Cash pooling to nie pożyczka, nie podlega PCC

konsultant w dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte

Na wstępie należy wskazać, że oOpodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności wskazane w ustawowym katalogu mieszczącym się w art. 1 ust. 1 ustawy o PCC. Polski ustawodawca podatkowy – określając przedmiot opodatkowania tym podatkiem – posłużył się techniką legislacyjną katalogu zamkniętego, decydując o braku opodatkowania czynności niemieszczących się w jego ramach. Zatem, dla potrzeb ustalenia, czy dana czynność prawna będzie powodowała obowiązek w podatku od czynności cywilnoprawnych, kluczowa jest możliwość jej zakwalifikowania jako jednej z czynności wskazanych we wspomnianym przepisie.

Umowom o zarządzanie płynnością finansową (tzw. umowom cash pooling) nie sposób natomiast przypisać elementów przedmiotowo istotnych (essentialia negotii) tożsamych dla umów pożyczek. Najistotniejszą różnicą pomiędzy tymi umowami jest liczba uczestniczących podmiotów. W przypadku pożyczki są to dwa podmioty (pożyczkodawca i pożyczkobiorca), podczas gdy w cash poolingu ilość uczestników zawsze wynosi co najmniej trzy podmioty (podmioty: posiadający nadwyżkę finansową, posiadający niedobór środków oraz lider pośredniczący w zarządzaniu płynnością).

Dodatkowo, w przypadku cash poolingu nie występuje typowe dla pożyczki zobowiązanie do przeniesienia środków pieniężnych na umownie wskazany podmiot. Uczestnik posiadający nadwyżkę nie jest bowiem w stanie stwierdzić, czy zostanie ona wykorzystana, w jakiej wysokości i przez którego z pozostałych uczestników. Podobnie uczestnik posiadający niedobory finansowe nie jest w stanie określić, środkami którego z innych podmiotów zostaną one pokryte.

Z analogicznych względów, umowa cash poolingu nie może być też uznana za spełnia- jącą przesłanki depozytu nieprawidłowego (ani żadnej z innych czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o PCC). W związku z tym, nie podlega ona opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stanowisko wyrażone w komentowanej interpretacji (znajdujące szerokie potwierdzenie w dotychczasowej praktyce) wypada zatem uznać za słuszne. Należy jednak pamiętać, że od pewnego czasu w orzecznictwie dominuje pogląd, zgodnie z którym – na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych – umowy cash pooling mają charakter pożyczki (tak m.in. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 28 listopada 2017 r., 0114-KDIP2-2-4010.223.2017.1.AM, wydanej na podstawie obowiązujących do końca 2017 r. przepisów o niedostatecznej kapitalizacji). Dlatego też, w celu potwierdzenia prawidłowości korzystnego stanowiska rozliczeniu PCC, podatnicy mogą rozważyć pozyskanie w tym zakresie interpretacji indywidualnych.