W okresie wakacji wielu pracowników otrzymuje od pracodawców dodatkowe świadczenia wynikające z przyjętego w danej firmie regulaminu wynagrodzeń lub zasad prowadzenia polityki socjalnej. Chodzi o tzw. wczasy pod gruszą. Na płatniku (zakładzie pracy), stosownie do art. 31 ustawy o PIT, ciąży obowiązek obliczania i poboru w ciągu roku zaliczek na podatek dochodowy z tytułu osiąganych przez pracowników od tych zakładów przychodów ze stosunku pracy. Obowiązek poboru zaliczki nie wystąpi jednak wtedy, gdy osiągany przez pracownika przychód korzysta ze zwolnienia z podatku. Pracodawcy wypłacający środki finansowe jako dofinansowanie wypoczynku powinni więc przeanalizować warunki stosowania zwolnień z podatku dochodowego w tym zakresie.
Czytaj także: Wypoczynek dzieci zwolniony z podatku
Odrębne instytucje, odmienne skutki
Chociaż z pozoru świadczenie urlopowe i dofinansowanie wypoczynku z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (zfśs) popularnie zwane wczasami pod gruszą kojarzą się jako rozwiązania tożsame, to jednak z punktu widzenia ustawy o zfśs są to dwie odrębne instytucje. Co więcej, wywołują one odmienne skutki w PIT.
Wypłata świadczenia urlopowego nie jest obowiązkowa. Pracodawca zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty może zamieścić postanowienie o niewypłacaniu świadczenia urlopowego w układzie zbiorowym pracy, a w przypadku nieobjęcia pracowników takim układem - w regulaminie wynagradzania. Z kolei w przypadku ich braku pracodawca informuje pracowników o niewypłacaniu tego świadczenia w pierwszym miesiącu roku kalendarzowego. W konsekwencji, o ile dofinansowanie wypoczynku pracownika ze środków zfśs stanowi przejaw działalności socjalnej pracodawcy w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy o zfśs, o tyle świadczenie urlopowe wypłacane zazwyczaj przez mniejszych pracodawców, chociaż jest przewidziane regulacjami zfśs, to jednak nie jest kwalifikowane jako działalność socjalna pracodawcy.
Warunki skorzystania z preferencji
Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o PIT za przychody m.in. ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń. Natomiast na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT zwolniona od podatku jest wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej (o której mowa w przepisach o zfss) rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 1000 zł. Rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi. Zastosowanie zwolnienia możliwe jest zatem w sytuacji, w której łącznie są spełnione poniższe warunki: