Opłata za znak towarowy a należność licencyjna

Przedstawione stanowisko organów podatkowych zasługuje na aprobatę. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt ustawy o CIT opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób prawnych (tzw. podatkiem u źródła) podlegają m.in. uzyskane na terytorium Polski przez podatników niebędących polskimi rezydentami podatkowymi przychody z praw autorskich lub praw pokrewnych i znaków towarowych, w tym również ze sprzedaży tych praw (należności licencyjne). W analizowanej sytuacji, przepisy ustawy o CIT należy stosować z uwzględnieniem konwencji z 14 maja 2012 r. między Rzecząpospolitą Polską a Kanadą w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu (DzU z 2013 r., poz. 1371). Jej art. 12 ust. 4 wskazuje, że przez „należności licencyjne" należy rozumieć m.in. wszelkiego rodzaju należności uzyskiwane w związku z użytkowaniem lub prawem do użytkowania każdego prawa autorskiego lub znaku towarowego.

Niewątpliwie kluczowym elementem definicji należności licencyjnych jest użytkowanie lub prawo do użytkowania określonego dobra, niezależnie od tego czy jest ono przyznane na podstawie licencji, czy wynika z innego tytułu. Użytkowanie (lub prawo do użytkowania) na podstawie przedmiotowych przepisów powinno być rozumiane szerzej niż na podstawie definicji z kodeksu cywilnego, zgodnie z którą użytkowanie ograniczone jest do używania danego przedmiotu i pobierania z niego pożytków. W orzecznictwie sądowym (np. wyrok WSA w Poznaniu z 24 lutego 2011 r., I SA/Po 827/10) wskazuje się, że termin ten obejmuje nawet wynajęcie, wydzierżawienie lub inne korzystanie z przedmiotu umowy. Jednocześnie przedstawiciele doktryny podnoszą, że cechą charakterystyczną umowy, której przedmiotem jest użytkowanie lub prawo do użytkowania określonego dobra, jest oddanie przedmiotu umowy w posiadanie płatnika. Z tego wynika, że umowy takie powinny być odróżnione od kontraktów, na podstawie których nie dochodzi do transferu przedmiotu umowy na płatnika. Przykładem mogą być tu umowy, na podstawie których znak towarowy nie jest przenoszony na płatnika przez odbiorcę należności, lecz jest przez niego wykorzystywany do produkcji towarów lub świadczenia usług na rzecz płatnika.

W sytuacji przedstawionej w komentowanej interpretacji podatnik nie ma prawa do swobodnego dysponowania znakiem towarowym IATA. Używanie tego znaku jest niezbędne do prowadzenia działalności jako ATC IATA, a ponadto każde użycie znaku towarowego musi zostać uprzednio zaakceptowane przez stowarzyszenie IATA. Znak towarowy IATA pozostaje własnością stowarzyszenia IATA a podatnik nie ma możliwości swobodnego dysponowania nim. W konsekwencji, należy się zgodzić ze stanowiskiem podatnika i organu podatkowego, że płatności ponoszone na rzecz IATA nie są należnościami licencyjnymi z tytułu użytkowania lub prawa do użytkowania dobra niematerialnego i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem u źródła. ?