Kiedy praca w innym państwie członkowskim UE nie zapewni zasiłku dla bezrobotnych

Państwo członkowskie Unii Europejskiej może odmówić pracownikowi ubiegającemu się o zasiłek dla bezrobotnych uwzględnienia okresów zatrudnienia w innych krajach członkowskich.

Publikacja: 06.08.2017 11:36

Takie stanowisko zajął Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w wyroku z 7 kwietnia 2016 r. w sprawie Office national de l'emploi (ONEm) przeciwko M. (obywatelowi czeskiemu) (C-284/15).

Stan faktyczny

W tej sprawie obywatel czeski był zatrudniony do 27 kwietnia 2008 r. w Republice Czeskiej na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. Po przeprowadzce do Belgii zarejestrował się jako osoba poszukująca pracy (10 maja 2008 r.) i wystąpił o przyznanie mu zasiłku dla bezrobotnych. Belgijski urząd pracy tego wniosku nie rozpatrzył. Następnie obywatel czeski okresowo podejmował zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu i naprzemiennie występował z wnioskami o przyznanie mu zasiłku gwarantującego dochody za czas, w którym nie wykonuje pracy (przy zatrudnieniu na niepełny etat) i zasiłku dla bezrobotnych. Kolejne wnioski urząd pracy rozpatrzył negatywnie.

Pracownik zaskarżył wszystkie decyzje do belgijskiego sądu pracy. Sąd pierwszej instancji częściowo uwzględnił roszczenia M. Apelację od wyroku złożyły obie strony. Sąd apelacyjny potwierdził, że obywatel czeski jest uprawniony do zasiłku dla bezrobotnych tylko za niektóre okresy pozostawania bez pracy, przypadające już po podjęciu zatrudnienia na terytorium Belgii. Tym samym sąd apelacyjny nie uwzględnił okresów zatrudnienia przypadających przed przeprowadzką pracownika z Republiki Czeskiej. Jednocześnie, nie będąc przekonanym o zgodności swojej oceny z prawem unijnym, sąd apelacyjny postanowił poprosić Trybunał Sprawiedliwości o wykładnię spornych przepisów.

Zdaniem Trybunału

Po rozpatrzeniu sprawy Trybunał stwierdził, że prawa unijnego nie narusza takie uregulowanie przepisów krajowych, które uzależnia przyznanie prawa do zasiłku dla bezrobotnych od przepracowania określonego czasu w tym kraju (a tym samym m.in. odprowadzania składek na krajowy system zabezpieczenia społecznego). Tym samym kraj członkowski (w tym przypadku Belgia) nie musi uwzględniać okresów zatrudnienia w innych państwach. TSUE wskazał przy tym na utrwalone orzecznictwo w tym zakresie.

Trybunał podkreślił jednocześnie, że uregulowanie prawa krajowego, takie jak w przypadku Królestwa Belgii, nie stanowi dyskryminacji pośredniej. Przepisy unijne mają na celu promowanie poszukiwania pracy w tym państwie członkowskim, w którym osoba ostatnio opłacała składki na ubezpieczenia z tytułu bezrobocia. To właśnie państwo, które otrzymało składki pracownika, powinno ponosić ciężar świadczeń z tytułu bezrobocia tej osoby.

Komentarz autora

Jak to wpływa na nasze prawo - Maciej Andrzejewski, prawnik w kancelarii CMS

Wyrok Trybunału potwierdza, że polskie przepisy są zgodne z prawem unijnym. Polskie regulacje dotyczące przyznawania zasiłku dla bezrobotnych, podobnie jak przepisy belgijskie, wymagają uprzedniego odprowadzania składek do krajowego systemu ubezpieczeń. Dopuszczalność takich rozwiązań wynika z tego, że prawo europejskie nie narzuca państwom członkowskim sposobu organizacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Jedyny przypadek, w którym polskie przepisy mogłyby zostać uznane za naruszające prawo unijne, jest naruszenie zasady niedyskryminacji w zatrudnieniu. Taka sytuacja mogłaby mieć miejsce, gdyby na potrzeby ustalania prawa do zasiłku dla bezrobotnych polskie przepisy uwzględniały okresy zatrudnienia w jednych państwach członkowskich, a w innych nie.

Warto wskazać także na odmienności pomiędzy prawem polskim i belgijskim w zakresie przyznawania prawa do zasiłku dla bezrobotnych. W Belgii, co do zasady, zasiłek ten przysługuje pracownikom, którzy ostatnio wykonywali pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. Zasiłek dla bezrobotnych dla osób pracujących ostatnio na część etatu jest przyznawany tylko po spełnieniu dodatkowych warunków. W Polsce prawo do zasiłku dla bezrobotnych jest uzależnione nie od wymiaru czasu pracy, ale od pobierania wynagrodzenia w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dlatego pracownik, który był ostatnio zatrudniony na pół etatu, ma prawo do zasiłku dla bezrobotnych, jeśli pobierał wynagrodzenie w kwocie co najmniej 2000 złotych.

Trudno oceniać, który system jest bardziej korzystny dla pracowników. Warto jednak śledzić rozwiązania przyjęte w innych krajach UE, aby móc w przyszłości przenieść najlepsze z nich do polskiego porządku prawnego.

Takie stanowisko zajął Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w wyroku z 7 kwietnia 2016 r. w sprawie Office national de l'emploi (ONEm) przeciwko M. (obywatelowi czeskiemu) (C-284/15).

Stan faktyczny

Pozostało 96% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe