Crowdfunding: skutki w PIT , CIT i VAT

Gdy gromadzący środki pomysłodawca nie realizuje na rzecz współfinansującego żadnego świadczenia wzajemnego, to pozyskanie pieniędzy poprzez wpłaty osób zainteresowanych projektem nie powoduje obowiązków w VAT.

Publikacja: 20.09.2017 06:30

Crowdfunding: skutki w PIT , CIT i VAT

Foto: 123RF

Crowdfunding to stosunkowo nowy termin, określający rodzaj społecznego finansowania rozmaitych przedsięwzięć. Źródłosłów tego pojęcia to połączenie dwóch angielskich słów: „crowd" czyli tłum oraz „funding", czyli finansowanie. Zgodnie z definicją crowdfunding (inaczej finansowanie społecznościowe) to „forma finansowania różnego rodzaju projektów przez społeczność, która jest lub zostanie wokół tych projektów zorganizowana. Przedsięwzięcie jest w takim przypadku finansowane poprzez dużą liczbę drobnych, jednorazowych wpłat dokonywanych przez osoby zainteresowane projektem."

Powszechny dostęp do internetu oraz wzrost znaczenia mediów społecznościowych umożliwiły szybkie i efektywne rozpowszechniane informacji o zbiórce pieniędzy na dany cel.

Crowdfunding wydaje się być atrakcyjną formą pozyskiwania środków pieniężnych na realizację zaplanowanych przez daną jednostkę inwestycji, ponieważ w przeciwieństwie do kredytu lub pożyczki nie wymaga przedkładania kredyto- lub pożyczkodawcy określonych dokumentów oraz wypracowania konkretnych wyników finansowych. Otrzymanie wsparcia jest zatem w mniejszym stopniu uzależnione od sytuacji majątkowo-ekonomicznej podmiotu, a w większym od sprawnej kampanii promującej projekt biznesowy, m.in. w mediach społecznościowych.

Szukanie wsparcia w sieci

W sieci stworzono specjalne platformy internetowe, na których twórcy projektu przedstawiają swój pomysł, i które pośredniczą w gromadzeniu środków finansowych na jego realizację. Istotą crowdfundingu jest również to, że pomysłodawcy określają w serwisie crowdfundingowym minimalny budżet realizacji, tj. wysokość funduszy, których zgromadzenie umożliwi realizację idei. Ponadto, proszący o środki finansowe ustalają rodzaj gratyfikacji dla osób, które wsparły finansowo ich projekt. Warto w tym miejscu podkreślić, że ta forma gromadzenia środków pieniężnych na realizację projektu biznesowego powoduje określone skutki podatkowe dla osób apelujących o wsparcie finansowe swoich przedsięwzięć – zarówno w podatku dochodowym, jak i w podatku od towarów i usług. Obecnie wyróżnia się dwa rodzaje crowdfundingu:

- dotacyjny oraz

- sprzedażowy,

– a konsekwencje fiskalne zależą od przyjętego modelu.

WARIANT 1 Crowdfunding dotacyjny

Popularną formą crowdfundingu wydaje się być tzw. crowdfunding dotacyjny, w której współfinansujący otrzymuje podziękowania w formie pisemnej (np. list, e-mail lub umieszczenie na ogólnodostępnej liście wspierających). W tym przypadku nie ma żadnego materialnego świadczenia zwrotnego dla wspierającego określony projekt, a więc pomysłodawca nie podejmuje żadnych znaczących zobowiązań biznesowych wobec swoich finansujących.

PIT/CIT

Skutki w podatku dochodowym zależą od tego, czy jednostka uzyskująca finansowanie w ramach crowdfundingu dotacyjnego jest osobą fizyczną czy osobą prawną.

- Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody (z wyjątkiem dochodów wymienionych w dalszej części cytowanego aktu prawnego oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku). W przypadku osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą zastosowanie znajdzie art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT, który mówi, że przychodem z działalności gospodarczej są nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów, z wyjątkiem, gdy przychody te są związane z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych. Takie podejście zaprezentowała np. Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 5 marca 2015 r. (IPPB1/415-1405/14-2/ES).

- Gdy pomysłodawca jest osobą prawną, na podstawie z art. 12 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o CIT przychodami są otrzymane pieniądze oraz wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie (patrz interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie  z  7 sierpnia 2015 r., IPPB6/4510-32/15-4/AZ).

Oznacza to, że zarówno osoba fizyczna, jak i prawna powinny uwzględnić otrzymane w wyniku zorganizowania akcji crowdfundingu dotacyjnego na realizacją założonego przedsięwzięcia środki pieniężne w podstawie opodatkowania.

VAT

Zgodnie z art. 5. ust. 1. ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2. eksport towarów;

3. import towarów na terytorium kraju;

4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Opodatkowaniu VAT podlegają przede wszystkim czynności odpłatne. W konsekwencji, ponieważ wpłata od wspierającego nie ma charakteru wynagrodzenia, nie podlega VAT.

Oznacza to, że w przypadku, gdy nie wystąpi świadczenie wzajemne ze strony gromadzącego środki na rzecz współfinansującego, pozyskanie środków pieniężnych w ramach crowdfundingu dotacyjnego nie powinno powodować obowiązków w podatku od towarów i usług. Stanowisko to potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 17 listopada 2010 r. (I FSK 1917/09).

WARIANT 2 Crowdfunding sprzedażowy

Crowdfunding sprzedażowy to równie atrakcyjny model finansowania społecznościowego, w ramach którego finansujący otrzymuje świadczenie wzajemne za udzielone finansowanie, ustalone przez pomysłodawcę, o dowolnej wartości. Określone korzyści, takie jak na przykład zniżka przy zakupie finansowanego produktu czy możliwość jego nabycia w przedsprzedaży, mają zachęcić internautów do aktywnego udziału w zbiórce pieniędzy.

PIT/CIT

W tym modelu finansowanie społecznościowe prowadzi do przekazania konkretnego towaru albo wykonania usługi na rzecz wspierającego daną inicjatywę.

- W tej sytuacji środki pieniężne uzyskiwane w ramach crowdfundingu sprzedażowego uznawane są – na podstawie art. 14 ustawy o PIT – za przychody z działalności gospodarczej podlegające obowiązkowi podatkowemu. Zgodnie z art. 9 pkt 2 tej ustawy dochodem jest nadwyżka sumy przychodów z danego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym.

- Natomiast ustawa o CIT określa w art. 7 pkt 1, że przedmiotem opodatkowania jest co do zasady dochód, bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty przez podatnika. Z dyspozycji art. 7 pkt 2 ustawy o CIT wynika, że dochodem jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

Dana osoba prawna albo osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą jako projektodawcy uwzględnią zatem otrzymane w ramach finansowania społecznościowego wpłaty w przychodach podatkowych, ale mogą przy tym pomniejszyć je o faktycznie poniesione wydatki związane z realizacją projektu (koszty uzyskania przychodów).

VAT

Z cytowanego powyżej, przy omawianiu crowdfundingu dotacyjnego, art. 5. ust. 1 ustawy o VAT wynika, że odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług, zarówno na terytorium kraju, jak i transakcje wewnąrzwspólnotowe oraz poza granice Unii Europejskiej, podlegają opodatkowaniu. Co do zasady, przekazane współfinansującemu projekt świadczenie zwrotne jest klasyfikowane jako dostawa towarów albo świadczenie usług na terytorium kraju, opodatkowana właściwą stawką VAT w Polsce. Istotne jest jednak właściwe określenie miejsca opodatkowania realizowanej w ramach współfinansowania społecznościowego sprzedaży (lub przedsprzedaży), które zależy od rodzaju świadczonej usługi albo wytworzonego towaru, a także miejsca siedziby nabywcy oraz tego, czy posiada on status podatnika VAT. Warto jednak zapoznać się np. z interpretacją Izby Skarbowej w Warszawie z 23 czerwca 2015 r. (IPPP1/4512-438/15-2/EK), która wskazuje na przesłanki, które muszą zostać spełnione, aby kwoty otrzymane od osób wspierających uznać za zapłatę za dostarczony towar czy świadczoną usługę. Pozyskiwanie finansowania w ramach tego modelu wymaga więc dokładnej analizy obowiązków w podatku od towarów i usług.

podstawa prawna: ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 1221 ze zm.)

podstawa prawna: ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 2032 ze zm.)

podstawa prawna: ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 1888 ze zm.)

Warto zabezpieczyć się przed błędnym rozliczeniem

Magdalena Kraszewska-Szuba

Crowdfunding jest rodzajem finansowania, które – w zależności od przyjętej formy (crowdfunding dotacyjny lub sprzedażowy) – pociąga za sobą różne skutki fiskalne w zakresie podatku dochodowego, jak i podatku od towarów i usług dla jednostki apelującej o wsparcie pieniężne na swój projekt. Sposób opodatkowania zależy od wielu czynników, a różnorodność możliwych konstrukcji akcji crowdfundingowych uniemożliwia odgórne rozstrzygnięcie kwestii podatkowych. W pierwszej kolejności należy dokładnie przeanalizować wszystkie okoliczności faktyczne towarzyszące prowadzonej kampanii finansowania społecznościowego. Pojawiające się wątpliwości warto dodatkowo skonsultować, na przykład występując o interpretację indywidualną do organów podatkowych. Wszelkie aspekty prawno-podatkowe wymagają zatem gruntownej analizy, zanim podejmie się ostateczną decyzję o rozpoczęciu gromadzenia środków pieniężnych w ramach crowdfundingu. ?

Crowdfunding to stosunkowo nowy termin, określający rodzaj społecznego finansowania rozmaitych przedsięwzięć. Źródłosłów tego pojęcia to połączenie dwóch angielskich słów: „crowd" czyli tłum oraz „funding", czyli finansowanie. Zgodnie z definicją crowdfunding (inaczej finansowanie społecznościowe) to „forma finansowania różnego rodzaju projektów przez społeczność, która jest lub zostanie wokół tych projektów zorganizowana. Przedsięwzięcie jest w takim przypadku finansowane poprzez dużą liczbę drobnych, jednorazowych wpłat dokonywanych przez osoby zainteresowane projektem."

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe