Obniżka płacy za porozumieniem to nie dyskryminacja - wyrok Sądu Najwyższego

Zdaniem eksperta

Łukasz Chruściel, radca prawny, partner kierujący Biurem Kancelarii Raczkowski Paruch w Katowicach

Sąd Najwyższy podkreślił tym wyrokiem wagę zgodnej woli stron stosunku pracy przy zmianach w jego treści. Porozumienie zmieniające – w odróżnieniu od wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy i płacy – nie wymaga dla swojej ważności wskazania obiektywnej przyczyny modyfikacji. W ten sposób strony mogą dowolnie kształtować treść stosunku pracy w zakresie działającego prawa. SN podkreślił, że ważna jest obniżka wynagrodzenia w porozumieniu stron. Podważyć ją może uchylenie się pracownika od skutków złożonego oświadczenia woli objętego tym porozumieniem.

Sąd Najwyższy potwierdził też tym wyrokiem wcześniejszą linię orzeczniczą dotyczącą obowiązków dowodowych stron w postępowaniu o dyskryminację płacową. W orzeczeniu z 2 października 2012 r. (II PK 282/12) przyjął, że w sporach o odszkodowanie za naruszenie zakazu dyskryminacji to pracownik powinien uprawdopodobnić nierówne traktowanie w porównaniu z innymi znajdującymi się w takiej samej lub podobnej sytuacji oraz to, że zróżnicowanie jego położenia jest lub było niedozwoloną przyczyną. Dopiero po wykazaniu obu tych okoliczności ciężar dowodu, że nierówne traktowanie było obiektywnie usprawiedliwione i nie wynikało z przyczyn pozwalających na przypisanie mu działania dyskryminującego pracownika, przechodzi na pracodawcę. Oznacza to, że dopóki etatowiec nie wskaże, że istniały osoby, które znajdywały się w podobnej lub takiej samej sytuacji, i że pracownik był traktowany gorzej od nich, i to ze względu na przesłanki dyskryminacyjne, dopóty na pracodawcę nie przechodzi ciężar dowodu. W szczególności nie musi on wykazać, że takiego zróżnicowania nie było bądź wprowadzono je z powodów obiektywnych. SN podkreślił wymóg uprawdopodobnienia przez pracownika warunków dyskryminacji, gdyż nie jest jednoznaczna językowa wykładnia art. 183c k.p. Oznacza to, że sama obniżka pensji, która skutkuje niezasadnym zróżnicowaniem płacy wobec innych w takiej samej lub porównywalnej sytuacji, nie jest dyskryminacją, jeżeli jej powodem nie były np. płeć, rasa lub wyznanie.