Opublikowana ostatnio opinia Rady Legislacyjnej przy premierze (nr RL-0303-26/17) dotyczy projektu zmian w ustawie o CIT, przewidującego upublicznianie danych o dochodach podatników o największych przychodach. Taki obowiązek ma dotyczyć 4,5 tys. największych przedsiębiorstw. Ministerstwo Finansów uzasadnia to potrzebą zwiększenia przejrzystości systemu podatkowego.

Rada Legislacyjna na podstawie oceny jej eksperta podatkowego prof. Antoniego Hanusza przychylnie oceniła główny zamysł projektu, ale nie szczędziła mu krytyki. Zarzuciła projektodawcom, że nie uzasadnili, dlaczego właśnie 4,5 tys. największych firm ma podlegać takiemu obowiązkowi. „Celowym (...) wydaje się wyjaśnienie przyczyn liczbowego określenia ilości podatników, których dane zostaną opublikowane" – sugeruje Rada.

Eksperci zwracają też uwagę, że publikacja danych finansowych największych przedsiębiorstw może przedstawiać niepełny obraz sytuacji firm. „Udostępnienie (...) wyłącznie informacji liczbowych może jednak wiązać się z powstaniem w społeczeństwie błędnego przekonania o sytuacji finansowej podatnika. W szczególności niektóre operacje biznesowe, np. kapitałochłonne inwestycje, mogą sprawić wrażenie wykorzystywania przez podatnika narzędzi tzw. optymalizacji podatkowej" – zauważa Rada w swojej opinii. Konsekwentnie postuluje uzupełnienie projektu o możliwość złożenia przez podatnika objaśnienia po opublikowaniu jego indywidualnych danych przez ministra finansów.

Rada krytykuje też projekt za to, że minister finansów będzie dość arbitralnie decydował o umieszczeniu na liście podmiotów, których dane podatkowe będą upubliczniane. „Nie będzie on [podatnik – przyp. red.] dysponował odpowiednimi środkami pozwalającymi na zakwestionowanie nielegalnego wkroczenia przez organy władzy publicznej w chronioną konstytucyjnie sferę prywatności" – tak Rada formułuje brak możliwości odwołania od decyzji o wpisie na ową „publiczną" listę. Zdaniem Rady nad projektem można dalej debatować pod warunkiem wprowadzenia tych oraz kilku innych zmian.

etap legislacyjny: przed decyzją Rady Ministrów