Infrastruktura kolejowa zwolniona z podatku od nieruchomości

Od 2017 r. nie płaci się daniny od budynków, w których są m.in. nastawnie, urządzenia sygnalizacyjne, oraz służące do dystrybucji prądu do sygnalizacji i łączności . To korzystne rozwiązanie dla podatników, ale stracą na nim samorządy.

Publikacja: 23.01.2017 05:40

Infrastruktura kolejowa zwolniona z podatku od nieruchomości

Foto: Fotorzepa, Michał Walczak Michał Walczak

Nowelizacja ustawy o transporcie kolejowym z 16 listopada 2016 r. wprowadziła duże zmiany nie tylko w tej ustawie, ale także w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, modyfikując zwolnienie z podatku od nieruchomości dla gruntów, budynków i budowli wchodzących w skład infrastruktury kolejowej. Zwolnienie w nowym kształcie obowiązuje od 1 stycznia 2017 r.

Cel zmian

Z uzasadnienia do projektu ustawy o transporcie kolejowym wynika, że celem nowelizacji było dostosowanie krajowych norm prawnych w zakresie transportu kolejowego do zmiany prawa Unii Europejskiej wprowadzonej postanowieniami Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/34/UE z 21 listopada 2012 r. w sprawie utworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego (DzU UE L 343 z 14 grudnia 2012 r., str. 32) oraz przepisów wykonawczych wydanych na jej podstawie.

Linie z preferencją, bocznice nie

Ze względu na niejasność dotychczasowych przepisów, zarówno przed organami podatkowymi, jak i sądami administracyjnymi toczyło się wiele sporów dotyczących stosowania tego zwolnienia z podatku od nieruchomości. Budowle, takie jak linie kolejowe były zwolnione, ale już bocznice kolejowe niewymienione w definicji infrastruktury kolejowej nie były objęte takim zwolnieniem. Do tej pory uznawano, że bocznica co prawda łączy się z linią kolejową, jednak nie jest jej częścią; leży poza obrębem linii kolejowej (wyrok NSA z 22 sierpnia 2012 r., II FSK 130/11). Budynki kolejowe czy grunty, na których znajdowały się drogi dojazdowe do takich budynków, także nie podlegały opodatkowaniu (wyrok NSA z 5 października 2012 r., II FSK 1402/11). Spory kończyły się bez sukcesów dla podatników. Zmiany rzeczywiście są rewolucyjne, gdyż obecnie ustawa stanowi już nie tylko o zwolnieniu budowli, ale także budynków i gruntów wchodzących w skład infrastruktury kolejowej.

Zwolnienia z podatku od nieruchomości zostały uregulowane w art. 7 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. 1 stycznia 2017 r. weszły w życie zmiany w tym katalogu.

Zupełnie inna definicja

Nowelizacja objęła także definicję infrastruktury kolejowej, do której odnosi się przepis dotyczący zwolnienia z podatku od nieruchomości. Do końca grudnia ub.r. pod pojęciem infrastruktury kolejowej należało rozumieć linie kolejowe oraz inne budowle, budynki i urządzenia wraz z zajętymi pod nie gruntami, usytuowane na obszarze kolejowym, przeznaczone do zarządzania, obsługi przewozu osób i rzeczy, a także utrzymania niezbędnego w tym celu majątku zarządcy infrastruktury (art. 4 ustawy o transporcie kolejowym).

Definicja ta została całkowicie zmieniona. Do ustawy o transporcie kolejowym dodano bowiem obszerny załącznik nr 1, który wskazuje, jakie elementy stanowią infrastrukturę kolejową. Chodzi o:

1) tory kolejowe, w tym rozjazdy i skrzyżowania torów, wchodzące w ich skład szyny, szyny żłobkowe, kierownice, odbojnice, prowadnice, zwrotnice, krzyżownice i inne elementy rozjazdów, podkłady kolejowe i przytwierdzenia, drobne elementy nawierzchni kolejowej, podsypka w tym tłuczeń i piasek;

2) obrotnice i przesuwni- ce;

3) podtorze, w szczególności nasypy i przekopy, systemy kanałów i rowów odwadniających, rowy murowane, ściany osłonowe, roślinność posadzona w celu ochrony skarp;

4) obiekty inżynieryjne: mosty, wiadukty, przepusty i inne konstrukcje mostowe, tunele, przejścia nad i pod torami, mury oporowe i umocnienia skarp;

5) nastawnie, urządzenia sterowania ruchem kolejowym, w tym urządzenia zabezpieczające, sygnalizacyjne i łącznościowe na szlaku, w stacjach i stacjach rozrządowych, urządzenia służące do wytwarzania, przetwarzania i dystrybucji prądu elektrycznego do celów sygnalizacji i łączności; budynki, w których takie urządzenia lub instalacje się znajdują; przytorowe urządzenia kontroli bezpiecznej jazdy pociągów i wykrywania stanów awaryjnych w przejeżdżającym taborze; hamulce torowe; urządzenia do ogrzewania rozjazdów;

6) perony wraz z infrastrukturą umożliwiającą dotarcie do nich pasażerom, pieszo lub pojazdem, z drogi publicznej lub dworca kolejowego;

7) rampy towarowe, w tym w terminalach towarowych, wraz z drogami dowozu i odwozu towarów do dróg publicznych;

8) drogi technologiczne i przejścia wzdłuż torów, mury ogradzające, żywopłoty, ogrodzenia, pasy przeciwpożarowe, zasłony odśnieżne;

9) przejazdy kolejowo-drogowe i przejścia w poziomie szyn, w tym urządzenia i systemy służące zapewnieniu bezpieczeństwa ruchu drogowego i pieszego;

10) systemy oświetleniowe do celów ruchu kolejowego i bezpieczeństwa;

11) urządzenia przetwarzania i rozdziału energii elektrycznej na potrzeby zasilania trakcyjnego: podstacje, kable zasilające pomiędzy podstacjami i przewodami jezdnymi, sieć trakcyjna wraz z konstrukcjami wsporczymi, trzecia szyna z konstrukcjami wsporczymi;

12) grunty, oznaczone jako działki ewidencyjne, na których znajdują się elementy wymienione w pkt 1–11.

Wskazane w punktach 1–12 elementy mogą być zaliczone do infrastruktury kolejowej, jeśli spełniają jeden z alternatywnych warunków:

- tworzą część linii kolejowej, bocznicy kolejowej lub innej drogi kolejowej, lub

- są przeznaczone do zarządzania nimi, obsługi przewozu osób lub rzeczy, lub ich utrzymania.

Korzyści płynące z nowości

Zmiana wynika przede wszystkim z objęcia zwolnieniem budynków wchodzących w skład infrastruktury kolejowej. Do tej pory budynki w ogóle nie podlegały zwolnieniu. Teraz zwolnienie dotyczy wszystkich budynków, w których znajdują się: nastawnie, urządzenia sterowania ruchem kolejowym, w tym urządzenia zabezpieczające, sygnalizacyjne i łącznościowe na szlaku, w stacjach i stacjach rozrządowych, urządzenia służące do wytwarzania, przetwarzania i dystrybucji prądu elektrycznego do celów sygnalizacji i łączności.

Z kolei grunty mogły być zwolnione z opodatkowania, ale tylko pod warunkiem, że były zajęte pod budowle wchodzące w skład infrastruktury kolejowej. Zwolniona była zatem tylko ta część gruntów, która była rzeczywiście zajęta przez obiekty kolejowe. Obecnie wystarczy, że grunty wchodzą w skład infrastruktury kolejowej. Chodzi zatem o grunty, które są określone jako działki ewidencyjne, na których znajdują się elementy wskazane w pkt 1–12 załącznika nr 1 (np. rampy towarowe, systemy oświetleniowe, perony).

Teraz zwolnienia doczekała się także bocznica kolejowa. Bocznicą kolejową jest obecnie wyznaczona przez zarządcę infrastruktury droga kolejowa, połączona bezpośrednio lub pośrednio z linią kolejową, służąca do wykonywania czynności ładunkowych, utrzymaniowych lub postoju pojazdów kolejowych albo przemieszczania i włączania pojazdów kolejowych do ruchu po sieci kolejowej. Jeśli zatem wskazane w załączniku nr 1 do ustawy elementy tworzą część bocznicy kolejowej i są udostępniane przewoźnikom kolejowym lub wykorzystywane do przewozu osób, to podlegają zwolnieniu.

Pozostałe podmiotowe przesłanki tego zwolnienia także nie są już takie restrykcyjne. Obecnie elementy kolejowe mogą być udostępniane przewoźnikom kolejowym lub wykorzystywane do przewozu osób.

Ze względu na wielość elementów wchodzących w skład infrastruktury kolejowej korzyści dla podatników są w tym zakresie ogromne. Warto dokładnie przeanalizować nowe przepisy pod kątem kwalifikacji dla celów podatkowych określonych obiektów kolejowych będących we władaniu podatników.

Autorka jest radcą prawnym, konsultantem podatkowym w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO

podstawa prawna: ustawa z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 716 ze zm.)

podstawa prawna: ustawa z 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 1727 ze zm.)

podstawa prawna: ustawa z 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o transporcie kolejowym oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2016 r., poz. 1923)

Nowelizacja ustawy o transporcie kolejowym z 16 listopada 2016 r. wprowadziła duże zmiany nie tylko w tej ustawie, ale także w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, modyfikując zwolnienie z podatku od nieruchomości dla gruntów, budynków i budowli wchodzących w skład infrastruktury kolejowej. Zwolnienie w nowym kształcie obowiązuje od 1 stycznia 2017 r.

Cel zmian

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe