W obecnych, burzliwych warunkach gospodarowania przedsiębiorcy mają do dyspozycji szeroki wachlarz form pozyskiwania kapitału zarówno początkowego, jak i niezbędnego do dalszego rozwoju i ekspansji firmy. Obok klasycznych źródeł finansowania, takich jak pożyczka czy kredyt, coraz popularniejszą, a w efekcie coraz częściej wykorzystywaną, formą kapitałowego wsparcia działalności jest kapitał wysokiego ryzyka.
Kapitał wysokiego ryzyka (ang. venture capital, VC) to specyficzne średnio- lub długoterminowe źródło zewnętrznego finansowania spółek. Oznacza on kapitał własny pochodzący z emisji udziałów lub akcji, nabywanych przez inwestorów zewnętrznych w drodze objęcia podwyższonego kapitału zakładowego spółki-emitenta, w zamian za przejęcie nad nią częściowej kontroli oraz uzyskanie wpływu na jej rozwój. Inwestor oferujący VC staje się tym samym współwłaścicielem spółki, którą finansuje.
Innowacyjne produkty
Oferta VC kierowana jest głównie do sektora małych i średnich przedsiębiorstw poszukujących nowych, alternatywnych źródeł finansowania działalności i dysponujących innowacyjnymi produktami, niezweryfikowanymi jeszcze przez rynek. Kapitałodawcy co do zasady inwestują w jednostki, które mają perspektywy dynamicznego wzrostu. Będą to więc firmy funkcjonujące na rozwijającym się rynku, których tempo wzrostu przewyższa wskaźniki branży, posiadające przewagę technologiczną nad konkurencją oraz wysokiej jakości kadrę zarządzającą. Niebagatelne znaczenie mają preferencje inwestora co do wyboru branży, lokalizacji i fazy rozwoju przedsiębiorstwa, zakresu pomocy ze strony dawcy kapitału (doradztwo, pomoc prawna, wprowadzenie na giełdę), oczekiwanej stopy zwrotu, poziomu akceptowalnego ryzyka, proporcji rozłożenia szans oraz – ze względu na poziom bezpieczeństwa finansowego projektu – stopnia zadłużenia przedsiębiorstwa (determinującego bezpieczeństwo finansowe projektu). Zyski generowane przez spółkę z reguły w całości przeznaczane są na jej dalszy rozwój, stąd często podkreśla się, że w przypadku finansowania VC nie można co do zasady liczyć na dywidendy. Oczekiwania inwestorów będą tu raczej dotyczyć osiągnięcia wysokiego poziomu zysku kapitałowego, związanego ze wzrostem wartości zainwestowanego kapitału.
Na czym polega
Przedmiotem tego typu inwestycji, obarczonej wysokim poziomem ryzyka, są instrumenty finansowe niewprowadzone do publicznego obrotu. Ich późniejsza odsprzedaż następuje za pośrednictwem giełdy, inwestora strategicznego lub kierownictwa przedsiębiorstwa. Inwestycja ukierunkowana jest z reguły na szybki, ponadprzeciętny zysk oraz możliwość wycofania się z inwestycji w ciągu czterech–pięciu lat. Finansowanie innowacji za pośrednictwem VC nabiera szczególnego znaczenia w fazie badań i rozwoju, gdy ponoszone nakłady przewyższają generowane przychody. VC nie wymaga bieżącej obsługi odsetek, wywiera pozytywny wpływ na strukturę kapitałową bilansu, stwarzając szansę pozyskania w dalszej kolejności kapitału obcego (np. pożyczki lub kredytu bankowego).
Wzrost zapotrzebowania na VC wynika z procesu systematycznego skracania cyklu życia produktów. Innowacyjny charakter wytwarzanych produktów implikuje konieczność inwestycji w warunkach podwyższonego ryzyka. Ze względu na niedostępność innych źródeł finansowania pomocny może się tu okazać właśnie VC. Tego rodzaju kapitał może służyć również takim celom, jak: