Podział majątku po zakończeniu działalności spółki z o.o. podlega CIT

Likwidacja spółki z o.o. i związane z tym wydanie pozostałych aktywów wspólnikom w formie niepieniężnej (rzeczowej) wiąże się z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego od osób prawnych przez spółkę.

Publikacja: 18.10.2017 06:40

Podział majątku po zakończeniu działalności spółki z o.o. podlega CIT

Foto: 123RF

Taka konkluzja wynika z negatywnej interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 17 sierpnia 2017 r. (0114-KDIP2-3.4010.191.2017.1.PS). Z wnioskiem o jej wydanie zwróciła się spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, podlegająca nieograniczonemu opodatkowaniu w Polsce. W komentowanej sprawie udziałowcy planowali zakończenie działalności spółki poprzez przeprowadzenie postępowania likwidacyjnego, po zakończeniu którego majątek spółki miał zostać podzielony między wspólników i wydany im w naturze.

Czy dochodzi do trwałego przysporzenia

Spółka zwróciła się do organu z pytaniem, czy w takim stanie faktycznym opisywana likwidacja będzie wiązała się z koniecznością zapłaty podatku przez spółkę. Sama uważała, że wydanie majątku spółki nie wiąże się z obowiązkiem uiszczenia przez spółkę nią CIT. Uzasadniając swoje stanowisko spółka podkreśliła, że w art. 12 ust. 1 ustawy o CIT, zawierającym katalog przysporzeń podlegających opodatkowaniu, nie ma mowy o przekazaniu majątku w toku likwidacji spółki. Następnie, analizując pojęcie „przychód" i posiłkując się także przepisami ustawy o rachunkowości spółka uzasadniła, że tylko w przypadku, kiedy dochodzi do trwałego (definitywnego) przysporzenia, można mówić o przychodzie. Taka sytuacja nie będzie miała miejsca w przypadku likwidacji spółki i wydaniu jej majątku, ponieważ spółka nie osiągnie z tego tytułu żadnej korzyści.

Spółka wykluczyła również możliwość opodatkowania opisanej sytuacji na podstawie art. 14a ustawy o CIT wskazując, że wydanie majątku jest: „czynnością techniczną będącą częścią procesu likwidacyjnego", a wydanie majątku polikwidacyjnego nie jest stosunkiem umownym pomiędzy wierzycielem i dłużnikiem (tym samym po stronie spółki nie powstaje żadne zobowiązanie). Zdaniem spółki, tylko w przypadku wystąpienia takiego stosunku może dojść do opodatkowania na podstawie art. 14a ustawy o CIT. Spółka argumentowała też, że w przypadku obowiązku zapłaty podatku przez spółkę doszłoby do sytuacji, w której podatek miałby zapłacić nieistniejący już podmiot.

Jest regulacja

Z argumentacją spółki nie zgodził się organ, podkreślając, że w uzasadnieniu do rządowego projektu ustawy, która wprowadziła art. 14a ustawy o CIT, wskazano, iż: „Przyczyną podjęcia kwestii ustalania wartości przychodów i kosztów świadczeń w naturze jest niejednolita linia orzecznicza sądów administracyjnych w sprawach dotyczących m.in. skutków podatkowych występujących po stronie spółki w związku z regulowaniem w formie rzeczowej zobowiązań wobec wspólnika z tytułu należnej dywidendy, umorzenia udziałów, likwidacji spółki. (...)". Innymi słowy, zdaniem organu, przepis został wprowadzony m.in. w celu objęcia hipotezą art. 14a ustawy o CIT sytuacji likwidacji spółki i wydania majątku rzeczowego wspólnikom. Kontynuując organ stwierdził, że katalog czynności objętych art. 14a ustawy o CIT jest tylko katalogiem przykładowym, o czym świadczą użyte w w nim słowa: „w tym z tytułu". Organ zaznaczył też, że pomimo, iż z wykładni językowej nie wynika wprost, że w przedstawionej w stanie faktycznym sytuacji zastosowanie powinien mieć art. 14a ustawy o CIT, to zawsze należy brać pod uwagę wykładnię funkcjonalną i systemową. Ich rezultaty pozwalają stwierdzić, że likwidacja spółki i związane z nią wydanie majątku w formie rzeczowej powinno podlegać art. 14a ustawy o CIT. Organ stwierdził również, że zakończeniem likwidacji nie jest moment sporządzenia sprawozdania likwidacyjnego, lecz moment zakończenia wszelkich czynności likwidacyjnych (sprawozdanie na dzień poprzedzający podział majątku między wspólników), w tym podziału majątku między wspólników, po których dochodzi do zamknięcia ksiąg rachunkowych i sporządzenia kolejnego sprawozdania finansowego (na dzień zakończenia likwidacji). ?

Zdaniem autora

Karol Iwanowski, konsultant w dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte

Podejście organu do opodatkowania likwidacji spółki i wydania majątku rzeczowego wspólnikom zaprezentowane w komentowanej interpretacji potwierdza ugruntowaną praktykę fiskusa. Dowodzi ona, że nawet przekonująca argumentacja poparta analizą przepisów nie jest stanie wpłynąć na zmianę podejścia organów. Od wprowadzenia art. 14a do ustawy o CIT (styczeń 2015 r.) podejmowane były próby „przekonania" organów, że wydanie majątku polikwidacyjnego w formie rzeczowej nie powinno wiązać się z powstaniem przycho- du po stronie spółki, np. w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 11 kwietnia 2017 r. (1462-IPPB3.4510.37.2017.2.PS), lub interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 10 lutego 2017 r. (2461-IBPB-1-2.4510.42.2017.1.AK).

W odróżnieniu od fiskusa, sądy nie prezentują jednolitego stanowiska w kwestii zastosowania powyższego przepisu przy likwidacji spółki. Wydaje się, że w większości przypadków WSA nie podzielają zdania organów i orzekają pozytywnie dla podatników. Przykładem są wyroki: WSA w Warszawie z 27 lutego 2017 r. (I SA/Bd 719/16), WSA w Gliwicach z 9 sierpnia 2017 r. (I SA/Gl 478/17), WSA w Szczecinie z 21 grudnia 2016 r. (I SA/Sz 1092/16) lub WSA w Gdańsku z 23 listo- pada 2016 r. (I SA/Gd 1129/16). W powyższych wyrokach sądy uznały, że: „Organ w badanej sprawie pominął kwestię »zobowiązania«, do którego spełnienia zobowiązana była spółka na rzecz swoich wspólników. Nie wskazał stosunku zobowiązaniowego, który stanowiłby dla wspólników podstawę żądania spełnienia świadczenia". Zdaniem sądów istnienie takiego „zobowiązania" jest konieczną przesłanką do powstania obowiązku podatkowego. Sądy podnoszą również, że kolejnym argumentem przemawiającym za brakiem konieczności opodatkowania w opisywanych sytuacjach jest fakt, iż z literalnego brzmienia przepisów nie wynika obowiązek podatkowy.

Jednak w judykaturze prezentowane są również wyroki niekorzystne dla podatników, podtrzymujące stanowisko fiskusa, np. wyrok WSA w Bydgoszczy z 23 listopada 2016 r. (I SA/Bd 719/16). Należy również dodać, że 27 czerwca 2017 r. zapadło negatywne dla podatników orzeczenie NSA (II FSK 658/17 – pierwsze wydane przez NSA dotyczące komentowanego problemu). Zdaniem NSA, wprowadzenie art. 14a ustawy o CIT miało za zadanie wyeliminowanie optymalizacji podatkowej związanej z wypłatą dywidendy rzeczowej, ale przepis ten powinien mieć również zastosowanie do sytuacji, w której spółka z o. o. – po zakończeniu postępowania likwidacyjnego – przekaże udziałowcom składniki majątku mające charakter świadczeń niepieniężnych. ?

Taka konkluzja wynika z negatywnej interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 17 sierpnia 2017 r. (0114-KDIP2-3.4010.191.2017.1.PS). Z wnioskiem o jej wydanie zwróciła się spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, podlegająca nieograniczonemu opodatkowaniu w Polsce. W komentowanej sprawie udziałowcy planowali zakończenie działalności spółki poprzez przeprowadzenie postępowania likwidacyjnego, po zakończeniu którego majątek spółki miał zostać podzielony między wspólników i wydany im w naturze.

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego