- Wójt odmówił umorzenia przedsiębiorcy zaległości w podatku od nieruchomości za 2017 r. Podatnik złożył odwołanie od tej decyzji uzasadniając to tym, że użyteczność nieruchomości była ograniczona (nabył ją od gminy w 2016 r.), bo nie miała ona dostępu do drogi publicznej, przez to ponosił on straty. Z dokumentacji wynika, że firma ma stałe dochody. Czy odmowa umorzenia może zostać podważona?
Nie. Z podanego stanu faktycznego wynika, że wójt wydał decyzję w sprawie odmowy umorzenia zaległości w podatku od nieruchomości. Podstawę wniosku stanowił zapewne art. 67a § 1 pkt 3 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa. Tam ustawodawca postanowił, że na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną. Istotne jest jednak to, że ustawodawca przewiduje jedynie możliwość umorzenia zaległości podatkowej, pozostawiając to uznaniu administracyjnemu, czyli w podanym przypadku decyzji wójta gminy. Tak też akcentuje się w orzecznictwie sądowoadministracyjnym. Przykładowo, w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z 27 lipca 2017 r. (sygn. akt I SA/Ke 305/17) podano m.in.: „Instytucja umorzenia zaległości podatkowej w trybie decyzji organu podatkowego w indywidualnej sprawie zbudowana jest przy zastosowaniu tzw. uznania administracyjnego [...], organ może, ale nie musi umorzyć zaległości nawet w przypadku spełnienia przez podatnika przesłanek określonych w tym przepisie. Nawet w przypadku wystąpienia ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego organ podatkowy nie będzie zobowiązany do umorzenia zaległości".
W kontekście ww. art. 67a § 1 pkt 3 ordynacji podatkowej, trudno uznać, że zaszły przesłanki tam wymienione, mogące stanowić podstawę do umorzenia zaległości podatkowej. W podanym stanie faktycznym wyraźnie bowiem wskazano, że zasadniczym argumentem odwołania od decyzji wójta jest brak możliwości faktycznego wykorzystania potencjału nieruchomości, z powodu braku jej dostępu do drogi publicznej. Jednocześnie wskazuje się, że przedsiębiorca zasadniczo nie jest w trudnej sytuacji, bowiem ma stałe dochody, a jedynie ww. ograniczenie powoduje utratę potencjalnych klientów. Takiego rodzaju argumentu nie można zakwalifikować ani jako ważnego interesu podatnika, ani interesu publicznego, czego wymaga ww. regulacja prawna.
Warto również wspomnieć, że udzielenie ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych jest instytucją prawną o charakterze wyjątkowym, gdyż zasadą jest obowiązek płacenia podatków. Ten wyjątkowy charakter powoduje, że nie mogą stanowić podstawy do udzielenia ulgi wszelkie okoliczności, będące następstwem określonych decyzji podjętych przez podatnika (por. wyrok WSA w Bydgoszczy z 22 sierpnia 2017 r.; sygn. akt I SA/Bd 470/17). Oznacza to, że przedsiębiorca decydując się na zakup nieruchomości (posiadającej pewne ograniczenia) niejako uczynił to na swoje ryzyko i na własną odpowiedzialność.
W zbliżonym stanie faktycznym, istotne stanowisko zajął WSA w Gorzowie Wielkopolskim w wyroku z 13 sierpnia 2014 r. (sygn. akt I SA/Go 396/14). Tam zaakcentowano m.in.: „Słusznie organ wskazał, że skarżący nie utracił możliwości zarobkowania, a nabywając nieruchomość powinien się liczyć z koniecznością ponoszenia podatków. Brak dostępu do drogi publicznej i do mediów – co zdaniem strony uniemożliwia prowadzenie działalności – nie przesądza o konieczności zastosowania przez organ wnioskowanej ulgi". Dalej podano w tym wyroku, że podatnik nie kwestionował wysokości podatku przy dokonywaniu jego wymiaru w 2012 r., dodając: „Argumentacja którą strona podnosi w niniejszym postępowaniu ewentualnie zasadna byłaby w postępowaniu dotyczącym wymiaru podatku od nieruchomości, a nie w postępowaniu dotyczącym jego umorzenia". Ostatecznie przyjęto w ww. wyroku, że brak było przesłanek do umorzenia zaległości podatkowej od nieruchomości. Sąd odnosząc się zaś do ograniczonych możliwości rozwoju przedsiębiorcy wskazał nadto, że tego rodzaju argument nie wpisuje się ani w ważny interes podatnika ani w interes publiczny, lecz ma charakter subiektywnego stanowiska.
