Nowa ordynacja podatkowa: umowa o współdziałaniu, mediacja, kontrola na życzenie

Umowa o współdziałaniu, mediacja, kontrola na życzenie – to przewiduje nowa ordynacja podatkowa.

Aktualizacja: 20.06.2018 21:18 Publikacja: 20.06.2018 17:59

Nowa ordynacja podatkowa: umowa o współdziałaniu, mediacja, kontrola na życzenie

Foto: 123RF

Poprawa relacji między fiskusem a podatnikiem – to główny cel nowej ordynacji podatkowej. Przygotowała ją Komisja Kodyfikacyjna Ogólnego Prawa Podatkowego, a Ministerstwo Finansów uzupełniło o nowe rozwiązania, m.in. powołanie rzecznika praw podatnika oraz Centrum Kompetencyjnego Podatków Lokalnych.

– Starej ordynacji podatkowej nie da się już poprawić, jesteśmy skazani na nową – powiedział prof. Leonard Etel, przewodniczący komisji, na środowej konferencji prasowej, na której przedstawiono główne założenia projektu. Podkreślił, że ich największym atutem są propozycje niewładczych form działania administracji skarbowej. Takich jak mediacja, procedura konsultacyjna (zwana też kontrolą na zamówienie) czy umowy między fiskusem a podatnikiem.

Na czym polegają te rozwiązania? Mediacja to procedura rozwiązywania sporów z udziałem osoby trzeciej (z listy prowadzonej przez Ministerstwo Finansów). Kontrolę będzie mogła zamówić firma niepewna swoich rozliczeń, np. skutków podatkowych przekształcenia. Ma to kosztować około 1 proc. wartości transakcji (z uwzględnieniem wielkości przedsiębiorstwa). Umowa z podatnikiem może dotyczyć np. metod wyceny jego przychodów. Decydując się na jej bardziej zaawansowaną formę – umowę o współdziałanie – powinien ujawnić skarbówce dokładne informacje o prowadzonej działalności. W zamian dostanie wyjaśnienie swoich dylematów.

Potrzebny jest dialog z przedsiębiorcami

Czy takie rozwiązania sprawdzą się w praktyce? Zdaniem Agnieszki Durlik z Krajowej Izby Gospodarczej przedsiębiorcom potrzebny jest dialog z urzędnikami.

– Teraz różnie z tym bywa. Zdarza się, że w identycznych sprawach jeden urzędnik telefonuje i podpowiada jak zrobić korektę, a drugi przesyła oficjalne pismo, strasząc karami. Tymczasem większość przedsiębiorców wolałaby skonsultować się z administracją skarbową i dowiedzieć, gdzie popełnia błędy i jak ich uniknąć. Mam nadzieję, że nowe rozwiązania się do tego przyczynią – dodaje ekspertka.

Czy umowy z podatnikami nie obniżą skuteczności poboru podatków? Minister finansów Teresa Czerwińska zapewniała, że nie.

– Chcemy wyważyć interesy podatnika i fiskusa, a także zbudować pomosty między administracją i biznesem. A ostatnią instancją ma być Rzecznik Praw Podatnika, który pomoże, gdy zawiodą inne możliwości. Przykładowo może zareagować wtedy, gdy decyzja skarbówki jest zgodna z prawem, ale niesprawiedliwa społecznie – tłumaczyła Teresa Czerwińska.

Rzecznik praw podatnika ma być powoływany przez premiera na wniosek ministra finansów. Będzie miał swoich reprezentantów we wszystkich województwach.

Inną nową instytucją jest Centrum Kompetencyjne Podatków Lokalnych. Powstanie przy Krajowej Informacji Skarbowej. Będzie wspierać gminy, np. w skomplikowanych postępowaniach dotyczących podatku od nieruchomości. I dążyć do ujednolicenia ich decyzji, przykładowo w kwestii opodatkowania rurociągu, który przebiega przez teren kilkudziesięciu gmin.

Mniej długotrwałych sporów

Ministerstwo Finansów proponuje też wprowadzenie do nowej ordynacji podatkowej cząstkowych postępowań i decyzji (dotyczących np. tylko nadpłaty, a nie całego zobowiązania), a także zapisanie w niej zasady racjonalnego stosowania prawa.

Co jeszcze znajdziemy w nowych przepisach? Możliwość zaskarżenia do sądu decyzji urzędu skarbowego (bez odwołania do izby), postępowanie uproszczone dotyczące zobowiązań do 5 tys. zł, ponaglenie w razie przewlekłości działań administracji skarbowej.

– Chcemy, żeby spory trwały jak najkrócej, a najlepiej żeby były załatwiane polubownie – podkreślał profesor Etel. Zapewnił, że zostaną indywidualne interpretacje, ale powinno ich być mniej (teraz skarbówka wydaje około 30 tys. rocznie). Będą je zastępować interpretacje ogólne. Minister finansów zostanie zobligowany do wydania takiej interpretacji, jeśli w danej sprawie będzie dużo zapytań.

Najwcześniej 2020 r.

Kiedy możemy spodziewać się nowych regulacji? Minister finansów zapewniła, że do końca czerwca projekt ordynacji podatkowej zostanie opublikowany i przedstawiony do publicznych konsultacji. Rząd mógłby przyjąć go we wrześniu, a planowany termin wejścia w życie nowych przepisów to 1 stycznia 2020 r.

Michał Roszkowski - radca prawny, doradca podatkowy, partner w Accreo

Propozycja kompromisowych trybów rozwiązywania sporów to duży krok do przodu w relacjach z fiskusem. Aczkolwiek trudno mi sobie wyobrazić, że urzędnicy dobrowolnie, w drodze negocjacji, obniżają zobowiązanie podatnika. Z doświadczenia wprawdzie wiem, że jest to możliwe w innych państwach, np. w Niemczech, wydaje się jednak, że do stosowania u nas takich rozwiązań potrzebna byłaby przede wszystkim zmiana mentalności urzędników. Same przepisy tego nie załatwią. Musimy też zdawać sobie sprawę, że jeśli nowa ordynacja podatkowa wejdzie w życie, urzędnik znajdzie się trochę między młotem a kowadłem. Z jednej strony przepisy każą mu porozumiewać się z podatnikiem, z drugiej zwierzchnicy wymagają od niego dużych domiarów.

Poprawa relacji między fiskusem a podatnikiem – to główny cel nowej ordynacji podatkowej. Przygotowała ją Komisja Kodyfikacyjna Ogólnego Prawa Podatkowego, a Ministerstwo Finansów uzupełniło o nowe rozwiązania, m.in. powołanie rzecznika praw podatnika oraz Centrum Kompetencyjnego Podatków Lokalnych.

– Starej ordynacji podatkowej nie da się już poprawić, jesteśmy skazani na nową – powiedział prof. Leonard Etel, przewodniczący komisji, na środowej konferencji prasowej, na której przedstawiono główne założenia projektu. Podkreślił, że ich największym atutem są propozycje niewładczych form działania administracji skarbowej. Takich jak mediacja, procedura konsultacyjna (zwana też kontrolą na zamówienie) czy umowy między fiskusem a podatnikiem.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona