Stypendium dla pracownika uczelni jest przychodem ze stosunku pracy

Na podstawie rozporządzenia ministra nauki i szkolnictwa wyższego w sprawie warunków kierowania osób za granicę w celach naukowych, dydaktycznych i szkoleniowych oraz szczególnych uprawnień tych osób, uczelnia wysłała swojego pracownika na zagraniczny staż naukowy w celu prowadzenia badań naukowych. Na czas wyjazdu pracownikowi udzielono płatnego urlopu szkoleniowego oraz przyznano z własnych środków uczelni stypendium na pokrycie kosztów utrzymania i zakwaterowania na czas pobytu w zagranicznym ośrodku. Czy ww. stypendium należy zakwalifikować do przychodów ze stosunku pracy, czy może do przychodów z innych źródeł? – pyta czytelniczka.

Jak stanowi art. 10 ust. 1 ustawy o PIT, źródłami przychodów są:

- stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta (pkt 1);

- inne źródła (pkt 9).

Zgodnie z art. 12 ust. 1 powołanej ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Za pracownika w rozumieniu ustawy uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy (art. 12 ust. 4 ustawy o PIT).

Otwarty katalog

Ustawa o PIT nie wymienia wszystkich kategorii przychodów ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych w sposób wyczerpujący. Przychodami są bowiem określonego rodzaju świadczenia, określone przez ustawę jako "wszelkie inne kwoty otrzymywane przez pracownika" oraz "świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych". Formuła użyta w art. 12 ust. 1 ustawy o PIT jest więc bardzo szeroka i praktycznie pozwala zakwalifikować każde świadczenie otrzymane przez pracownika od pracodawcy jako świadczenie ze stosunku pracy. Przesłankami warunkującymi możliwość zakwalifikowania danego świadczenia jako świadczenia ze stosunku pracy jest przede wszystkim związek prawny lub faktyczny danego świadczenia z istniejącym stosunkiem pracy oraz okoliczność, czy może je otrzymać wyłącznie pracownik, czy również osoba niezwiązana z pracodawcą.

Natomiast stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Trzeba zatem ocenić do jakiego źródła przychodów należy zaliczyć środki pieniężne otrzymane przez pracownika uczelni odbywającego zagraniczny staż.

Co wynika z rozporządzenia

Uczelnia wysłała swojego pracownika na zagraniczny staż w celu prowadzenia badań naukowych. Podstawą kierowania pracownika na staż przez uczelnię są przepisy rozporządzenia ministra nauki i szkolnictwa wyższego w sprawie warunków kierowania osób za granicę w celach naukowych, dydaktycznych i szkoleniowych oraz szczególnych uprawnień tych osób (dalej: rozporządzenie), z których wynika m.in., że:

- osoby mające stałe miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które spełniają warunki określone przez podmiot zagraniczny, mogą być kierowane za granicę m.in. w celu prowadzenia badań naukowych - jeżeli uczestniczą w realizacji badań naukowych w kraju, w celach szkoleniowych (§ 1 pkt 1 i pkt 3 rozporządzenia);

- osobom kierowanym za granicę w celu prowadzenia badań naukowych lub w celach szkoleniowych jednostka kierująca może przyznać miesięczne stypendium na pokrycie kosztów utrzymania i zakwaterowania na okres realizowania zadań w ramach celów, w jakich zostały skierowane za granicę (§ 3 rozporządzenia);