CIT: Limit płatności gotówkowych nie dotyczy kompensaty należności - interpretacja podatkowa

Wprowadzony 1 stycznia 2017 r. do ustawy o CIT art. 15d nie znajduje zastosowania do rozliczeń dokonywanych drogą potrącenia. W konsekwencji kwoty rozliczane w ten sposób mogą zostać ujęte jako koszt uzyskania przychodów bez ograniczeń wynikających z ww. przepisu, pod warunkiem spełnienia ogólnych warunków umożliwiających ujęcie tych wydatków w rachunku podatkowym.

Publikacja: 27.03.2017 05:40

Aleksandra Marchewka

Aleksandra Marchewka

Foto: materiały prasowe

Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 20 grudnia 2016 r. (3063-ILPB2.4510.156.2016.1.PS).

Podatnik prowadzi działalność gospodarczą, w szczególności w zakresie produkcji i sprzedaży cukru. Część zobowiązań oraz należności spółka rozlicza w formie kompensaty. Dotyczy to głównie zobowiązań oraz należności wobec podmiotów powiązanych oraz zobowiązań wobec plantatorów, dostarczających podatnikowi surowiec do produkcji.

Kompensowanie polega na potrąceniu wzajemnych należności. W wyniku kompensaty dochodzi do umorzenia (wygaśnięcia) wzajemnych należności – do wysokości wierzytelności niższej, natomiast ewentualna różnica jest regulowana przez stronę zobowiązaną w formie pieniężnej.

Podatnik zadał pytanie, czy art. 15d wprowadzony do ustawy o CIT od 1 stycznia 2017 r. będzie miał zastosowanie do rozliczeń przeprowadzanych drogą kompensaty, a w konsekwencji czy podatnik będzie miał prawo do zaliczania kwot rozliczanych drogą kompensaty do kosztów uzyskania przychodów bez potrzeby stosowania ograniczeń określonych w tym przepisie, pod warunkiem spełnienia przesłanek wynikających z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Podatnik uznał, że ograniczenia w zakresie możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów kosztów płatności, w części przekraczającej 15 000 zł, a zrealizowanej bez pośrednictwa rachunku bankowego nie obejmie regulowania zobowiązań w innych formach np. w drodze kompensaty. Organ uznał stanowisko podatnika za prawidłowe. Wskazał, że istotą nowelizacji było ograniczenie praktyki gotówkowego regulowania zobowiązań na rzecz form bezgotówkowych. Tym samym, potrącenie (kompensata), jako odmienna od gotówkowej forma prowadząca do zaspokojenia i wygaśnięcia zobowiązania, nie mieści się w dyspozycji art. 15d ustawy o CIT.

Komentarz eksperta

Aleksandra Marchewka, LL.M., starsza konsultantka w Dziale Prawnopodatkowym PwC

Stanowisko zaprezentowane w komentowanej interpretacji zasługuje na aprobatę.

Jak wynika z uzasadnienia organu podatkowego, w celu zwiększenia transparentności transakcji oraz ograniczenia działalności przedsiębiorców działających w tzw. szarej strefie, od 1 stycznia 2017 r. znowelizowano przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, obniżając ponad czterokrotnie dopuszczalny limit transakcji gotówkowych.

Jednocześnie do ustawy o CIT wprowadzona została sankcja w postaci ograniczenia możliwości rozpoznania kosztu uzyskania przychodów w odniesieniu do płatności dokonanej bez pośrednictwa rachunku płatniczego przekraczającej ustawowo wyznaczony limit, a więc począwszy od 1 stycznia 2017 r. kwotę 15 000 zł.

Co istotne, jeszcze na etapie prac sejmowych Ministerstwo Finansowe wyjaśniało, że wprowadzane regulacje mają dotyczyć wyłącznie płatności gotówkowych/bezgotówkowych, a nie wszystkich sposobów regulowania zobowiązań.

Przykładowo bowiem, potrącenie wzajemnych wierzytelności (tak jak to miało miejsce w analizowanym stanie faktycznym), podobnie jak płatność, prowadzi do wygaśnięcia zobowiązania, jednak nie dochodzi przy tym w żaden sposób do czynności faktycznej w postaci przekazania środków pieniężnych. Zastosowanie ograniczenia w zakresie zaliczania do kosztów uzyskania przychodów zobowiązań regulowanych w inny sposób niż w drodze płatności (a więc np. w drodze potrącenia) mogłoby zatem w istocie doprowadzić do wyeliminowania takiej praktyki z obrotu gospodarczego, co niewątpliwie nie było celem ustawodawcy.

Mimo iż nowo wprowadzone przepisy obowiązują niespełna trzy miesiące, od czasu podpisania ustawy zmieniającej w maju ubiegłego roku przez prezydenta, Ministerstwo Finansów wydało już co najmniej kilka indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego, w których potwierdzono, że – jeżeli spełnione zostaną ogólne warunki umożliwiające zaliczenie danego wydatku do kosztów podatkowych – ograniczenia wynikające z nowo wprowadzonego art. 15d ustawy o CIT nie znajdują zastosowania do rozliczeń wierzytelności dokonywanych w ramach kompensat (tak przykładowo Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 13 stycznia 2017 r., 3063-ILPB2.4510.182.2016.2.PS; Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 7 października 2016 r., IPPB3/4510-869/16-3/PS czy Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacjach z 4 stycznia 2017 r., 2461-IBPB-1-2.4510.1064.2016.1.AP, z 7 października 2016 r., 2461-IBPB-1-3.4510.824.2016.1.SK oraz 2461-IBPB-1-2.4510.772.2016.1.AK).

Niewątpliwie stanowisko prezentowane we wskazanych interpretacjach zasługuje na aprobatę. Ratio legis wprowadzonych od 1 stycznia 2017 r. przepisów odwołuje się wprost do potrzeby ograniczenia obrotu gotówkowego, jako podatnego na oszustwa. Odrębną natomiast kwestią jest bardziej przejrzysty z punktu widzenia organów podatkowych obrót bezgotówkowy.

Jednocześnie jednak liczba podatników, która pomimo wyjaśnień publikowanych na etapie prac sejmowych zdecydowała się na uzyskanie gwarancji ochronnej w drodze indywidualnej interpretacji podatkowej, wydaje się potwierdzać niepewność i brak zaufania odnośnie do trwałości składanych wyjaśnień, w szczególności wobec wciąż nowelizowanych przepisów podatkowych oraz wprowadzania coraz to nowych ograniczeń i przepisów sankcyjnych zabezpieczających je.

Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 20 grudnia 2016 r. (3063-ILPB2.4510.156.2016.1.PS).

Podatnik prowadzi działalność gospodarczą, w szczególności w zakresie produkcji i sprzedaży cukru. Część zobowiązań oraz należności spółka rozlicza w formie kompensaty. Dotyczy to głównie zobowiązań oraz należności wobec podmiotów powiązanych oraz zobowiązań wobec plantatorów, dostarczających podatnikowi surowiec do produkcji.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów