Ulga na działalność B+R także na prace nad ulepszaniem oferty

Dążenie do zmniejszenia czasochłonności produkcji oraz zużycia materiałów i surowców, w tym energii elektrycznej, a także inne projekty optymalizujące proces wytwórczy pozwalają na skorzystanie z ulgi B+R.

Publikacja: 21.08.2017 07:00

Ulga na działalność B+R także na prace nad ulepszaniem oferty

Foto: Fotolia.com

Ulga na działalność badawczo-rozwojową (dalej: B+R) przysługuje podatnikom prowadzącym działalność B+R i ponoszącym w związku z tą działalnością koszty mieszczące się w katalogu tzw. kosztów kwalifikowanych. Korzyść związana ze skorzystaniem z ulgi B+R polega na możliwości odliczenia od podstawy opodatkowania określonej części kosztów kwalifikowanych poniesionych przez podatnika w związku z prowadzoną działalnością B+R.

Regulacje dotyczące ulgi B+R obowiązują już ponad półtora roku (od początku roku 2016). Od momentu wejścia w życie przepisów w tym zakresie organy podatkowe wydały znaczną liczbę interpretacji podatkowych (stan na połowę lipca – ok 210 interpretacji indywidualnych). Przy czym na gruncie tych przepisów wydane zostały do tej pory tylko trzy orzeczenia sądów administracyjnych (wyrok WSA we Wrocławiu z 10 lutego 2017 r., I SA/Wr 1383/16, wyrok WSA w Krakowie z 22 maja 207 r., I SA/Kr 347/17 oraz wyrok WSA we Wrocławiu z 26 lipca 2017 r., I SA/Wr 364/17).

Definicja ustawowa

W świetle przepisów dotyczących ulgi B+R (art. 18d ustawy o CIT oraz odpowiednio art. 26e ustawy o PIT) działalność B+R oznacza działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. Prowadzenie działalności B+R może więc polegać na wykonywaniu badań naukowych oraz prowadzeniu prac rozwojowych. W niniejszym artykule najwięcej uwagi zostanie poświęcone rozumieniu tego drugiego pojęcia, tzn. prac rozwojowych.

Tworzenie prototypów i testowanie rozwiązań

Zgodnie z przepisami regulującymi ulgę B+R prace rozwojowe polegają na nabywaniu, łączeniu, kształtowaniu i wykorzystywaniu dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności z dziedziny nauki, technologii i działalności gospodarczej oraz innej wiedzy i umiejętności do planowania produkcji oraz tworzenia i projektowania nowych, zmienionych lub ulepszonych produktów, procesów i usług. Przepisy w tym przypadku zastrzegają, że nie są pracami rozwojowymi rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do produktów i usług, nawet jeśli mają one charakter ulepszeń. Jako przykład prac rozwojowych wskazuje się w szczególności prace w zakresie opracowywania prototypów oraz testowanie i walidację nowych lub ulepszonych produktów i usług. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że definicje pojęć takich jak działalność B+R oraz prace rozwojowe odpowiadają definicjom ustawowym uregulowanym w przepisach ustawy z 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 2045 ze zm.).

Laboratoria nie są potrzebne

Z perspektywy podatnika nieobeznanego z praktyką podatkową w zakresie ulgi B+R wydawać by się mogło, że regulacja dotycząca ulgi B+R stanowi swego rodzaju ukłon jedynie w stronę przedsiębiorstw działających w sektorach, do których istoty należy prowadzenie szeroko rozumianych prac B+R (w szczególności chodzi tu o przemysł motoryzacyjny, farmaceutyczny, chemiczny i sektor IT).

Okazuje się jednak, że podmiotami uprawnionymi do korzystania z ulgi B+R są nie tylko wielkie koncerny prowadzące rozbudowaną działalność w zakresie badań i rozwoju przy wykorzystaniu własnych laboratoriów i zatrudniające armię naukowców. W celu skorzystania z regulacji dotyczących ulgi B+R konieczne jest wykazanie, że dany przedsiębiorca prowadzi prace nad nowym produktem (usługą), względnie nad istotnym ulepszeniem danego produktu (lub usługi). W tym kontekście trzeba udzielić odpowiedzi na dwa kluczowe pytania:

- co należy rozumieć pod pojęciem „nowy produkt" oraz

- na czym polega „istotne ulepszenie" produktu lub usługi.

Niejasne pojęcia są wyjaśniane w interpretacjach

Z praktyki interpretacyjnej organów podatkowych wynika, że „nowy produkt" nie oznacza produktu całkowicie nowego, nieznanego dotąd na rynku.

Przykład

Firma nie musi prowadzic prac nad całkowicie nowym produktem. Wystarczy, aby prace B+R dotyczyły produktu, który będzie stanowił nową pozycję w ofercie danego przedsiębiorcy (interpretacja indywidualna DIS w Warszawie z 27 grudnia 2016 r., 1462-IPPB5.4510.938.2016.1.MR).

Większe wątpliwości w praktyce budzi pojęcie „istotne ulepszenie" produktu lub usługi. Szczególny nacisk w tym zakresie kładzie się na to, aby zmiany w istocie miały charakter znaczących modyfikacji danego produktu (usługi).

Przykład

Zdaniem organów, prowadzone przez producenta oprogramowania prace w zakresie wzbogacania oraz modyfikacji kodów źródłowych w obszarze jądra platformy internetowej, w celu dostosowania jej do specyficznych wymagań klientów nie stanowi istotnej zmiany kwalifikującej dane czynności do grupy prac rozwojowych (interpretacja indywidualna DIS w Katowicach z 15 lutego 2017 r., 2461-IBPB-1-2.4510.1061.2016.1.ANK).

Z kolei mniej restrykcyjne podejście zostało zaprezentowane w odpowiedzi na zapytanie podatnika będącego producentem chipsów i słonych przekąsek, którego działania w zakresie modyfikacji istniejących produktów polegały w szczególności na wprowadzaniu nowych smaków, zmianie składu chemicznego produktów oraz na wprowadzaniu nowych procesów produkcji, co miało wpływ na wiele różnych aspektów jak np. termin ważności (interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 13 kwietnia 2017 r., 3063-ILPB2.4510.15. 2017.1.AO).

Warto w tym miejscu wskazać, że stanowisko organów podatkowych jest co do zasady przychylne traktowaniu jako działalność B+R podejmowanych przez podatników prac w zakresie szeroko rozumianej optymalizacji procesów produkcji.

Przykład

W interpretacji indywidualnej DIS w Katowicach z 4 stycznia 2017 r. (2461-IBPB-1-3.4510.865. 2016.2.TS) za prawidłowe uznane zostało stanowisko podatnika, zgodnie z którym prace w zakresie zmniejszenia czasochłonności produkcji, zmniejszenia zużycia materiałów i surowców (w tym energii elektrycznej) potrzebnych do produkcji oraz inne projekty optymalizujące proces produkcji stanowią działalność kwalifikującą się do skorzystania z ulgi B+R.

Granica pomiędzy działalnością B+R a działalnością, która nie kwalifikuje się do ulgi (szczególnie w kontekście tzw. prac optymalizacyjnych), jest bardzo płynna. Przekonał się o tym podatnik prowadzący działalność w zakresie produkcji urządzeń diagnostycznych na potrzeby branży okulistycznej, u którego zakwestionowano możliwość potraktowania prac w zakresie stałego nadzoru nad produktami w bieżącej produkcji jako działalności B+R. Należy w szczególności wskazać, że nie uprawniają do ulgi B+R działania będące elementem efektywnego zarzadzania, które jako takie są niezbędne w każdym przedsiębiorstwie niezależnie od tego czy prowadzi ono działalność B+R (interpretacja indywidulana Dyrektora KIS z 18 kwietnia 2017 r., 2461-IBPB-1-3.4510.38.2017. 2.APO).

podstawa prawna: art. 18d ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 1888 ze zm.)

podstawa prawna: art. 26e ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 2032 ze zm.)

Zdaniem autora

Fiskus interpretuje przepisy na korzyść podatników - Paweł Kucejko, prawnik w Zespole Planowania Podatkowego kancelarii Ożóg Tomczykowski

Analiza praktyki podatkowej wypracowanej na podstawie przepisów dotyczących ulgi B+R może być źródłem wielu ciekawych konkluzji odnośnie do sposobu interpretowania oraz kierunku dalszego rozwoju regulacji dotyczących ulgi B+R. Biorąc pod uwagę dotychczasowy dorobek interpretacyjny organów podatkowych można uznać, że pojęcie działalności badawczo-rozwojowej, której prowadzenie uprawnia podatnika do korzystania z ulgi B+R, jest terminem szczególnie pojemnym i podatnym na twórczą interpretację ze strony zarówno podatników, jak i organów podatkowych.

Uwzględniając fakt, że celem wprowadzonej regulacji było pobudzenie działań ukierunkowanych na innowacje oraz zwiększenie konkurencyjności polskiej gospodarki, wydaje się, że kierunek interpretacji przepisów definiujących zakres działalności badawczo-rozwojowej obrany przez organy podatkowe co do zasady pozostaje zgodny z zamiarem ustawodawcy. Należy mieć jedynie nadzieję, że nie zmieni się on na niekorzyść podatników.

Ulga na działalność badawczo-rozwojową (dalej: B+R) przysługuje podatnikom prowadzącym działalność B+R i ponoszącym w związku z tą działalnością koszty mieszczące się w katalogu tzw. kosztów kwalifikowanych. Korzyść związana ze skorzystaniem z ulgi B+R polega na możliwości odliczenia od podstawy opodatkowania określonej części kosztów kwalifikowanych poniesionych przez podatnika w związku z prowadzoną działalnością B+R.

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe