Fiskus nie ma dekady na weryfikację strat w firmie - wyrok NSA

Gdy przedawni się okres, w którym podatnik wykazał stratę, skarbówka nie może podważać jej wysokości ani prowadzić w tym zakresie postępowania.

Aktualizacja: 06.11.2017 17:35 Publikacja: 06.11.2017 16:42

Fiskus nie ma dekady na weryfikację strat w firmie - wyrok NSA

Foto: www.sxc.hu

Firmy nie muszą się już obawiać, że skarbówka będzie w nieskończoność podważać wysokości ich strat. W poniedziałek Naczelny Sąd Administracyjny w siedmioosobowym składzie uznał, że na weryfikację wysokości straty urzędnicy mają standardowe pięć lat, czyli do przedawnienia zobowiązania za okres, w którym firma ją poniosła i wykazała.

Weryfikacja po latach

Kanwą uchwały była konkretna sprawa. Spółka w zeznaniu CIT-8 za 2007 r. wykazała ponad 4 mln zł straty. Pod koniec marca 2013 r. fiskus wydał decyzję, w której drastycznie zmniejszył jej wysokość do niecałych 830 tys. zł. Spółka odwołała się od tej decyzji, ale nic nie wskórała. Przy czy fiskus rzutem na taśmę zdążył wydać decyzję w drugiej instancji na kilka dni przed upływem terminu przedawnienia zobowiązania za 2007 r., tj. 31 grudnia 2013 r.

Spółka zaskarżyła decyzję i Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uwzględnił jej skargę, czyli uchylił zaskarżoną decyzję. Takie rozstrzygnięcie w większości spraw podatkowych zamykałoby fiskusowi drogę do dalszych działań, bo sporne zobowiązanie było już przedawnione. Tu było inaczej. WSA uznał bowiem, że strata nie podlega przedawnieniu jak zobowiązania podatkowe. Fiskus może więc prowadzić postępowanie tak długo, jak długo możliwa jest weryfikacja deklaracji za rok, w którym strata została odliczona. W praktyce oznaczało to, że fiskus ma dużo więcej czasu na jej kwestionowanie.

WSA zauważył, że strata jest rozliczana w czasie, tj. przez pięć kolejnych lat od jej wykazania. Tym samym okres przedawnienia powinien być powiązany z ostatnim rokiem, w którym była możliwość jej rozliczenia. Przy takim podejściu fiskus zyskiwał ponad dekadę na zakwestionowanie straty.

Na problem inaczej spojrzał dopiero NSA. Uznał, że o tym, czy fiskus może weryfikować stratę po przedawnieniu, powinien przesądzić poszerzony skład. I przesądził na korzyść tysięcy firm. Uznał bowiem, że nie jest dopuszczalne prowadzenie postępowania podatkowego i orzekanie o wysokości straty w CIT za rok podatkowy, w którym została ona poniesiona, gdy upłynął już termin przedawnienia zobowiązania za ten rok.

NSA dokonał szczegółowej analizy podstawowych pojęć, takich jak zobowiązanie podatkowe i obowiązek podatkowy, kosztów i przychodów oraz ich wzajemnych relacji. Strata powstaje, gdy koszty są wyższe niż przychód. Postępowanie dotyczy zaś całego stosunku prawnopodatkowego.

Równość wobec prawa

Jak podkreślił sędzia NSA Bogusław Dauter, strata nie jest zobowiązaniem podatkowym. Niemniej jeśli przedawnia się zobowiązanie główne, to przedawniają się też inne związane z nim elementy. Nie ma też szczególnych rozwiązań dotyczących przedawnienia strat. Należy zatem stosować do niej ogólne zasady przedawnienia. Jak podkreślił NSA, jest ono gwarantem pewności prawa i nie może być rozszerzone w drodze wykładni. Odwołał się też do konstytucyjnej zasady równości i sprawiedliwości. Powszechność opodatkowania dotyczy wszystkich, dlatego zasady wygaszania zobowiązań (w tym przez przedawnienie) powinny być takie same dla wszystkich. Do uchwały zgłoszono zdanie odrębne.

sygn. akt II FPS 3/17

Opinia dla "Rzeczpospolitej"

Sławomir Pilarczyk, radca prawny, menedżer w Crido Taxand

Uchwała NSA kończy spory co do terminu, w jakim organy podatkowe mogą kontrolować rozliczenia podatników za lata, w których wykazali oni stratę. Z ustnych motywów jej uzasadnienia jasno wynika, że o wysokości straty organy mogą decydować tak długo, jak długo możliwe jest weryfikowanie deklaracji, w których została ona wykazana. W konsekwencji uchwały wyeliminowana zostanie praktyka organów podatkowych, które kontrolowały okresy z wykazaną stratą nawet po dziesięciu latach od ich zakończenia. W świetle uchwały skarbówka będzie miała tylko i wyłącznie pięć lat od końca roku, w którym złożona zostanie deklaracja podatkowa z wykazaną stratą, aby ją kontrolować i ewentualnie weryfikować jej wysokość. Zdaniem NSA odmienne podejście prowadziłoby do zróżnicowania pozycji podatników i byłoby sprzeczne z konstytucją.

Firmy nie muszą się już obawiać, że skarbówka będzie w nieskończoność podważać wysokości ich strat. W poniedziałek Naczelny Sąd Administracyjny w siedmioosobowym składzie uznał, że na weryfikację wysokości straty urzędnicy mają standardowe pięć lat, czyli do przedawnienia zobowiązania za okres, w którym firma ją poniosła i wykazała.

Weryfikacja po latach

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
ZUS
ZUS przekazał ważne informacje na temat rozliczenia składki zdrowotnej
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Prawo karne
NIK zawiadamia prokuraturę o próbie usunięcia przemocą Mariana Banasia
Aplikacje i egzaminy
Znów mniej chętnych na prawnicze egzaminy zawodowe
Prawnicy
Prokurator Ewa Wrzosek: Nie popełniłam żadnego przestępstwa
Prawnicy
Rzecznik dyscyplinarny adwokatów przegrał w sprawie zgubionego pendrive'a