Każdego dnia podatnicy wnoszą niezliczoną liczbę aportów, czyli wkładów niepieniężnych do innych spółek. PCC od takiej czynności jest pobierany w wysokości 0,5 proc. wartości każdego wnoszonego przez podatnika wkładu niepieniężnego. Problem w tym, że ów podatek pobierany jest - chciałoby się powiedzieć „bezprawnie" – choć właściwym tu zwrotem jest „nienależnie".
Definicja spółki kapitałowej w rozumieniu dyrektywy
Przepisy ustawy o PCC podlegają pełnej harmonizacji z zasadami opodatkowania dotyczącymi spółek kapitałowych wskazanymi najpierw w dyrektywie Rady z 17 lipca 1969 r. dotyczącej podatków pośrednich od gromadzenia kapitału (69/335 EWG), a następnie w dyrektywie z 12 lutego 2008 r. (2008/7/WE). Definicja spółki kapitałowej w rozumieniu wskazanych dyrektyw ma zastosowanie zarówno do krajowych spółek kapitałowych, jak i handlowych spółek osobowych (spółki komandytowe i spółki komandytowo – akcyjne), co wielokrotnie było przedmiotem analizy Naczelnego Sądu Administracyjnego. Wypowiadając się w tej kwestii między innymi w wyrokach z 4 lipca 2014 r. (II FSK 1915/12), z 16 grudnia 2014 r. (II FSK 2796/12), z 19 marca 2015 r. (II FSK 143/13), z 30 czerwca 2015 r. (II FSK 1402/13) NSA uznał, że zakres podmiotowy wspomnianych dyrektyw obejmuje spółkę kapitałową, przez którą należy także rozumieć każdą spółkę, przedsiębiorstwo, stowarzyszenie lub osobę prawną, których udziały w kapitale lub majątku mogą być przedmiotem transakcji na giełdzie. Ponadto, zakres wspomnianych regulacji obejmuje każdą spółkę prowadząca działalność skierowaną na zysk, której członkowie mają prawo zbycia swoich udziałów stronom trzecim bez uprzedniego upoważnienia, oraz odpowiadają za jej długi tylko do wysokości swoich udziałów. Dyrektywy obejmują więc swoim zakresem nie tylko wymienione w nich spółki: akcyjne i z ograniczoną odpowiedzialnością, lecz także spółki osobowe (spółki komandytowe i spółki komandytowo – akcyjne).
W konsekwencji oznacza to, że do spółek kapitałowych oraz osobowych (wskazanych powyżej) powinny znaleźć zastosowanie reguły opodatkowania przewidziane w dyrektywach dla spółek kapitałowych.
Potwierdził to również Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który w wyroku z 22 kwietnia 2015 r. (C-357/13, Drukarnia Multipress) uznał, że spółka komandytowo – akcyjna (osobowa) jest spółką kapitałową w rozumieniu omawianych dyrektyw.
Kto daje i odbiera... czyli klauzula „stand - still"
W stanie prawnym obowiązującym od 1 maja 2004 r. do 31 grudnia 2006 r., czynność wniesienia wkładu niepieniężnego była wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o PCC, gdyż była zwolniona z VAT. Przepisy te uległy zmianie 1 stycznia 2007 r., kiedy to wprowadzono opodatkowanie aportu PCC, i to niezależnie od tego, czy jego wniesienie było czynnością opodatkowaną, czy zwolnioną na podstawie ustawy o VAT.