Spółka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie najmu (jako wynajmujący) i leasingu (jako leasingodawca) pojazdów samochodowych oraz maszyn. Zawiera – jako finansujący - umowy leasingu operacyjnego w rozumieniu m.in. art. 17a pkt 1 ustawy o CIT spełniające przesłanki z art. 17b ust. 1 tej ustawy. W okresie trwania niektórych umów leasingu operacyjnego dojdzie do zmiany korzystającego. Przez zawarcie cesji (lub innej umowy przeniesienia praw) nastąpi przeniesienie praw i obowiązków wynikających z umowy leasingu z obecnego korzystającego (cedenta, zbywcy) na nowego korzystającego (cesjonariusza, nabywcy). Na moment zmiany korzystającego okres pozostający do zakończenia umowy leasingu może być krótszy niż 40 proc. normatywnego okresu amortyzacji.
Spółka zapytała o podatkowe skutki cesji. Sama uważała, że jeżeli po upływie podstawowego okresu umowy leasingu przeniesie na nowego korzystającego własność środków trwałych za cenę nie niższą od ich hipotetycznej wartości netto, to przychodem z ich sprzedaży będzie ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie sprzedaży. Kosztem uzyskania przychodów będzie rzeczywista wartość netto tych środków trwałych, zgodnie z art. 17c ustawy o CIT.
Fiskus nie potwierdził tego stanowiska. Jego zdaniem, gdy korzystającym został nowy podmiot gospodarczy przystępujący do umowy, która w momencie cesji nie zawiera się w dyspozycji art. 17b ust. 1 ustawy o CIT, to nie występuje umowa leasingu operacyjnego w znaczeniu podatkowym. Spółka nie będzie też uprawniona do ustalania sprzedaży przedmiotu leasingu na podstawie art. 17c ustawy o CIT.
Spółka zaskarżyła interpretację, ale w pierwszej instancji przegrała. Rację przyznał jej dopiero NSA. Zauważył, że problematyką interpretacji spornych przepisów w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2013 r. zajmował się poszerzony skład NSA. W uchwale z 23 maja 2016 r. przesądził on, że zmiana podmiotowa umowy leasingu, bez zmiany pozostałej części umowy, w zakresie których ustawa podatkowa przewiduje określone wymogi – nie uzasadnia przeprowadzenia z tego powodu jej weryfikacji w kontekście art. 17a ust. 1 i 2 oraz art. 17b ust. 1 ustawy o CIT (II FPS 1/16).
NSA podkreślił, że umowa leasingu z ustawy o CIT jest zasadniczo umową leasingu w rozumieniu przepisów prawa cywilnego, chociaż dla wywołania skutków podatkowych ustawa podatkowa wymaga określonej treści poszczególnych jej elementów. Wymogi te mają charakter przedmiotowy i nie dotyczą podmiotu umowy.
