Zmiana sposobu opodatkowania aportów od stycznia 2017 r.

Ustawą z 5 września 2016 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawa czeka na podpis prezydenta) wprowadzono zmiany w zasadach opodatkowania aportów zarówno dla podatników PIT (zmiana art. 17 ust. 1 pkt 9), jak i podatników CIT (zmiana art. 12 ust. 1 pkt 7).

Od przyszłego roku w przypadku wniesienia do spółki wkładu niepieniężnego w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część przychodem podatkowym dla podmiotu wnoszącego aport będzie wartość wkładu określona w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku – wartość wkładu określona w innym dokumencie o podobnym charakterze. Obecnie przychodem dla wspólnika jest tylko wartość nominalna udziałów (akcji) objętych w zamian za wniesiony wkład.

Przeznaczenie na kapitał bez znaczenia

Od nowego roku, z uwagi na to, że przychodem dla wspólnika będzie zawsze wartość wkładu określona w umowie lub statucie, na gruncie podatku dochodowego nie będzie już miało znaczenia jaka część wnoszonego wkładu przeznaczana jest na kapitał podstawowy spółki, a jaka na zapasowy (agio). Takie rozróżnienie nadal może mieć znaczenie dla podatku od czynności cywilnoprawnych, gdzie opodatkowaniu podlega tylko ta część wkładu, która podwyższa kapitał zakładowy.

Koniec ograniczenia kosztów

Z ustawy o CIT zniknie też ograniczenie dotyczące możliwości zaliczania do kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych w formie wkładu niepieniężnego, od tej części ich wartości, która nie została przekazana na utworzenie lub podwyższenie kapitału zakładowego spółki (w art. 16 ust. 1 w pkt 63 uchyla się lit. d). Ustawodawca zrezygnował z ograniczania kosztów u podmiotu otrzymującego wkład z uwagi na to, że druga strona takiej transakcji, czyli podmiot wnoszący wkład, będzie musiał zaliczyć do swoich przychodów i opodatkować wartość rynkową tego wkładu.

Dodatkowe, istotne uszczelnienie przepisów w tym zakresie polega na tym, że przychodem dla podmiotu wnoszącego wkład będzie wartość tego wkładu określona na poziomie wartości rynkowej. Jeżeli, w trakcie kontroli organu podatkowego okaże się, że wartość wkładu wpisana do umowy jest niższa od wartości rynkowej tego wkładu albo wartość wkładu nie została określona w statucie, umowie albo innym dokumencie o podobnym charakterze, to organy podatkowe będą miały prawo weryfikować i porównywać wartość wniesionego wkładu do wartości rynkowej określonej na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego.

W celu wyeliminowania ryzyka podatkowego w tym zakresie, podmiot, który zdecyduje się na wniesienie wkładu niepieniężnego po 1 stycznia 2017 r., powinien więc zabezpieczyć się rzetelną wyceną rzeczoznawcy majątkowego. Może ona być dowodem pozwalającym na uniknięcie ewentualnych sporów z organem podatkowym w zakresie ustalenia wartości rynkowej wnoszonego wkładu.

Ustalenie wartości początkowej po staremu

Zasadniczo bez większych zmian pozostają przepisy dotyczące ustalania wartości początkowej przedmiotu wkładu dla potrzeb ustalenia odpisów amortyzacyjnych u podmiotu otrzymującego wkład.

Przykład

Wspólnik wnosi nieruchomość tytułem wkładu do spółki kapitałowej (dalej: spółka). U wspólnika wartość księgowa netto wnoszonej nieruchomości wynosi 300 000 zł. Na moment aportu nieruchomość została wyceniona w wartości rynkowej 1 mln zł. Strony w umowie określiły, że wartość wnoszonego wkładu wynosi 1 mln, z czego kwota 100 000 zł zostanie przeznaczona na podwyższenie kapitału podstawowego, natomiast 900 000 zł zasili kapitał rezerwowy spółki.

Przy takiej operacji:

- wspólnik osiągnie przychody w wysokości 1 mln. Przychody te przed ich opodatkowaniem będzie mógł pomniejszyć o koszty uzyskania przychodów w wysokości 300 000 zł. W efekcie zapłaci podatek dochodowy od kwoty 700 000 zł.

- spółka wprowadzi do swojej ewidencji środków trwałych otrzymaną aportem nieruchomość w wartości początkowej 1 mln zł i będzie miała prawo uwzględniania w kosztach uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od tej wartości.