Kazachstan zmienia alfabet z cyrylicy na łaciński

Dekret prezydenta Nursułtana Nazarbajewa nakazuje porzucenie cyrylicy do 2025 roku.

Aktualizacja: 29.10.2017 21:10 Publikacja: 29.10.2017 17:32

Kazachstan zmienia alfabet z cyrylicy na łaciński

Foto: Stock Adobe

– Dzieci w szkołach uczą się języka angielskiego i bez problemu przyswajają łacińskie litery. Młode pokolenie nie będzie miało żadnych problemów – ogłosił prezydent, nakazując, by już w przyszłym roku rozpocząć przygotowanie nowych podręczników szkolnych.

Astana od dziesięciu lat przygotowywała się do zmiany alfabetu i do końca nie było jasne, czy się na to zdecyduje. Głównym problemem było to, że obecnie używana cyrylica w wersji kazachskiej ma 42 litery (w tym dziewięć stworzonych specjalnie dla języka kazachskiego), o jedenaście więcej niż alfabet łaciński (nawet po uwzględnieniu ośmiu specjalnych liter z apostrofami dla zapisu kazachskiego).

Prezydent Nazarbajew podjął jednak w końcu decyzję i kraj stał się w ten sposób piątą postsowiecką republiką, która albo porzuciła cyrylicę – wprowadzoną w czasach stalinowskich – albo próbuje to zrobić. W samym Kazachstanie do 1940 roku posługiwano się alfabetem łacińskim do zapisu języka kazachskiego. Ówczesnej zmianie liter towarzyszyła eksterminacja miejscowej inteligencji.

Sami Kazachowie częściowo również posługują się alfabetem łacińskim – a dokładniej kazachskie społeczności w Turcji. Sam język zresztą zaliczany jest do grupy języków tureckich. Za to Kazachowie mieszkający w Chinach używają z kolei alfabetu arabskiego. Przede wszystkim dlatego, że mieszkają zazwyczaj w zachodniej części kraju, wśród muzułmańskich Ujgurów, którzy posługują się właśnie nim.

Rosja na razie oficjalnie nie zareagowała na kazachską decyzję. Jednak w moskiewskich środowiskach nacjonalistycznych podkreślają, że zmiana alfabetu to „wpływ ideologii panturkizmu, lansowanej przez Ankarę". – Głównym jej zadaniem jest stworzenie wspólnoty tureckich narodów i państw. Ta wspólnota opiera się nie tylko na historycznych wywodach, ale i na realnych fundamentach, takich jak alfabet – twierdzi jeden z rosyjskich ekspertów Adżar Kurtow. Kazachstan ma jednak obecnie dwa języki urzędowe – drugim jest rosyjski. On oczywiście nadal będzie zapisywany cyrylicą, co sprawi, że po zakończeniu reformy Nazarbajewa mieszkańcy kraju będą nie tylko dwujęzyczni, ale i dwualfabetowi.

Przed Astaną cztery inne postsowieckie kraje zmieniły alfabet (w tym trzy tureckojęzyczne): Mołdawia, Azerbejdżan, Turkmenia i Uzbekistan. W tym ostatnim jednak mimo ponawianych prezydenckich dekretów (i dyktatorskich rządów) reforma się nie udała i cały czas w użyciu jest cyrylica.

– Dzieci w szkołach uczą się języka angielskiego i bez problemu przyswajają łacińskie litery. Młode pokolenie nie będzie miało żadnych problemów – ogłosił prezydent, nakazując, by już w przyszłym roku rozpocząć przygotowanie nowych podręczników szkolnych.

Astana od dziesięciu lat przygotowywała się do zmiany alfabetu i do końca nie było jasne, czy się na to zdecyduje. Głównym problemem było to, że obecnie używana cyrylica w wersji kazachskiej ma 42 litery (w tym dziewięć stworzonych specjalnie dla języka kazachskiego), o jedenaście więcej niż alfabet łaciński (nawet po uwzględnieniu ośmiu specjalnych liter z apostrofami dla zapisu kazachskiego).

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Polityka
USA: Nieudane poszukiwania trzeciego kandydata na prezydenta
Polityka
Nie żyje pierwszy Żyd, który był kandydatem na wiceprezydenta USA
Polityka
Nowy sondaż z USA: Joe Biden wygrywa z Donaldem Trumpem. Jest jedno "ale"
Polityka
Afera na Węgrzech. W Budapeszcie protest przeciwko Viktorowi Orbánowi. "Zrezygnuj"
Polityka
Donald Trump reklamuje Biblię. Sprzedawaną za 59,99 dolarów