Tak uznał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 9 sierpnia 2017 r., (II FSK 1860/15).
Stan faktyczny
We wniosku o interpretację podatnik wyjaśnił, że prowadzi działalność w zakresie m.in. budowy dróg kołowych i szynowych. W 2013 r. zwarł z kontrahentem umowę remontu drogi wojewódzkiej odcinkami. Na krótko przed terminem realizacji umowy aneksowano ją, przesuwając ukończenie prac. Już po upływie nowego terminu, w trakcie odbioru inwestycji, komisja stwierdziła, że wykonane zamówienie podstawowe nie zostało zakończone w zakresie barier energochłonnych. Komisja postanowiła więc odstąpić od odbioru do czasu wykonania robót poprawkowych. Poprawki zostały wykonane, a inwestycja odebrana z dobrą oceną, ale z zastrzeżeniem, że termin zakończenia przekroczono o 18 dni. Gdy przyszło do płatności kontrahent wystawił notę księgową na prawie 200 tys. zł tytułem kary umownej za nieterminowe wykonanie robót.
Wnioskodawca uważał, że zapłacona kara może być kosztem uzyskania przychodu. Wskazał na ogólną definicję kosztów i na to, że zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o PIT kary umowne z innego tytułu niż w nim określone mogą stanowić koszty, pod warunkiem istnienia związku przyczynowego pomiędzy karą a możliwością uzyskania przychodu. W jego ocenie, nie stanowią kosztu podatkowego tylko te kary, które wynikają z wad sprzedawanych towarów, wad wykonywanych robót i usług, kary za zwłokę w zamianie towaru wadliwego na niewadliwy lub kary za zwłokę w usunięciu wad wykonywanych robót i usług.
Fiskus miał inne zdanie na ten temat. W ocenie urzędników, wyłączną przyczyną zapłaty kary umownej było niezachowanie należytej staranności w realizacji umowy. Naliczona kara wynika z okoliczności, na które strona miała wpływ. W konsekwencji, nie można uznać tego wydatku za koszt poniesiony w celu zachowania oraz zabezpieczenia źródła przychodu.
Rozstrzygnięcie
Stanowisko fiskusa najpierw potwierdził WSA we Wrocławiu. Zgodził się, że nałożona na skarżącego kara umowna jest w przedstawionym stanie faktycznym skutkiem zwłoki w usunięciu wad wykonanych przez niego robót. Taki rodzaj kary umownej, w ocenie sądu, nie jest kosztem uzyskania przychodu zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o PIT.