Do jednego z uprawnień pracownika, w związku z jego zatrudnieniem w ramach umowy o pracę, należy urlop wypoczynkowy. Definicja urlopu wypoczynkowego jest określona w art. 152 kodeksu pracy (k.p.). Mowa jest w nim o corocznym, nieprzerwanym i płatnym urlopie wypoczynkowym, który przysługuje pracownikowi. Niewykorzystanie przysługującego urlopu wypoczynkowego przed zakończeniem umowy skutkuje powstaniem obowiązku wypłaty ekwiwalentu za urlop. Jak obliczyć jego wysokość, kiedy obowiązek ten powstaje na przełomie roku?
Wymiar urlopu, jaki przysługuje pracownikowi, zależy od udokumentowanego przez pracownika stażu pracy. Do stażu pracy wliczają się — oprócz okresów zatrudnienia — także okresy nauki. Staż pracy ponad 10 lat daje prawo do skorzystania z 26-dniowego wymiaru urlopu. Natomiast jeżeli pracownik zatrudniony jest krócej niż 10 lat, to przysługuje mu 20 dni urlopu rocznie. Obliczenie prawidłowego wymiaru urlopu w roku kalendarzowym, w którym ustaje zatrudnienie, opisane zostało w art. 155 k.p. Zgodnie z zapisami przywołanego artykułu urlop wyliczany jest w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego u danego pracodawcy. Kiedy umowa o pracę kończy się w trakcie miesiąca, za miesiąc ten należy naliczyć pracownikowi 1/12 wymiaru urlopu. Niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia, mając jednak na uwadze, że w danym roku kalendarzowym wymiar urlopu należny pracownikowi nie może przekroczyć 20 bądź 26 dni w sumie ze wszystkich okresów zatrudnienia, co może mieć miejsce w przypadku kilkukrotnej zmiany miejsca pracy.
Współczynnik do obliczania
Co do zasady, pracodawca jest zobowiązany udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego w tym roku, w którym pracownik uzyskał do niego prawo. Jednak k.p. wyraźnie nie wskazuje, jak urlop ma być wykorzystany. Pomimo, że kładziony jest duży nacisk na wykorzystywanie bieżących urlopów, to powszechną sytuacją jest wypłacanie ekwiwalentu za niewykorzystane dni wolnego. Liczba dni, jaką należy zrekompensować w formie ekwiwalentu, to różnica pomiędzy proporcjonalnym do przepracowanego czasu wymiarem, a liczbą dni wykorzystanych przez pracownika.
Aby odpowiednio ustalić ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy niezbędne jest użycie współczynnika do jego obliczania. Jest to stała wartość dla danego roku kalendarzowego, która wyraża przeciętną miesięczną liczbę dni przypadających do przepracowania w roku.
Uwaga!