Opłacalność korzystania z ulgi B+R

Skorzystanie z ulgi na działalność badawczo-rozwojową warto poprzedzić badaniem korzyści jakie przyniesie to firmie. Trzeba pamiętać, że preferencja często oznacza konieczność wdrożenia wielu rozwiązań umożliwiających jej stosowanie.

Publikacja: 12.04.2017 06:20

Opłacalność korzystania z ulgi B+R

Foto: Fotorzepa/Grzegorz Zawisza

Decyzję o korzystaniu z ulgi B+R należy podjąć na podstawie przeprowadzonej wcześniej analizy opłacalności takiego przedsięwzięcia. Trzeba mieć bowiem na uwadze, że ulga oznacza nie tylko oszczędności podatkowe, ale i realne koszty związane z koniecznością wdrożenia rozwiązań, które zapewnią jej stosowanie zgodnie z przepisami ustawy o CIT.

Analizę taką trzeba z kolei poprzedzić ustaleniem, czy nie zachodzą przesłanki bezwzględnie wyłączające możliwość korzystania z ulgi, tj.:

- działalność w specjalnej strefie ekonomicznej;

- otrzymanie zwrotu na całość wydatków na taką działalność (np. dotacje);

- wydatki ponoszone na działalność nie mieszczą się w kategoriach kosztów, które mogą być uznane za tzw. koszty kwalifikowane.

Kwalifikacja i dokumentacja prac

Jeśli brak jest przesłanek negatywnych, to trzeba ustalić, czy prace kwalifikowane przez przedsiębiorcę jako działalność badawczo-rozwojowa mogą być uznane za taką działalność w rozumieniu przepisów ustawy o CIT. Definicja takich działań jest wprawdzie bardzo szeroka, niemniej jednak w wielu przypadkach przedsiębiorcy mogą mieć wątpliwości czy jest ona wystarczająco pojemna. Dotyczy to w szczególności prac, które nie stanowią typowej działalności badawczo-rozwojowej, takich jak np. projekty informatyczne bądź usprawnianie procesów produkcyjnych, jednak wydają się spełniać wymogi stawiane przez ustawodawcę. Właściwa kwalifikacja wymaga w takim przypadku przeprowadzenia wielu ustaleń z osobami zajmującymi się w przedsiębiorstwie takimi zadaniami, a także z osobami korzystającymi z tych prac oraz z zespołem księgowym. W dalszej kolejności wskazane jest wystąpienie o indywidualną interpretację zabezpieczającą podatnika przed ryzykiem zakwestionowania jego prawa do korzystania z ulgi na działalności badawczo-rozwojową.

Warto również zaznaczyć, że korzystanie z ulgi na działalność badawczo-rozwojową wymaga często wdrożenia rozwiązań mających na celu:

- właściwe dokumentowanie prac kwalifikowanych jako działalność badawczo-rozwojowa i ewidencjonowanie kosztów związanych z taką działalnością;

- archiwizację takiej dokumentacji;

- alokowanie kosztów wspólnych dla działalności badawczo-rozwojowej i działalności pozostałej, np. czasu pracy pracowników zatrudnionych zarówno do prac rozwojowych, jak i kontroli jakości.

Należy również położyć szczególny nacisk na archiwizację ww. dokumentacji prac badawczo-rozwojowych do momentu upływu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych. Ma to szczególne znaczenie zwłaszcza w przypadku zaniechanych projektów, ponieważ wówczas nie powstają materialne efekty takich prac i często w żaden inny sposób nie są utrwalane ich wyniki.

Wszystkie opisane powyżej działania generują co do zasady dodatkowe koszty dla przedsiębiorstwa, przy czym koszty te są na ogół dużo wyższe na etapie wdrażania tych rozwiązań niż w kolejnych okresach, za które można skorzystać z ulgi.

Ważna jest spójność działań

Warto mieć również na uwadze pozapodatkowe aspekty działalności badawczo-rozwojowej. Przykładowo, w interpretacji z 27 grudnia 2016 r. (2461-IBPB-1-3.4510. 816.2016.2.AW) Izba Skarbowa w Katowicach stwierdziła, że tworzenie i rozwój audycji telewizyjnych nie mieści się w definicji działalności badawczo-rozwojowej, przy czym – nie uzasadniając właściwie swojego stanowiska – wskazała, że wnioskująca spółka w istocie też tak uważa, ponieważ nie deklarowała takiej działalności w sprawozdaniach o działalności badawczo-rozwojowej składanych do Głównego Urzędu Statystycznego. Chociaż taki sposób argumentacji nie zasługuje na aprobatę choćby z uwagi na autonomię prawa podatkowego, to jednak warto mieć na względzie, że w praktyce często istotny jest całokształt okoliczności i spójność działań podatnika. Szczególnego znaczenia może to nabrać wówczas, gdy czynniki subiektywne muszą być brane przy kwalifikowaniu danych prac jako działalności badawczo- -rozwojowej, ponieważ ze względu na specyfikę działalności danego podatnika trudno jest wyznaczyć obiektywne kryteria takiej działalności.

Z tych powodów należy więc zwrócić uwagę m.in. na działalność PKD przedsiębiorcy (zarówno tę w akcie założycielskim, jak i tę zrejestrowaną w KRS), politykę rachunkowości, regulaminy wewnętrzne, umowy o pracę i pozostałe dokumenty dotyczące zatrudnienia pracowników zajmujących się działalnością badawczo-rozwojową oraz dokumentację związaną z partycypowaniem podmiotów trzecich w koszach działalności badawczo-rozwojowej (dofinansowanie, granty, rozliczanie w relacjach z podmiotami powiązanymi itp.).

Kalkulacja oszczędności

Kalkulację opłacalności ulgi należy rozpocząć od obliczenia potencjalnych korzyści poprzez:

- ustalenie jaka część wydatków na działalność badawczo-rozwojową spełnia kryteria kosztów kwalifikowanych;

- wyodrębnienie z powyższych wydatków kosztów osobowych oraz kosztów pozostałych przypadających na działalność badawczo-rozwojową (ten krok może być pominięty, jeśli ten sam limit znajduje zastosowanie do wszystkich kosztów);

- pomniejszenie ww. kwoty o koszty zwrócone;

- obliczenie potencjalnej oszczędności podatkowej przy zastosowaniu właściwych limitów odliczenia.

Od kwoty obliczonej w powyższy sposób należy odjąć koszty związane z wdrożeniem ulgi, tj. np.:

- doradztwa podatkowego, w tym koszty uzyskania indywidualnej interpretacji podatkowej, koszty obsługi w przypadku kontroli/weryfikacji rozliczeń przez urząd skarbowy;

- dodatkowego modułu księgowego/IT, narzędzi mających umożliwić/usprawnić alokowanie kosztów, czasu pracy;

- koszty zwiększenia zatrudnienia z powodu dodatkowych obowiązków administracyjnych, księgowych, prowadzenia dokumentacji, archiwizacji itp.

O ile pewne kategorie kosztów można oszacować pozyskując oferty od usługodawców/dostawców, o tyle część wymaga wewnętrznej analizy na podstawie dostępnych zasobów przedsiębiorstwa. Oczywiście wymienione koszty są jedynie przykładowe i może się okazać, że ich ponoszenie ich nie jest konieczne lub będą one na minimalnym poziomie.

Jak będzie w kolejnych latach

Przeprowadzenie zasugerowanej powyżej symulacji kosztów i oszczędności wyłącznie na podstawie posiadanych danych za 2016 r. może doprowadzić do wniosku, że opłacalność ulgi w rozliczeniu za ten rok jest niewielka.

Warto jednak mieć na względzie, że wdrożenie przedmiotowej ulgi może przynieść większe korzyści w rozliczeniu za lata kolejne, ponieważ w przyszłości koszty korzystania z ulgi powinny być już niższe, a ponadto limity procentowe ulgi w 2017 r. są wyższe.

Oczywiście opłacalność w kolejnych latach jest uwarunkowana kontynuowaniem przez przedsiębiorcę działalności badawczo-rozwojowej i osiąganiem dochodów podatkowych. Jest ona również oparta na założeniu, że przepisy ustawy o CIT nie zostaną zmienione w sposób, który ograniczałby możliwość skorzystania z ulgi. Wszystko wskazuje jednak na to, że istnieje nie tylko duże prawdopodobieństwo utrzymania, ale i zwiększania takiego wsparcia dla firm prowadzących działalność badawczo-rozwojową, o czym świadczy m.in. nowelizacja przepisów, która weszła w życie od 2017 r. W tym kontekście warto wskazać na wypowiedź wicepremiera Jarosława Gowina dla Rzeczpospolitej (artykuł z 23 stycznia pt. „Podwójna ulga podatkowa dla innowacyjnych firm") z której wynika, że w 2018 r. ulga będzie wynosić 100 proc.

Decyzję o korzystaniu z ulgi B+R należy podjąć na podstawie przeprowadzonej wcześniej analizy opłacalności takiego przedsięwzięcia. Trzeba mieć bowiem na uwadze, że ulga oznacza nie tylko oszczędności podatkowe, ale i realne koszty związane z koniecznością wdrożenia rozwiązań, które zapewnią jej stosowanie zgodnie z przepisami ustawy o CIT.

Analizę taką trzeba z kolei poprzedzić ustaleniem, czy nie zachodzą przesłanki bezwzględnie wyłączające możliwość korzystania z ulgi, tj.:

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Płaca minimalna jeszcze wyższa. Minister pracy zapowiada rewolucję
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Sądy i trybunały
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Mundurowi
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kobiety i 60-latkowie staną przed komisjami