Zasady ustalania wysokości zaliczek na podatek dochodowy od dochodów ze stosunku pracy określają przepisy art. 32 ustawy o PIT. Wynika z nich m.in., że jeżeli podatnik złoży płatnikowi oświadczenie, że za dany rok zamierza opodatkować dochody łącznie z małżonkiem (względnie jako osoba samotnie wychowująca dziecko), a za rok podatkowy przewidywane, określone w oświadczeniu (wzór tego oświadczenia nie został określony, a więc może ono zostać złożone w formie dowolnego pisma):
1) dochody podatnika nie przekroczą górnej granicy pierwszego przedziału skali, a małżonek (względnie dziecko) nie uzyskuje żadnych dochodów z wyjątkiem renty rodzinnej – zaliczki za wszystkie miesiące roku podatkowego wynoszą 18 proc. dochodu uzyskanego w danym miesiącu i są dodatkowo pomniejszane za każdy miesiąc o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, o której mowa w art. 27 ust. 1b pkt 1 ustawy o PIT,
2) dochody podatnika przekroczą górną granicę pierwszego przedziału skali, a małżonek (względnie dziecko) nie uzyskuje żadnych dochodów z wyjątkiem renty rodzinnej lub dochody małżonka mieszczą się w niższym przedziale skali – zaliczki za wszystkie miesiące roku podatkowego wynoszą 18 proc. dochodu uzyskanego w danym miesiącu (także za miesiące po przekroczeniu przez dochód podatnika górnej granicy pierwszego przedziału skali).
Co wynika z przepisów
Jak widać, tylko w przypadku pierwszej ze wskazanych sytuacji przy obliczaniu zaliczek uwzględniana jest kwota zmniejszająca podatek. Różnica pomiędzy wskazanymi przykładami polega zatem na tym, że tylko w przypadku złożenia oświadczenia, o którym mowa w pierwszym z nich, miesięczna zaliczka pomniejszana jest o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, tj. o 46,33 zł. W przypadku złożenia przez pracownika drugiego ze wskazanych oświadczeń kwoty zmniejszającej podatek, co do zasady, nie należy uwzględniać.
Warto dodać, że oświadczenia, o których mowa, mogą być przez pracowników składane w dowolnym momencie roku. Są one uwzględniane począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostało złożone oświadczenie (zob. art. 32 ust. 1b ustawy o PIT).
Przykład:
W czerwcu 2017 r. pracownik złożył pracodawcy oświadczenie, że jego dochody w 2017 r. nie przekroczą górnej granicy pierwszego przedziału skali, a małżonek nie uzyskuje żadnych dochodów z wyjątkiem renty rodzinnej. W takim przypadku kwotę zmniejszającą podatek na podstawie art. 32 ust. 1a pkt 1 ustawy o PIT pracodawca po raz pierwszy powinien uwzględnić przy obliczaniu zaliczki za maj 2017 r.
