Jaki PCC od pożyczki wspólnika spółki jawnej

Jeśli pożyczkodawcą dla spółki jawnej jest jeden z jej uczestników, to umowa pożyczki jest traktowana jako zmiana umowy spółki. Podatek od czynności cywilnoprawnych wynosi wtedy 0,5, a nie 2 proc.

Publikacja: 26.10.2016 02:00

Jaki PCC od pożyczki wspólnika spółki jawnej

Foto: Fotorzepa, Adam Burakowski

Jesteśmy spółką jawną. Mamy chwilowe problemy finansowe. Czy wspólnicy mogą dokapitalizować spółkę? Jeśli tak, to jaka jest najlepsza forma takiego wsparcia? – pyta czytelnik.

Oczywiście, wspólnicy spółki jawnej mogą dokapitalizować spółkę, by wspomóc ją w chwilowych problemach finansowych. Spółka jawna jest podmiotem, który działa na podstawie prawa handlowego. Podstawowym źródłem jej finansowania jest kapitał podstawowy, który składa się z wkładów wniesionych przez wspólników w momencie założenia spółki. Przy przejściowych problemach związanych z finansowaniem bieżącej działalności firmy, przedsiębiorcy mają do dyspozycji trzy sposoby dofinansowania spółki, które są uzależnione od charakteru transakcji, tj. czy będzie ona miała charakter bezzwrotny czy zwrotny. Za sposób finansowania o charakterze bezzwrotnym uważa się wkłady wniesione przez wspólników spółki. Z kolei charakter zwrotny mają kredyt bankowy oraz pożyczka od właścicieli lub podmiotów zewnętrznych. Należy mieć na uwadze, że każda z tych form wiąże się różnym stopniem zaangażowania wspólników oraz kosztem.

Nie każdego stać na kredyt

Pierwszym sposobem dofinansowania, nieangażującym kapitałów właścicieli, jest kredyt bankowy. Jest zawierany z instytucją z sektora bankowego. Umowa kredytowa ma ściśle określone elementy: kwota kredytu, okres obowiązywania umowy kredytowej, termin spłaty kredytu, oprocentowanie, strony umowy oraz rodzaj zabezpieczenia kredytu. Należy jednak podkreślić, że kredyt jest stosunkowo drogim źródłem finansowania i nie każdy podmiot stać na zaciągnięcie go. Ponadto, jeśli spółka jest młodym podmiotem, to istnieje duże ryzyko odmowy ze strony instytucji bankowej. Dodatkowo, z taką formą finansowania, wiąże się ryzyko konieczności przeznaczania bieżących zysków na spłatę odsetek oraz udzielanie podmiotowi bankowemu wielu cennych informacji.

Z kieszeni wspólników

Drugim ze sposobów jest wniesienie wkładów do spółki. Dodatkowe wkłady wiążą się z podwyższeniem kapitału podstawowego, a co za tym idzie ze zmianą w umowie spółki. Obowiązek zmiany umowy wynika z kodeksu spółek handlowych (k.s.h.). Artykuł 25 pkt 2 k.s.h. mówi, że wkłady wnoszone przez każdego wspólnika oraz ich wartość muszą zostać określone w umowie spółki. Należy pamiętać, że na taką zmianę muszą wyrazić zgodę wszyscy wspólnicy spółki jawnej. Wynika to z art. 9 k.s.h. Zmiana umowy spółki musi zostać zgłoszona w odpowiednim sądzie rejestrowym.

Trzeba odprowadzić daninę

Ze zmianą w umowie spółki wiąże się również obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Wynika to bezpośrednio z art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z tym przepisem podatkowi podlegają umowy spółki oraz zmiany tych umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania. W przypadku spółki osobowej za zmianę umowy uważa się:

- wniesienie lub podwyższenie wkładu, którego wartość powoduje zwiększenie majątku spółki,

- pożyczkę udzieloną spółce przez wspólnika,

- dopłaty oraz

- oddanie przez wspólnika spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania.

Podstawą opodatkowania jest wartość wkładów, które powiększają majątek spółki jawnej. Z kolei stawka podatku od tej transakcji wynosi 0,5 proc.

Łatwy dostęp

Kolejnym sposobem dofinansowania spółki jawnej jest pożyczka. Zgodnie z k.s.h. spółka jawna ma prawo do zaciągania we własnym imieniu zobowiązań, więc nie ma żadnych przeciwwskazań, aby spółka stała się stroną umowy pożyczki.

Na podstawie umowy pożyczki określona suma pieniężna od pożyczkodawcy jest przenoszona na pożyczkobiorcę. Pożyczkobiorca z kolei zobowiązuje się zwrócić w określonym czasie tę samą ilość środków pieniężnych powiększoną o należne odsetki.

Udzielenie przez wspólnika pożyczki dla spółki jawnej uznawane jest za zmianę umowy spółki. Dlatego transakcja ta niesie za sobą obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Stawka za przeprowadzoną transakcję wynosi 0,5 proc., czyli jest taka sama jak w przypadku zmiany umowy spółki.

Wspólnik, który pożycza środki spółce jawnej, osiąga przychody z tytułu wypłaconych przez spółkę odsetek. Przychód ten podlega opodatkowaniu na takich zasadach, jak inne uzyskane przez niego przychody. Dla spółki jawnej udzielona pożyczka nie powoduje konsekwencji podatkowych, ponieważ podatnikami są wspólnicy spółki, a nie ona sama. Koszty pożyczki dotyczą wszystkich wspólników spółki, zarówno tych którzy są pożyczkodawcami, jak i tych, którzy nie udzielali pożyczki.

... ale czy bez procentu

Może wystąpić sytuacja, gdy wspólnik udziela spółce pożyczki i zostaje zawarty aneks do umowy, w którym wspólnicy odstępują od naliczania odsetek na rzecz pożyczkobiorcy. Czy w takiej sytuacji po stronie spółki powstaje nieodpłatne świadczenie?

Odpowiedź na to pytanie jest twierdząca. W momencie otrzymania przez spółkę nieoprocentowanej pożyczki mamy do czynienia z nieodpłatnym świadczeniem i istnieje obowiązek odprowadzenia podatku. NSA w wyroku z 1 marca 2013 r. (II FSK 2980/12) uznał, że „Skoro zaciągnięcie nieoprocentowanej pożyczki umożliwia nieodpłatne korzystanie z cudzego kapitału, stanowi nieodpłatne świadczenie będące przychodem spółki, a w konsekwencji – także przychodem (w odpowiedniej proporcji) wspólników tej spółki, także wspólnika udzielającego pożyczki".

Podsumowując, wybór formy dofinansowania spółki jawnej jest sprawą indywidualną w każdej spółce i uzależniony jest od wielu czynników. Spółka powinna rozważyć koszty związane z zawartą transakcją oraz dostępność formy dofinansowania.

Autorka jest starszym konsultantem, Grupa UHY ECA

Jesteśmy spółką jawną. Mamy chwilowe problemy finansowe. Czy wspólnicy mogą dokapitalizować spółkę? Jeśli tak, to jaka jest najlepsza forma takiego wsparcia? – pyta czytelnik.

Oczywiście, wspólnicy spółki jawnej mogą dokapitalizować spółkę, by wspomóc ją w chwilowych problemach finansowych. Spółka jawna jest podmiotem, który działa na podstawie prawa handlowego. Podstawowym źródłem jej finansowania jest kapitał podstawowy, który składa się z wkładów wniesionych przez wspólników w momencie założenia spółki. Przy przejściowych problemach związanych z finansowaniem bieżącej działalności firmy, przedsiębiorcy mają do dyspozycji trzy sposoby dofinansowania spółki, które są uzależnione od charakteru transakcji, tj. czy będzie ona miała charakter bezzwrotny czy zwrotny. Za sposób finansowania o charakterze bezzwrotnym uważa się wkłady wniesione przez wspólników spółki. Z kolei charakter zwrotny mają kredyt bankowy oraz pożyczka od właścicieli lub podmiotów zewnętrznych. Należy mieć na uwadze, że każda z tych form wiąże się różnym stopniem zaangażowania wspólników oraz kosztem.

Pozostało 80% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe