Wyrok NSA: konkubinat a wysokość podatku od spadków i darowizn

Konkubina nie może żądać zaliczenia jej do pierwszej grupy podatkowej po śmierci partnera, bez względu na przyczynę niesformalizowania związku – przesądził w niedawnym wyroku Naczelny Sąd Administracyjny.

Aktualizacja: 08.12.2016 13:13 Publikacja: 08.12.2016 12:17

Wyrok NSA: konkubinat a wysokość podatku od spadków i darowizn

Foto: 123RF

Wysokość należnego podatku od spadków i darowizn jest uzależniona od tego, do której z trzech grup podatkowych zaliczono nabywcę.

Do pierwszej grupy: zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów. Do drugiej: zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych. Inni nabywcy stanowią grupę trzecią.

Właśnie do tej ostatniej grupy panią Katarzynę W. (imię fikcyjne) zaliczył urząd skarbowy, która w złożonym zeznaniu podatkowym SD-3 w rubryce "stopień pokrewieństwa" wpisała "konkubent". Chodziło o zgłoszenie do opodatkowania majątku odziedziczonego po zmarłym partnerze. Na podstawie testamentu kobieta otrzymała m.in. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Wartość masy spadkowej wynosiła ponad 237 tys. zł. Skarbówka zakwalifikowała panią Katarzynę do trzeciej grupy podatkowej i określiła wysokość podatku na 4 902 zł.

Kobieta odwołała się od tej decyzji, i wniosła o zaliczenie jej do pierwszej grupy podatkowej. Jak przekonywała, pozostawanie w konkubinacie ze spadkodawcą od 12 lat oraz wspólne prowadzenie gospodarstwa domowego, wzajemna opieka i troska, daje podstawy do zaliczenia jej do tej grupy.

Dyrektor urzędu skarbowego nie podzielił jej opinii, wyjaśniając, iż przepisy prawa, zarówno podatkowego jak i cywilnego, nie przewidują, wbrew opinii podatniczki, możliwości stwierdzenia pokrewieństwa z uwagi na silne więzi emocjonalne (konkubinat) czy też fakt wspólnego prowadzenia gospodarstwa domowego oraz wzajemnej opieki i troski. Zakwalifikowanie nabywcy do określonej grupy podatkowej (art. 14 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn), następuje tylko i wyłącznie według osobistego stosunku (pokrewieństwa) nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

W skardze do sądu administracyjnego podatniczka nie stawiając zarzutów naruszenia konkretnych przepisów prawa przytoczyła stan faktyczny. Tłumaczyła, iż pozostawała w kilkunastoletnim związku partnerskim ze zmarłym, ponieważ zarówno ona, jak i spadkodawca byli po rozwodach i spadkodawca nie mógł ponownie zawrzeć z nią związku małżeńskiego w kościele, a ślub cywilny go nie satysfakcjonował. Podniosła, że ze spadkodawcą stanowiła rodzinę, a na gruncie podatku od spadków i darowizn jest dyskryminowana ze względu na swój status konkubentki spadkodawcy. Podkreśliła też, że domaga się zastosowania norm Konstytucji i Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.

Taka argumentacja nie przekonała Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi. W uzasadnieniu wyroku oddalającego skargę sąd zwrócił uwagę, że pojęcia więzy rodzinne, czy więzy osobiste to nie są synonimy i nie należy ich utożsamiać. Pojęcie bowiem więzy rodzinne to pojęcie węższe, a pojęcie więzy osobiste to pojęcie szersze. - Więzy uczuciowe, więzy przyjacielskie czy wynikające z konkubinatu, sąsiedztwa, to niewątpliwie więzy osobiste, ale nie rodzinne – wskazał WSA.

Pod koniec października wyrok WSA podtrzymał Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt II FSK 2835/14).

Wysokość należnego podatku od spadków i darowizn jest uzależniona od tego, do której z trzech grup podatkowych zaliczono nabywcę.

Do pierwszej grupy: zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów. Do drugiej: zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych. Inni nabywcy stanowią grupę trzecią.

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe