O prawie zwolnionego do odprawy przesądzi jedna data

Firma, która zatrudnia mniej niż 20 pracowników, nie ma obowiązku wypłaty odpraw osobom zwalnianym z przyczyn niedotyczących pracowników. Stan zatrudnienia należy przy tym ustalać na dzień wręczenia wypowiedzenia, niezależnie od późniejszym zmian.

Publikacja: 02.11.2017 06:00

O prawie zwolnionego do odprawy przesądzi jedna data

Foto: 123RF

Przepisy nie rozstrzygają kwestii dotyczącej prawa do odprawy w sytuacji, gdy zatrudnienie w firmie wzrasta powyżej 20 osób po wręczeniu pracownikowi wypowiedzenia umowy o pracę. W mojej ocenie w sytuacji, gdy w momencie doręczenia oświadczenia o wypowiedzeniu pracodawca zatrudnia mniej niż 20 pracowników, nie będzie zobowiązany do wypłaty odprawy zwolnionemu, nawet gdy w okresie wypowiedzenia liczba zatrudnionych osiągnie ten limit.

Mechanizm ten działa jednak również w drugą stronę. Zmniejszenie liczby pracowników poniżej 20 nie skutkuje utratą prawa do odprawy tych osób, którym wręczono wypowiedzenie przed spadkiem zatrudnienia. Gdyby przyjąć odmienne zapatrywanie, pracownicy, którzy zostali zwolnieni w tym samym terminie, a mieli dłuższe okresy wypowiedzenia, mogliby być pozbawieni prawa do odprawy, w przeciwieństwie do osób, których stosunki pracy rozwiązały się w pierwszej kolejności (gdy liczba zatrudnionych wynosiła jeszcze co najmniej 20).

Wprawdzie, opierając się wyłącznie na tekście przepisów, można by dojść do odmiennych wniosków. W tym przypadku należy się jednak kierować wykładnią celowościową i systemową.

Stan zatrudnienia

Ustalając liczbę pracowników bierze się pod uwagę wyłącznie osoby zatrudnione w oparciu o stosunek pracy. Uwzględnia się tu również pracowników zatrudnionych na podstawie umów terminowych. Nie ma znaczenia wymiar etatu, na który jest zatrudniony pracownik. Należy zatem tak samo wliczać osoby pracujące w pełnym wymiarze czasu pracy, jak i zatrudnione na 1/4 etatu.

Uważam, że do liczby pracowników należy także doliczać pracowników zatrudnionych na zastępstwo. W stanie zatrudnienia nie uwzględnia się natomiast pracowników tymczasowych oraz innych osób świadczących pracę na rzecz pracodawcy w ramach innych niż stosunek pracy stosunków prawnych (np. umów o charakterze cywilnym).

Należne świadczenie

Wysokość odprawy zależy od stażu zakładowego. Przy czym wlicza się tu nie tylko okres zatrudnienia na podstawie ostatniej umowy o pracę, ale też jakikolwiek okres, kiedy dany pracownik i pracodawca pozostawali ze sobą w stosunku pracy.

Oprawa przysługuje w wysokości:

- jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata,

- dwumiesięcznej pensji, gdy zatrudnienie trwało od 2 do 8 lat,

- trzymiesięcznego wynagrodzenia przy stażu przekraczającym 8 lat.

Pracodawca może zastosować korzystniejsze rozwiązania i podwyższyć minimalne, ustawowe limity odprawy.

Wysokość odprawy pieniężnej ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.

Rozstanie za porozumieniem

Jeżeli u podstaw decyzji o zawarciu porozumienia rozwiązującego leżą okoliczności niedotyczące pracownika, będzie on uprawniony do otrzymania odprawy. Na gruncie ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników odprawa pieniężna przysługuje niezależnie od tego, czy rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło na podstawie wypowiedzenia czy porozumienia stron. Nie ma też znaczenia, kto zainicjował zawarcie porozumienia. Może to uczynić także pracownik, który – znając trudną ekonomiczno-finansową sytuację pracodawcy – zaproponował zawarcie porozumienia. Nie zmienia to faktu, że przyczyna rozwiązania stosunku pracy obiektywnie nie leży wówczas po jego stronie.

dr Marcin Wujczyk radca prawny, partner w Kancelarii Prawnej Baran, Książek, Bigaj & Wujczyk

Przepisy nie rozstrzygają kwestii dotyczącej prawa do odprawy w sytuacji, gdy zatrudnienie w firmie wzrasta powyżej 20 osób po wręczeniu pracownikowi wypowiedzenia umowy o pracę. W mojej ocenie w sytuacji, gdy w momencie doręczenia oświadczenia o wypowiedzeniu pracodawca zatrudnia mniej niż 20 pracowników, nie będzie zobowiązany do wypłaty odprawy zwolnionemu, nawet gdy w okresie wypowiedzenia liczba zatrudnionych osiągnie ten limit.

Mechanizm ten działa jednak również w drugą stronę. Zmniejszenie liczby pracowników poniżej 20 nie skutkuje utratą prawa do odprawy tych osób, którym wręczono wypowiedzenie przed spadkiem zatrudnienia. Gdyby przyjąć odmienne zapatrywanie, pracownicy, którzy zostali zwolnieni w tym samym terminie, a mieli dłuższe okresy wypowiedzenia, mogliby być pozbawieni prawa do odprawy, w przeciwieństwie do osób, których stosunki pracy rozwiązały się w pierwszej kolejności (gdy liczba zatrudnionych wynosiła jeszcze co najmniej 20).

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona