W prawie podatkowym opinie organów statystycznych nie są jednak wiążące ani dla podatnika, ani dla organu podatkowego. Stanowisko to powszechnie podzielają sądy.
Dowód w postępowaniu
Przykładowo, w orzeczeniu WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 6 czerwca 2012 r. (I SA/Go 227/12) czytamy m.in., że te opinie „nie mogą też w żadnym razie być uważane za »zajęcie stanowiska przez inny organ« w rozumieniu art. 209 ordynacji podatkowej. Opinie klasyfikacyjne organów statystycznych, jako swoistego rodzaju akty wiedzy wyspecjalizowanych organów, mogą być uważane za dowód w postępowaniu podatkowym dotyczącym wymiaru podatku i jak każdy inny dowód podlegają swobodnej ocenie organu podatkowego i mogą być podważone innymi dowodami. Sąd rozpoznający sprawę podziela w tym względzie stanowisko wyrażone w postanowieniu siedmiu sędziów NSA z 20 listopada 2006 r. (...), gdzie wskazano, że w obszarze normatywnym prawa o statystyce publicznej interpretacje standardów i nomenklatur klasyfikacyjnych nie rodzą dla podmiotów gospodarczych - podatników - żadnych bezpośrednich obowiązków. Nie są również źródłem jakichkolwiek bezpośrednich ich uprawnień. Stanowią wyłącznie akt wiedzy organu statystyki publicznej, dokonującego specyficznej »subsumcji« indywidualnego stanu faktycznego pod przepis prawny wynikający z klasyfikacji statystycznej, przy czym »subsumcja« ta nie jest (samodzielnym) aktem stosowania prawa sensu stricto, albowiem nie wynikają z niej bezpośrednio żadne wiążące konsekwencje prawne".
Nie tworzą praw i obowiązków
W wymienionym w cytowanym orzeczeniu postanowieniu siedmiu sędziów NSA z 20 listopada 2006 r. (II FSP 3/06), gdzie sąd odmówił podjęcia uchwały, czytamy: „(...) w orzecznictwie sądowym przyjmuje się trafnie i zasadniczo jednolicie, że tzw. opinie klasyfikacyjne organów statystyki publicznej, zawierające interpretacje standardów i nomenklatur statystycznych, nie są formalnie wiążące ani dla organów podatkowych, ani dla podatników. Ponieważ nie są źródłem prawa, prawem czy też aktem administracyjnym tworzącym określone prawa lub obowiązki podatkowe dla ich adresatów, stanowią jedynie dowód w postępowaniu podatkowym, mającym na celu (ewentualne) ustalenie bądź określenie wysokości zobowiązania podatkowego w należnej, zgodnej z prawem wysokości, i jak każdy dowód podlegają swobodnej ocenie organu podatkowego, a w razie skargi – ocenie sądu administracyjnego kontrolującego w aspekcie zaskarżonej decyzji podatkowej zgodność z prawem postępowania, które doprowadziło do jej wydania (...). Pozyskane dla postępowania podatkowego opinie interpretujące w danym, konkretnym stanie faktycznym określone standardy klasyfikacyjne z zakresu statystyki publicznej nie tworzą bezpośrednio, jak to już wcześniej podnoszono, jakichkolwiek praw i obowiązków, nie stanowią obowiązującego prawa, nie są decyzjami administracyjnymi, nie są oświadczeniami woli. Stanowią wyłącznie akt wiedzy organu statystyki publicznej, dokonującego specyficznej »subsumcji« indywidualnego stanu faktycznego pod przepis prawny wynikający z PKWiU, przy czym »subsumcja« ta nie jest (samodzielnym) aktem stosowania prawa sensu stricto, albowiem nie wynikają z niej bezpośrednio żadne wiążące konsekwencje prawne. Nie ma też przeszkód prawnych do skonstatowania, że organ statystyki publicznej uprawniony jest do weryfikacji (swej) wcześniejszej interpretacji, zainteresowany zaś nią podmiot, np. organ podatkowy, który wykorzystuje i ocenia ją jako dowód w postępowaniu podatkowym, może wystąpić o jej powtórne wydanie lub zmianę (...).
Ponieważ opinie klasyfikacyjne organów statystyki publicznej w obszarze postępowania podatkowego mają wyłącznie walor i funkcje jednego z dowodów postępowania, to brak jest podstaw i uzasadnienia prawnego, aby oceniać je w innym trybie prawnym aniżeli w ramach rozpoznawania konkretnej sprawy podatkowej, w której jako dowód zostały wykorzystane, czy też w sądowo-administracyjnej kontroli tejże indywidualnej sprawy".
Zasady PKWiU
Wartość dowodowa klasyfikacji dokonywanej przez organy statystyczne jest więc taka sama jak innych dowodów. Dlatego organy podatkowe biorą je pod uwagę w trakcie prowadzonych postępowań kontrolnych i podatkowych.
Rozporządzenie Rady Ministrów z 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług zawiera m.in. zasady metodyczne PKWiU, z których podatkowo najistotniejsze wydają się następujące:
