Urzędy skarbowe wiedzą, do kogo mają przyjść po zaległości podatkowe

Kontrolerzy, choć rzadziej nękają podatników, wykrywają większe kwoty uszczupleń budżetu. Donosy rzadko się przy tym sprawdzają.

Aktualizacja: 22.08.2016 08:58 Publikacja: 22.08.2016 07:08

Urzędy skarbowe wiedzą, do kogo mają przyjść po zaległości podatkowe

Foto: www.sxc.hu

Z danych, które uzyskała „Rzeczpospolita" w Ministerstwie Finansów, wynika, że w ostatnich kilku latach fiskus zmienił strategię kontrolowania podatników. Urzędnicy rzadziej się u nich pojawiają, za to staranniej analizują, dokąd się wybrać.

Jeszcze w 2010 r. kontrolerzy odwiedzili podatników 125 tys. razy. Z roku na rok przychodzili jednak coraz rzadziej. W ubiegłym roku zrealizowali niecałe 49 tys. kontroli, a w pierwszym półroczu 2016 r. już tylko 17 tys.

Zwiększa się natomiast skala wykrytych nieprawidłowości. W ubiegłym roku kontrolerzy oszacowali uszczuplenia podatkowe w kontrolowanych firmach na 5,6 mld zł. To czterokrotnie więcej niż w 2010 r., gdy wyniosły one 1,37 mld zł. Te kwoty nie oznaczają pieniędzy realnie pozyskanych dla budżetu (czasem ustalenia okazują się błędne). Skala wzrostu może jednak świadczyć o większej wydajności kontrolerów.

Najpierw analiza ryzyka

Sami skarbowcy przyznają, że dziś jest o wiele mniej przypadków, gdy kontrolerzy znajdują w firmie jedynie drobne uchybienia. W każdym urzędzie skarbowym działają zespoły analityczne przyglądające się zjawiskom na rynku i typujące do kontroli te osoby i firmy, gdzie rzeczywiście zachodzi realne podejrzenie nadużyć podatkowych. W ostatnich latach ponad połowa kontroli dotyczyła VAT, w którym skala nieprawidłowości jest największa.

Wbrew stereotypowemu wyobrażeniu podstawą kontroli rzadko bywają donosy.

– Oczywiście trafiają do nas informacje od przedsiębiorców o rzekomych nieprawidłowościach u konkurencji czy nawet w rodzinie donoszącego. Choć jednak donosów jest sporo, to rzadko się sprawdzają – przyznaje Jarosław Orłowski, naczelnik Urzędu Skarbowego w Elblągu. Urząd ten jest jednym z laureatów rankingu „Rz" z maja br. w kategorii sprawnego poboru podatków. – Skuteczność to przede wszystkim efekt staranniejszego doboru podmiotów do kontroli – zapewnia Orłowski.

Urzędnicy dociekają

Lepsze przygotowanie urzędników zauważają też pełnomocnicy kontrolowanych firm.

– Coraz częściej nie kończy się na ocenie formalnej zgodności faktury z wymogami prawnymi. Kontrolerzy dociekają ekonomicznej istoty danej transakcji – twierdzi Marcin Kaczanowicz, doradca podatkowy w kancelarii Independent Tax Advisers.

Wojciech Węgrzyn, adwokat w kancelarii FL Tax, zauważa, że zmianę podejścia i lepsze przygotowanie widać u urzędników badających zagadnienia cen transferowych. – Choć taki kontroler może być groźny dla firm, które stosują agresywne optymalizacje, to jednak można z nim nawiązać kontakt i łatwiej podyskutować o ekonomicznym meritum – ocenia adwokat.

Zdaniem Węgrzyna coraz wyższe kwoty ustaleń kontroli nie musza świadczyć o lepszej wykrywalności nadużyć.

– W przypadku VAT wykryte uszczuplenia bywają sumą tego samego podatku, którego zapłaty organy żądają równocześnie od kilku podmiotów uczestniczących w łańcuchu sprzedaży – zwraca uwagę i przypomina, że prawdziwi inspiratorzy wyłudzeń VAT często umykają fiskusowi.

Przytoczone tu dane nie dotyczą działań urzędów kontroli skarbowej, nakierowanych głównie na walkę z przestępczością podatkową na większa skalę. Według zapewnień MF są one z roku na rok coraz skuteczniejsze: w I połowie tego roku wydano decyzje na 9,6 mld zł, czyli o 36 proc. więcej niż przed rokiem.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora: p.rochowicz@rp.pl

Z danych, które uzyskała „Rzeczpospolita" w Ministerstwie Finansów, wynika, że w ostatnich kilku latach fiskus zmienił strategię kontrolowania podatników. Urzędnicy rzadziej się u nich pojawiają, za to staranniej analizują, dokąd się wybrać.

Jeszcze w 2010 r. kontrolerzy odwiedzili podatników 125 tys. razy. Z roku na rok przychodzili jednak coraz rzadziej. W ubiegłym roku zrealizowali niecałe 49 tys. kontroli, a w pierwszym półroczu 2016 r. już tylko 17 tys.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów