanizm podzielonej płatności", tj. art. 108a do art. 108d ustawy o VAT będą obowiązywać od 1 lipca 2018 r. Termin wejścia w życie przesunięto z 1 kwietnia 2018 r. na prośbę banków, które muszą przygotować swoje systemy na wdrożenie i obsługę tego rozwiązania.
Na czym polega nowy system
Warunkiem zastosowania metody podzielonej płatności jest otrzymanie faktury przed dokonaniem zapłaty z wykazaną kwotą podatku. Mechanizm podzielonej płatności znajduje zastosowanie do regulowania zobowiązań na rzecz sprzedawców wyłącznie w walucie polskiej za pośrednictwem rachunków bankowych albo rachunków w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, w przypadku gdy obie strony transakcji są zarejestrowanymi podatnikami VAT. Polega on na podzieleniu jednej płatności na dwa strumienie, czyli kwotę netto, która wpłacana jest przez nabywcę na konto bieżące dostawcy lub regulowana jest w inny sposób, oraz kwotę VAT, trafiającą bezpośrednio na odrębne konto bankowe (konto VAT sprzedawcy). Stosowanie tego mechanizmu nie jest obligatoryjne dla nabywcy, który dokonuje zapłaty. Jeśli jednak zdecyduje się on na jego wykorzystanie, to kwota VAT trafi na wyodrębnione konto VAT, niezależnie od woli sprzedawcy.
Trzeba podkreślić, że ani podatnik (posiadacz rachunku VAT), ani organ podatkowy nie mogą swobodnie korzystać z pieniędzy zgromadzonych na tym rachunku. Uznanie kwoty VAT na wyodrębnionym rachunku sprzedawcy nie jest równoznaczne z zapłatą podatku. W przypadku obowiązku zapłaty VAT środki zgromadzone na tym rachunku zostaną przez podatnika przesłane na rachunek organu podatkowego.
Model zautomatyzowany
W przyjętym przez Polskę modelu, wpłata kwoty VAT nie następuje bezpośrednio na konto organu podatkowego, lecz na specjalny indywidualny rachunek dostawcy, który utworzony będzie przez bank lub SKOK dla każdego podatnika VAT. Posiadacz rachunku powinien zostać poinformowany o numerze rachunku VAT oraz ustalonych zasadach i terminach informowania go o saldzie na rachunku VAT.
Komunikat przelewu udostępniony przez bank lub SKOK powinien zawierać cztery niezbędne elementy określone przez podatnika dokonującego zapłaty: