Ulga na działalność badawczo-rozwojową: projekty IT i optymalizacja produkcji mogą uprawniać do preferencji

Prawo do ulgi na działalność badawczo-rozwojową nie jest zarezerwowane dla firm prowadzących wyspecjalizowane badania naukowe. Potencjalnie jest dostępne również dla tych, które pracują nad wdrożeniem lub ulepszaniem produktów.

Publikacja: 22.03.2017 05:10

Ulga na działalność badawczo-rozwojową: projekty IT i optymalizacja produkcji mogą uprawniać do preferencji

Foto: 123RF

Ulga na działalność badawczo-rozwojową wprowadzona została do ustawy o CIT w 2016 r., zastępując poprzednio obowiązującą tzw. ulgę technologiczną, która dotyczyła nabywania wytworzonych przez inne podmioty patentów, know-how, praw autorskich, praw do software'u itp. Obecna ulga premiuje natomiast wydatki ponoszone na samodzielnie prowadzoną działalność badawczo–rozwojową, m.in. na zatrudnienie personelu, niezbędną aparaturę czy usługi doradcze. Warto przy tym podkreślić, że obecnie obowiązujące przepisy szeroko definiują działalność badawczo-rozwojową, obejmując nią nie tylko tzw. badania podstawowe (tj. wykonywane przez jednostki naukowe nie w celach komercyjnych).

Szeroka definicja

Prawo do ulgi mają również przedsiębiorcy prowadzący prace rozwojowe, tj. polegające na nabywaniu, łączeniu i wykorzystywaniu dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności z dziedziny nauki, technologii i działalności gospodarczej oraz innej wiedzy i umiejętności do planowania produkcji oraz tworzenia ulepszonych produktów, procesów i usług.

Szeroki zakres rozumienia działalności badawczo-rozwojowej, w szczególności prac rozwojowych, wynika również z interpretacji indywidualnych. Przykładowo, następujące rodzaje działalności zostały uznane w interpretacjach indywidualnych za działalność badawczo-rozwojową:

- prowadzenie prac związanych z opracowywaniem oprogramowania na użytek własny spółki, a także różnego rodzaju aplikacji, narzędzi czy rozwiązań informatycznych, które umożliwiają prawidłową pracę oprogramowania używanego przez klientów spółki (interpretacja IS w Katowicach z 28 grudnia 2016 r., 2461-IBPB-1-2.4510.865. 2016.2.ANK);

- prowadzenie badań rynku nad odbiorem wyglądu produktu, jakością kampanii reklamowych itp., które pozwalają uzyskać lepszą pozycję konkurencyjną oraz dogłębna analiza stanu prawnego w zakresie w jakim dotyczy określonego rodzaju produktów w danym państwie, w celu odpowiedniego dostosowania produktów do wymagań prawnych – przy wdrażaniu nowych produktów na rynki zagraniczne (interpretacja IS w Warszawie z 22 grudnia 2016 r., 1462-IPPB5.4510.977.2016.1.MR);

- optymalizację procesu wytwórczego poprzez minimalizowanie kosztów, maksymalizowanie uzysku, obniżenie pracochłonności, wzrost produktywności, optymalizację zużycia materiałów i surowców (interpretacja IS w Katowicach z 4 stycznia 2017 r., 2461- IBPB-1-3.4510.865. 2016.2.TS);

- konstruowanie podzespołów i urządzeń elektronicznych oraz badanie funkcjonowania projektowanych urządzeń w ich docelowym środowisku użytkowania (interpretacja IS w Bydgoszczy z 24 stycznia 2017 r., 0461-ITPB3.4510.723.2016.1.PS).

Prawo do ulgi na działalność badawczo-rozwojową nie jest zatem zarezerwowane jedynie dla przedsiębiorców prowadzących wyspecjalizowane badania naukowe, ale jest potencjalnie dostępne również dla wszystkich tych przedsiębiorców, którzy prowadzą prace nad wdrażaniem nowych produktów lub usług, jak również ulepszaniem już oferowanych.

Tylko koszty kwalifikowane

Ustawa o CIT zawiera zamknięty katalog wydatków podlegających odliczeniu w ramach ulgi na działalność badawczo-rozwojową, tj. posiadających status kosztów kwalifikowanych:

- wynagrodzenia pracowników zatrudnionych w celu realizacji działalności badawczo-rozwojowej oraz składki z tytułu tych należności finansowane przez pracodawcę,

- koszty nabycia materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową,

- koszty nabycia ekspertyz, opinii, usług doradczych i usług równorzędnych, a także nabycia wyników badań naukowych, świadczonych lub wykonywanych na podstawie umowy przez jednostkę naukową,

- koszty odpłatnego korzystania z aparatury naukowo-badawczej wykorzystywanej wyłącznie w pro- wadzonej działalności badawczo-rozwojowej, przy czym korzystanie to nie może wynikać z umowy zawartej z podmiotem powiązanym,

- odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali,

- koszty uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego, poniesione przez podatnika będącego mikroprzedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą.

Wyżej wymieniony katalog jest bardzo szeroki, jednak wiele pojęć budzi wątpliwości. Należy w tym kontekście mieć na uwadze, że każda ulga podatkowa jest wyjątkiem od reguły jaką jest opodatkowanie, co narzuca zawężający tryb wykładni przepisu i tym samym zwiększa w praktyce ryzyko profiskalnego podejścia organów podatkowych.

Warto uzyskać interpretację

Każdy przypadek powinien być zatem oceniany indywidualnie pod kątem spełnienia przesłanek wynikających z przepisów ustawy o CIT. Dlatego warto rozważyć uzyskanie interpretacji indywidualnej, która potwierdzi charakter realizowanych czy planowanych prac jako działalności badawczo-rozwojowej, jak również pozostałe aspekty rozliczania wydatków związanych z taką działalnością.

Zasadność weryfikacji działań przed skorzystaniem z ulgi potwierdzają również rozbieżności w wykładni przepisów ujawniające się w interpretacjach podatkowych. I tak np. w jednej z wydanych interpretacji organ nie uznał za działalność badawczo-rozwojową prac wykonywanych przez dział marketingu, wskazując, że w jego ocenie tego typu prace mają na celu rozeznanie zapotrzebowania na rynku, a nie łączenie wiedzy, które jest charakterystycznie dla działalności badawczo-rozwojowej. Moim zdaniem można jednak polemizować z takim podejściem. Analiza rynku polega bowiem na pozyskiwaniu i interpretowaniu informacji dotyczących popytu na dane produkty lub usługi oraz pożądanych dla nich parametrów, konkurencji w danych sektorze itp., w celu ulepszenia oferowanych produktów/usług lub wytworzenia nowych.

W praktyce, ze względu na specyfikę określonej działalności danego podatnika, często trudno jest ustalić, jakie zadania mieszczą się jeszcze w ramach działalności badawczo-rozwojowej, a jakie są działalnością pozostałą. Wątpliwości może budzić również prawidłowy sposób samej alokacji kosztów wspólnych dla działalności badawczo-rozwojowej i pozostałej w przypadkach, gdy np. nabyta opinia, ekspertyzy czy praca pracowników dotyczy zarówno działalności badawczo rozwojowej, jak i kontroli jakości. W wielu przypadkach trudno o precyzyjne pomiary i trzeba posługiwać się pewnym kluczem alokacji.

podstawa prawna: art. 4a pkt 26–28 oraz art. 18d ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 1888 ze zm.)

Wniosek

Skorzystanie z ulgi na działalność badawczo- -rozwojową warto poprzedzić uzyskaniem indywidualnej interpretacji podatkowej. We wniosku o interpretację należy przedstawić:

- zadania i cele realizowane przez przedsiębiorcę w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej;

- sposób ewidencjonowania oraz wyodrębnienia kosztów kwalifikowanych na potrzeby ulgi – z uwzględnieniem alokowania kosztów wspólnych oraz

- koszty kwalifikowane danego wnioskodawcy – jeśli ich status czy powiązanie z działalnością badawczo- -rozwojową budzi wątpliwości.

Ulga na działalność badawczo-rozwojową wprowadzona została do ustawy o CIT w 2016 r., zastępując poprzednio obowiązującą tzw. ulgę technologiczną, która dotyczyła nabywania wytworzonych przez inne podmioty patentów, know-how, praw autorskich, praw do software'u itp. Obecna ulga premiuje natomiast wydatki ponoszone na samodzielnie prowadzoną działalność badawczo–rozwojową, m.in. na zatrudnienie personelu, niezbędną aparaturę czy usługi doradcze. Warto przy tym podkreślić, że obecnie obowiązujące przepisy szeroko definiują działalność badawczo-rozwojową, obejmując nią nie tylko tzw. badania podstawowe (tj. wykonywane przez jednostki naukowe nie w celach komercyjnych).

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe