Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 18 stycznia 2017 r. (II FSK 3783/14).
Podatnik jest wspólnikiem spółki jawnej, która jest większościowym udziałowcem w spółce z o.o. Podatnik oraz drugi wspólnik spółki jawnej zawarli umowy pożyczki ze spółką z o.o. W związku z planami nieodpłatnego przeniesienia na rzecz spółki jawnej zobowiązań do spłaty pożyczek w całości lub części, powstała wątpliwość, czy takie przejęcie długów należy traktować jako nieodpłatne świadczenie na rzecz wspólników, podlegające opodatkowaniu PIT. Zdaniem podatnika, po stronie wspólników nie wystąpi żaden przychód. Nadal bowiem to wspólnicy spółki jawnej będą osobiście, a przy tym solidarnie i w sposób nieograniczony, odpowiadać za te same zobowiązania.
Organ uznał to stanowisko za nieprawidłowe stwierdzając, że w wyniku przejęcia zadłużenia przez spółkę jawną, po stronie wspólników wystąpi realna korzyść majątkowa. Ich dług zostanie przejęty przez osobę trzecią, czyli nastąpi zmiana dłużnika – strony stosunku zobowiązaniowego. W związku z tym, przejęta przez spółkę jawną kwota zadłużenia będzie przychodem podlegającym opodatkowaniu.
Sąd I instancji oddalił skargę podatnika. Podmiotem zobowiązanym do zaspokojenia długu stanie się przejmująca dług spółka jawna, którą należy traktować jak podmiot odrębny od wspólników. W przypadku przejęcia długu dotychczasowy dłużnik zostanie zwolniony z zobowiązania, co oznacza, że nie będzie już ciążył na nim obowiązek zaspokojenia dotychczasowego wierzyciela. Zdaniem sądu, wspólnik uzyska zatem nieodpłatne świadczenie będące przychodem podlegającym opodatkowaniu na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT. Po stronie wspólnika dojdzie bowiem do przysporzenia mającego konkretny wymiar finansowy i polegającego na zmniejszeniu się jego pasywów.
NSA podzielił stanowisko sądu I instancji. Uznał, że w analizowanej sprawie dojdzie do zwolnienia wspólników z odpowiedzialności za długi przejęte przez spółkę jawną. Należy brać pod uwagę zastrzeżenie z art. 31 kodeksu spółek handlowych – mamy tu do czynienia z subsydiarną odpowiedzialnością wspólnika. Tym samym, nie można twierdzić, że nie doszło do żadnego przysporzenia po stronie wspólnika spółki jawnej. —Wojciech Kańtor, współpracownik zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte
