Strata ze zbycia wierzytelności własnych jest kosztem podatkowym

W wyniku podatkowym nie można jednak ująć straty powstałej ze sprzedaży przedawnionych wierzytelności. W celu prawidłowego rozliczenia należy wykazać zarówno przychody, jak i koszty związane z tą transakcją, a nie tylko jej wynik.

Publikacja: 19.07.2017 02:00

Strata ze zbycia wierzytelności własnych jest kosztem podatkowym

Foto: Fotorzepa, Andrzej Bogacz

Takie stanowisko wyraził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 17 maja 2017 r. (1462-IPPB3.4510.75.2017.1.JBB).

Spółka będąca producentem wyrobów medycznych sprzedaje towary swojemu kontrahentowi. Od pewnego czasu ma problem z wyegzekwowaniem powstałych należności. W związku z tym rozważa sprzedaż własnych, nieściągalnych wierzytelności handlowych, które zostały przez nią uprzednio zaliczone do przychodów należnych. Zgodnie z przewidywaniami spółki, cena ze sprzedaży wierzytelności będzie niższa od ich nominalnej wartości.

W związku z powyższym podatniczka wniosła o ustalenie:

- czy strata powstała ze zbycia wierzytelności własnych jest kosztem podatkowym,

- czy kosztem podatkowym może być strata powstała w wyniku sprzedaży wierzytelności przedawnionych oraz

- w jaki sposób należy rozliczyć sprzedaż wierzytelności własnej.

W ocenie spółki kosztem uzyskania przychodów może być zarówno strata powstała ze zbycia wierzytelności własnej, jak i strata powstała ze zbycia wierzytelności przedawnionej, pod warunkiem uprzedniego zarachowania ich jako przychód należny. Zdaniem spółki, rozliczając sprzedaż wierzytelności należy wykazać jedynie wynik takiej transakcji.

Organ przyznał podatniczce rację jedynie w kwestii uznania straty powstałej ze sprzedaży wierzytelności nieprzedawnionych jako koszt podatkowy. W odniesieniu do wierzytelności przedawnionych stwierdził, że nie mogą one stanowić kosztów uzyskania przychodów. Organ uznał również, że wykazać należy zarówno przychody, jak i koszty związane ze zbyciem wierzytelności.

Komentarz eksperta

Mateusz Kołosowski, konsultant w dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT, za koszty uzyskania przychodów nie uznaje się strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności, chyba że wierzytelność ta uprzednio, na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o CIT, została zarachowana jako przychód należny. Zważywszy na to, że spółka zaliczyła do przychodów należnych wierzytelności wobec kontrahenta, organ podatkowy słusznie uznał, że strata powstała w wyniku sprzedaży tych wierzytelności będzie dla niej kosztem uzyskania przychodów.

Konsekwencje sprzedaży przedawnionych wierzytelności budzą kontrowersje na gruncie przepisów ustawy o CIT. W myśl jej art. 16 ust. 1 pkt 20 kosztów uzyskania przychodów nie stanowią wierzytelności odpisane jako przedawnione. Jednocześnie art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT pozwala na rozpoznanie straty ze zbycia wierzytelności, pod warunkiem zarachowania jej jako przychód należny. W doktrynie przyjmuje się, że ograniczenie z art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o CIT odnosi się jedynie do momentu „odpisania" wierzytelności przedawnionej, nie wpływając jednocześnie na sposób kalkulacji straty podatkowej z ewentualnego zbycia danej wierzytelności. Innymi słowy, w przypadku zbycia wierzytelności przedawnionej, jej wartość powinna stanowić koszt uzyskania przychodu, pod warunkiem zarachowania jej jako przychód należny.

Z taką wykładnią od lat nie zgadzają się organy podatkowe. Jednocześnie orzecznictwo sądów administracyjnych w powyższym zakresie nie jest jednolite. Z jednej strony sądy wskazują, że sporne przepisy mają inny kontekst i zakres treściowy, natomiast na możliwość rozpoznania straty podatkowej z tytułu sprzedaży wierzytelności odpisanych jako przedawnione wskazują jednocześnie wykładnia językowa, systemowa oraz gospodarcza. Z drugiej strony, w przytoczonym przez organ wyroku WSA z 12 stycznia 2017 r. (III Sa/Wa 3478/15), sąd uznał, że: „skoro [analizowane przepisy – przyp. autora] mają niezależne od siebie unormowane zakresy, to przy obliczaniu wysokości straty, o której mowa w drugim z wymienionych przepisów, nie można stosować ograniczenia wynikającego z pierwszego przepisu."

Analiza obecnej praktyki sądów administracyjnych nie pozwala na sformułowanie jednoznacznych wniosków. Jednak biorąc pod uwagę wynik wykładni językowej oraz zasadę lege non distinguente nec nostrum est distinguere, zgodnie z którą tam gdzie ustawodawca nie wprowadza rozróżnień, nie wolno ich wprowadzać interpretatorowi, należy uznać, że spółka powinna być uprawniona do rozpoznania strat powstałych w wyniku sprzedaży wierzytelności przedawnionych jako kosztów podatkowych. Powyższą konkluzję potwierdza ekonomiczny sens analizowanych regulacji.

Odnosząc się do sposobu rozliczania sprzedaży wierzytelności, rację należy przyznać organowi. Nie można bowiem uznać, że art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT stanowiący o tym, co nie może być kosztem podatkowym, wprowadza odmienne zasady ustalania dochodu, niż te wynikające z art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy o CIT. W myśl tego ostatniego przepisu dochodem jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Zatem w celu poprawnego rozliczenia sprzedaży wierzytelności należy wykazać przychody i koszty związane z tą transakcją, a nie – jak uważała spółka - jedynie jej wynik.

Takie stanowisko wyraził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 17 maja 2017 r. (1462-IPPB3.4510.75.2017.1.JBB).

Spółka będąca producentem wyrobów medycznych sprzedaje towary swojemu kontrahentowi. Od pewnego czasu ma problem z wyegzekwowaniem powstałych należności. W związku z tym rozważa sprzedaż własnych, nieściągalnych wierzytelności handlowych, które zostały przez nią uprzednio zaliczone do przychodów należnych. Zgodnie z przewidywaniami spółki, cena ze sprzedaży wierzytelności będzie niższa od ich nominalnej wartości.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego