CIT: od 2018 r. spółki zaliczą przychody do dwóch źródeł

Po 1 stycznia zostanie zachowany mechanizm potrącania straty przez okres pięciu kolejnych lat podatkowych, w każdym roku nie więcej niż o 50 proc. Będzie ją jednak można odjąć tylko od dochodów z tego samego źródła.

Publikacja: 18.12.2017 01:00

CIT: od 2018 r. spółki zaliczą przychody do dwóch źródeł

Foto: Adobe Stock

Obecnie obowiązujący art. 7 ust. 1 ustawy o CIT stanowi, że „przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty". Z wyjątkiem przychodów podlegających opodatkowaniu ryczałtowemu (np. dywidendy) obowiązuje zasada sumowania wszystkich przychodów i kosztów uzyskania przychodów (przypadających na opodatkowane przychody). Dochodem lub stratą jest natomiast wypadkowa tych wszystkich wartości. Od 1 stycznia 2018 r., w wyniku zmiany art. 7 ust. 1 i 2 ustawy o CIT, przychody podatników tego podatku zostaną podzielone na dwa źródła przychodów:

- zyski kapitałowe oraz

- inne źródła przychodów.

W stosunku do każdego ze źródeł przychody i koszty ich uzyskania będą przyporządkowywane oddzielnie.

W zakresie („wewnątrz") każdego ze źródeł przychodów podatnik (także podatkowa grupa kapitałowa) będzie sumował wszystkie przychody i koszty zaliczane do tego źródła (z wyjątkiem dochodów podlegającym opodatkowaniu ryczałtowemu).

Jeżeli w wyniku tych obliczeń podatnik uzyska dochód podatkowy z każdego z obu źródeł, to przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym będzie dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. Jeżeli w zakresie któregokolwiek ze źródeł koszty uzyskania przychodów przekroczą sumę przychodów, to różnica będąca stratą z tego źródła przychodów nie będzie pomniejszała dochodu z drugiego ze źródeł. W art. 7 ust. 3 pkt 2a ustawy o CIT dodano bowiem zapis, że obliczając ogólny dochód nie uwzględnia się „straty poniesionej ze źródła przychodów". Podstawą opodatkowania („ogólnym dochodem") będzie w takim przypadku dochód ze źródła generującego dodatni wynik podatkowy.

W mojej ocenie zasada ta dotyczy zarówno rozliczenia rocznego (co jest bezsporne), jak i wpłacania zaliczek (jeżeli wynikają one z bieżącej kalkulacji dochodu).

Przykład

W trakcie roku podatkowego podatnik powinien w zakresie każdego ze źródeł narastająco kumulować przychody i koszty. Jeżeli za okres od początku roku oba źródła dadzą dochód, to zaliczka jest obliczana od sumy dochodów. Jeżeli jedno źródło zaczyna kreować stratę (nawet w ciągu roku), to od tego momentu zaliczka jest obliczana od dochodu ze źródła o pozytywnym wyniku. Jeżeli jedno ze źródeł dawało straty (a zaliczka była obliczana od dochodów z drugiego), a w pewnym miesiącu narastające przychody przekroczyły koszty, to zaliczka zaczyna być obliczana od sumy dochodów z obu źródeł.

Nie będą się łączyć

Zarówno w obecnym, jak i przyszłym stanie prawnym art. 7 ust. 3 ustawy o CIT określa listę przychodów i związanych z nimi kosztów nieuwzględnianych w procesie obliczania dochodu (straty). Lista ta, co do zasady, się nie zmieni. Nadal więc dochody z udziału w zyskach osób prawnych (art. 22 ustawy o CIT), tj. m.in. dywidendy, jako podlegające podatkowi ryczałtowemu, nie podlegają sumowaniu z innymi przychodami i kosztami. Chociaż będą one zaliczane do zysków kapitałowych, to nie będą łączone z innymi dochodami i stratami z tego źródła.

Podobnie zachowana została zasada braku możliwości przejmowania straty przez inny podmiot (np. przejęcie przez spółkę przejmującą spółki przejmowanej ze stratą podatkową nie pozwala spółce przejmującej na potrącanie tej straty). W 2018 r. zasada ta będzie obowiązywać w stosunku do strat z obu źródeł przychodów.

W procesie obliczania dochodu (straty) nie będą również uwzględniane „przychody" (de facto wartość majątku nieruchomego) podlegające opodatkowaniu zgodnie z art. 24b (obowiązującym od 1 stycznia 2018 r.).

Ujemny wynik uwzględniany w kolejnych latach

Po 1 stycznia 2018 r. zostaje zachowany podstawowy mechanizm odliczania straty (przez okres pięciu kolejnych lat podatkowych, w każdym roku nie więcej niż o 50 proc. straty). Możliwość odliczenia straty będzie jednak dotyczyć tylko dochodów z tego samego źródła (art. 7 ust. 5 ustawy o CIT), tj. np. strata poniesiona w 2018 r. z zysków kapitałowych będzie obniżać dochody tylko z tego źródła w latach 2019-2023.

Nie ulegają też zmianie inne zasady potrącania straty. Możliwe będzie zatem odliczanie (jednoczesne) strat z kilku lat.

Przykład

Podatnik uzyskał:

- w 2018 r. dochód z zysków kapitałowych 1 000 000 zł i stratę z innych źródeł w wysokości 200 000 zł,

- w 2019 r. dochód z zysków kapitałowych 1 500 000 zł i stratę z innych źródeł w wysokości 100 000 zł,

- w 2020 r. dochód z zysków kapitałowych 2 000 000 zł i dochód z innych źródeł w wysokości 100 000 zł.

W roku 2019 podatnik nie może skorzystać z odliczenia straty (strata z innych źródeł nie podlega odliczeniu od dochodu z zysków kapitałowych). W roku 2020 podatnik może odliczyć stratę z innych źródeł (gdyż w tym źródle pojawia się dochód). Formalnie maksymalny pułap odliczenia wynosi 100 000 zł (1/2 x 200 000 zł) + 50 000 zł (1/2 x 100 000 zł) = 150 000 zł. Ponieważ jednak dochód z kapitałów pieniężnych wynosi 100 000 zł, to ta wartość stanowi maksymalny poziom odliczenia straty.

W uzasadnieniu do projektu ustawy potwierdzono też (co wynika z treści przepisów), że jeżeli podatnik w danym roku uzyska straty z obu źródeł, to każda z tych strat podlega odrębnemu odliczaniu w kolejnych latach od dochodów z właściwego źródła.

Przepisy przejściowe

Nowe regulacje wchodzą w życie 1 stycznia 2018 r. Jednak podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy i rozpoczął się przed 1 stycznia 2018 r., a zakończy się po 31 grudnia 2017 r., stosują do końca przyjętego przez siebie roku podatkowego przepisy ustawy o CIT w brzmieniu dotychczasowym (art. 4 ust. 2 ustawy zmieniającej).

Ustawa nowelizująca zawiera także regulacje szczególne dotyczące strat i kosztów uzyskanych (poniesionych) przed tą datą. Zgodnie z jej art. 6: „Straty poniesione przez podatników podatku dochodowego od osób prawnych za lata podatkowe poprzedzające rok podatkowy rozpoczęty po dniu 31 grudnia 2017 r. podlegają odliczeniu od dochodu, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy zmienianej w art. 2, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, na zasadach i w wysokości określonych w przepisach tej ustawy, w brzmieniu dotychczasowym". Chodzi tu o straty poniesione w okresie, gdy w CIT istniało jedno źródło przychodów. Po 1 stycznia 2018 r. straty te będą odliczane od dochodu kumulowanego (z obu źródeł). Jeżeli tym dochodem będzie jedynie dochód z jednego źródła (gdyż drugie źródło będzie generować straty), to straty lat poprzednich obniżać będą dochód ze źródła „zyskownego". Podatnik nie będzie miał obowiązku weryfikować, czy strata z lat ubiegłych pochodzi z działalności, która w bieżącym stanie prawnym daje dochód z obecnie „zyskownego" źródła.

Artykuł 9 ustawy zmieniającej stanowi natomiast, że również koszty aktywowane lat ubiegłych, jeżeli będą potrącane w ciężar kosztów uzyskania przychodów roku 2018 (lat następnych), będą podlegać nowym zasadom podatkowym (przede wszystkim będą przyporządkowywane do właściwego źródła przychodów).

Obecnie obowiązujący art. 7 ust. 1 ustawy o CIT stanowi, że „przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty". Z wyjątkiem przychodów podlegających opodatkowaniu ryczałtowemu (np. dywidendy) obowiązuje zasada sumowania wszystkich przychodów i kosztów uzyskania przychodów (przypadających na opodatkowane przychody). Dochodem lub stratą jest natomiast wypadkowa tych wszystkich wartości. Od 1 stycznia 2018 r., w wyniku zmiany art. 7 ust. 1 i 2 ustawy o CIT, przychody podatników tego podatku zostaną podzielone na dwa źródła przychodów:

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów