Darmowy hotel od pracodawcy dla delegowanego nie jest przychodem pracownika

Spółka prowadzi działalność w branży budowlano-montażowej w Polsce oraz poza jej granicami. Polega ona przede wszystkim na realizacji robót związanych z modernizacją oraz przygotowaniem wnętrz sklepowych oraz obiektów użyteczności typu studia fitness.

We wniosku o interpretację spółka wskazała, że w celu realizacji kontraktów poza Polską deleguje własnych pracowników, którzy wykonują pracę na podstawie przeniesienia służbowego, tj. czasowej zmiany miejsca wykonywania pracy za zgodą pracownika. Zmiana miejsca wykonywania pracy i oddelegowanie pracowników następuje w formie aneksu do umowy o pracę. Firma podkreśliła, że wykonywanie pracy przez pracowników poza miejscem zamieszkania nie stanowi podróży służbowej w rozumieniu przepisów prawa pracy.

Pracownicy muszą gdzieś mieszkać. A ponieważ koszt najmu krótkoterminowego jest wysoki i byłby nie do zaakceptowania przez pracowników, firma zapewnia im zakwaterowanie w pobliżu miejsca wykonywania kontraktu, z reguły wynajmując mieszkania pracownicze, hotele pracownicze i lokale pod wynajem krótkoterminowy. W związku z tym firma zapytała, czy darmowy nocleg dla pracowników będzie dla nich nieodpłatnym świadczeniem, które generuje przychód do opodatkowania PIT.

Sama uważała, że nieodpłatne świadczenie, polegające na zakwaterowaniu pracowników, nie jest dla nich przychodem ze stosunku pracy z art. 12 ustawy o PIT.

Przeciwnego zdania był jednak fiskus. Odpowiedział, że spółka jako pracodawca i płatnik będzie obowiązana obliczyć, pobrać i odprowadzić od darmowych świadczeń zaliczki na podatek dochodowy.

Rację spółce przyznał dopiero Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu. Zgodził się z nią, że wydatki ponoszone na zapewnienie noclegów dla pracowników delegowanych, w miejscu wykonywania przez nich pracy na rzecz firmy, nie będą stanowić dla nich przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Tym samym nie ma też podstaw do poboru przez pracodawcę – jako płatnika – zaliczek na PIT.

Sąd odwołał się do orzecznictwa, w tym wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r. (K 7/13) w sprawie tzw. nieodpłatnych świadczeń dla pracowników. Podkreślił, że skorzystanie przez pracownika ze świadczenia w postaci noclegu, wykupionego dla niego przez pracodawcę, jest świadczeniem spełnionym w interesie pracodawcy. Nie przynosi pracownikowi korzyści w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatków, które musiałby ponieść. Zapewnienie noclegów pracownikom leży wyłącznie w interesie pracodawcy, a nie pracowników, którzy swoje potrzeby mieszkaniowe zaspokajają w innym miejscu i w inny sposób. Jak podkreślił sąd, gdyby nie konieczność wywiązania się z obowiązków wynikających z umowy o pracę, nie mieliby oni powodu do ponoszenia kosztu takich noclegów.

Obowiązek zapewnienia prawidłowej organizacji pracy nie może być utożsamiany tylko z zapewnieniem biurka, materiałów biurowych czy pokryciem kosztów eksploatacji samochodu służbowego bądź kosztów zużytej energii elektrycznej. Ten obowiązek należy i trzeba odnosić i analizować w kontekście konkretnych obowiązków pracowniczych i wynikających z tych obowiązków oczekiwań pracodawcy. Skoro więc prawidłowe i efektywne wykonywanie obowiązków pracowniczych wymaga od pracownika nocowania w hotelu, aby w określonym czasie wynikającym z kontaktów handlowych pracodawcy i kontrahenta mógł dotrzeć do miejsca wykonywania obowiązków, to zapewnienie tej możliwości przez pracodawcę nie jest korzyścią pracownika. Jest wypełnieniem przez pracodawcę ustawowego obowiązku prawidłowego organizowania pracy, tak aby była ona wydajna i należytej jakości.

Zdaniem sądu, przyjmując kryteria przyjęte przez TK, ponoszenie przez pracodawcę wydatków w celu zapewnienia noclegów pracownikowi jest świadczeniem poniesionym w interesie pracodawcy, ponieważ to jemu przynosi konkretną i wymierną korzyść w postaci prawidłowo i efektywnie wykonanej przez pracownika pracy.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z 20 grudnia 2017 r. (I SA/Op 448/17). ©?

Komentarz eksperta

dr Karol Raźniewski, Associate Partner, Doradztwo Podatkowe i Prawne, EY Polska, doradca podatkowy