Remanent: jak ująć balot słomy w spisie z natury?

Jeżeli przedsiębiorca pośredniczy między producentami słomy a podmiotami nabywającymi ją do dalszej przeróbki, to słoma ta nie jest dla niego półfabrykatem wycenianym w remanencie według kosztów wytworzenia, tylko towarem handlowym.

Publikacja: 28.12.2017 04:00

Remanent: jak ująć balot słomy w spisie z natury?

Foto: Adobe Stock

- Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą polegającą na:

– kupowaniu skoszonej słomy zbóż oraz rzepaku,

– zbieraniu jej z pola za pomocą urządzeń, które słomę prasują, a następnie pakują w baloty,

– składowaniu jej w stogi,

– sprzedaży zapakowanej w baloty słomy do producentów podłoża pod hodowlę pieczarek lub producentów paliwa ekologicznego (peletu).

W trakcie procesu pakowania słomy (prasowanie plus owijanie sznurkiem lub siatką) nie zmienia ona ani właściwości fizycznych, ani chemicznych. Po dostarczeniu do producentów, w celu dalszej przeróbki, muszą oni słomę rozpakować (usunąć sznurki i siatkę), a następnie rozdrobnić. Przedsiębiorca rozlicza podatek dochodowy stawką liniową i prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów. Czy balot słomy jest półfabrykatem i czy w związku z tym należy w inwentaryzacji sporządzanej na 31 grudnia 2017 r. wycenić go według kosztów wytworzenia? – pyta czytelnik.

U podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej i prowadzących księgi przychodów i rozchodów dochodem z działalności jest różnica pomiędzy przychodem w rozumieniu art. 14 ustawy o PIT a kosztami uzyskania

- powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadków, jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego, lub

- pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego, jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa (art. 24 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy o PIT).

Szczegółowe zasady przeprowadzania inwentaryzacji u podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów określają przepisy rozporządzenia ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (dalej: rozporządzenie).

Na koniec roku, ale nie tylko

Podatnicy są obowiązani do sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów na dzień 1 stycznia, na koniec każdego roku podatkowego, na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, a także w razie utraty w ciągu roku podatkowego prawa do zryczałtowanego opodatkowania podatkiem dochodowym, zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników lub likwidacji działalności (§ 27 ust. 1 rozporządzenia).

Spis z natury powinien być sporządzony w sposób staranny i trwały oraz zakończony i zaopatrzony w podpisy osób uczestniczących w spisie (§ 28 ust. 1 rozporządzenia).

Niezbędne elementy

Spis z natury powinien zawierać co najmniej następujące dane: imię i nazwisko właściciela zakładu (nazwę firmy), datę sporządzenia spisu, numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury, szczegółowe określenie towaru i innych składników wymienionych w § 27 rozporządzenia, jednostkę miary, ilość stwierdzoną w czasie spisu, cenę w złotych i groszach za jednostkę miary, wartość wynikającą z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową, łączną wartość spisu z natury oraz klauzulę „Spis zakończono na pozycji...", podpisy osób sporządzających spis oraz podpis właściciela zakładu (wspólników) (§ 28 ust. 2 in principio rozporządzenia).

Trzeba zakwalifikować wyrób

Wątpliwości czytelnika dotyczą m.in. kwestii, czy balot słomy jest półfabrykatem.

Pod pojęciem półfabrykatu należy rozumieć niewykończony wyrób przeznaczony do dalszej obróbki, postać przejściową, pośrednią między materiałem surowym i wyrobem gotowym.

W analizowanej sprawie przedsiębiorca prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie handlu słomą. W ramach tej działalności skupuje skoszoną słomę, zbiera ją z pól, a następnie pakuje w baloty i sprzedaje kontrahentom produkującym podłoża pod hodowlę pieczarek lub paliwo ekologiczne. Zapakowana w baloty słoma nie stanowi więc półfabrykatu w prowadzonej przez przedsiębiorcę pozarolniczej działalności gospodarczej. Przedsiębiorca nie zajmuje się bowiem produkcją słomy, a jedynie zawodowo pośredniczy między jej producentami a podmiotami nabywającymi słomę w celu jej dalszego przetworzenia. Pakowania słomy w baloty nie można także uznać za jej obróbkę. Jest to jedynie proces pakowania towaru handlowego w opakowania zbiorcze. W konsekwencji, zapakowana w baloty słoma stanowi dla przedsiębiorcy towar handlowy, a nie półfabrykat >patrz ramka.

Przedmiotowe baloty słomy podlegają zatem ujęciu w spisie z natury sporządzanym na dzień 31 grudnia 2017 r. jako towary handlowe, a nie jako prefabrykaty (półwyroby).

Konieczna jest wycena

Podatnik jest obowiązany wycenić materiały i towary handlowe objęte spisem z natury według cen zakupu lub nabycia albo według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia. Spis z natury półwyrobów (półfabrykatów), wyrobów gotowych i braków własnej produkcji wycenia się według kosztów wytworzenia, a odpadów użytkowych, które w toku działalności utraciły swoją pierwotną wartość użytkową, wycenia się według wartości wynikającej z oszacowania uwzględniającego ich przydatność do dalszego użytkowania (§ 29 ust. 1 rozporządzenia) >patrz ramka.

Przedsiębiorca powinien ujmować w spisie z natury posiadane baloty słomy jako towar handlowy i wyceniać je według cen zakupu lub nabycia albo według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia.

Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 12 lutego 2010 r., IBPBI/1/415-985/09/KB).

Autor jest doradcą podatkowym

Cena zakupu i cena nabycia

Cena zakupu – cena, jaką nabywca płaci za zakupione składniki majątku, pomniejszona o podatek od towarów i usług, podlegający odliczeniu zgodnie z odrębnymi przepisami, a przy imporcie powiększona o należne cło, podatek akcyzowy oraz opłaty celne dodatkowe, obniżona o rabaty, opusty, inne podobne obniżenia, w przypadku zaś otrzymania składnika majątku w drodze darowizny lub spadku – wartość odpowiadająca cenie zakupu takiego samego lub podobnego składnika (zob. § 3 pkt 2 rozporządzenia).

Cena nabycia – cena zakupu składnika majątku powiększona o koszty uboczne związane z zakupem towarów i składników majątku do chwili złożenia w magazynie według ich cen zakupu, a w szczególności koszty transportu, załadunku i wyładunku oraz ubezpieczenia w drodze (zob. § 3 pkt 3 rozporządzenia).

Towar handlowy zdefiniowany w rozporządzeniu

Towarami są towary handlowe, materiały podstawowe i pomocnicze, półwyroby (półfabrykaty), wyroby gotowe, braki i odpady oraz materiały przyjęte od zamawiających do przerobu lub obróbki. Towarami handlowymi są wyroby przeznaczone do sprzedaży w stanie nieprzerobionym. Towarami handlowymi są również produkty uboczne uzyskiwane przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej (zob. § 3 pkt 1 lit. a rozporządzenia).

Zawody prawnicze
Korneluk uchyla polecenie Święczkowskiego ws. owoców zatrutego drzewa
Zdrowie
Mec. Daniłowicz: Zły stan zdrowia myśliwych nie jest przyczyną wypadków na polowaniach
Nieruchomości
Odszkodowanie dla Agnes Trawny za ziemię na Mazurach. Będzie apelacja
Sądy i trybunały
Wymiana prezesów sądów na Śląsku i w Zagłębiu. Nie wszędzie Bodnar dostał zgodę
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego