Pożyczki i depozyt nieprawidłowy z niższą stawką PCC

Strony umowy pożyczki zapłacą fiskusowi 0,5 proc. jej wartości, zamiast dotychczasowych 2 proc. Gdy kwota pożyczana przez osoby inne niż bliska rodzina nie przekracza 1 tys. zł, daniny nie trzeba uiszczać wcale.

Publikacja: 28.01.2019 05:40

Pożyczki i depozyt nieprawidłowy z niższą stawką PCC

Foto: 123RF

Od 1 stycznia 2019 r. została obniżona stawka podatku od czynności cywilnoprawnych od umów pożyczek oraz depozytu nieprawidłowego. Drobne zmiany wprowadzono także w zakresie zwolnień z PCC umów pożyczek. Zmiany te wynikają z ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw.

Czytaj także: Czy podwyższenie wkładu w ramach aportu podlega PCC

Obniżka na zachętę

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają m.in. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz umowy depozytu nieprawidłowego (zob. art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b i j ustawy o PCC). Do 31 grudnia 2018 r. stawka PCC od umowy pożyczki oraz depozytu nieprawidłowego wynosiła 2 proc. Natomiast od 1 stycznia 2019 r. stawka ta wynosi 0,5 proc. (zob. art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o PCC w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2019 r.). Jak czytamy w uzasadnieniu projektu nowelizacji: „(...) W związku z tym, że zapłata podatku od czynności cywilnoprawnych polega na jego samoobliczeniu, w celu zachęcenia podatników do wywiązywania się z obowiązku zapłaty podatku proponuje się obniżenie stawki podatku od umów pożyczek z 2% do 0,5%. (...)".

Uwaga! PCC podlegają także m.in. umowy spółki oraz jej zmiany (zob. art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k i pkt 2 ustawy o PCC). W przypadku umowy spółki (przy spółce osobowej) za zmianę umowy uważa się m.in. pożyczkę udzieloną spółce przez wspólnika (zob. art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy o PCC). Stawka PCC od umowy spółki (tak do 31 grudnia 2018 r., jak i obecnie) wynosi 0,5 proc. (zob. art. 7 ust. 1 pkt 9 ustawy o PCC). Stawka od umów pożyczek została zatem zrównana ze stawką od pożyczek udzielanych spółkom osobowym przez wspólników.

Drobne kwoty ze zwolnieniem

Zmienione zostały także zasady zwolnienia z PCC pożyczek udzielanych pomiędzy innymi podmiotami niż osoby, o których mowa art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn (chodzi o małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę) oraz inne niż osoby zaliczone do I grupy podatkowej w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn (chodzi o małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów; za rodziców w rozumieniu ustawy uważa się również przysposabiających, a za zstępnych także przysposobionych i ich zstępnych). Zasady zwolnienia są określone w art. 9 pkt 10 lit. d ustawy o PCC.

W przypadku umów pożyczek zwolnionych na podstawie art. 9 pkt 10 lit. d ustawy o PCC, od 1 stycznia 2019 r. zastąpiony został dotychczasowy warunek zwolnienia tych umów do określonego limitu (w ciągu trzech lat do 5 tys. zł od jednego podmiotu, a od wielu podmiotów do 25 tys. zł) zwolnieniem drobnych pożyczek, których kwota (wartość) nie przekracza 1 tys. zł. Jak czytamy w uzasadnieniu projektu nowelizacji: „(...) Pożyczki do tej wartości nie wymagają zachowania formy dokumentowej w świetle przepisu art. 720 § 1 kodeksu cywilnego i przekazywane są, co do zasady, na podstawie ustnej umowy i niejednokrotnie w gotówce. Zwolnienie pożyczek do tej kwoty jest zatem uzasadnione. Z tytułu pożyczki zwolnionej od podatku, pożyczkobiorca nie będzie zobowiązany także do złożenia deklaracji z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych naczelnikowi urzędu skarbowego. (...)".

Powołanie się po czasie

Tak jak do tej pory, w niektórych przypadkach stawka PCC od umów pożyczek może wynosić 20 proc. Stosownie do niezmienionego art. 7 ust. 5 ustawy o PCC, wynosi ona tyle, jeżeli przed organem podatkowym w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, postępowania podatkowego lub kontroli celno-skarbowej:

1) podatnik powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, depozytu nieprawidłowego lub ustanowienia użytkowania nieprawidłowego albo ich zmiany, a należny podatek od tych czynności nie został zapłacony;

2) biorący pożyczkę powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, a nie spełnił warunku udokumentowania otrzymania pieniędzy na rachunek bankowy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Przepis przejściowy

Do czynności cywilnoprawnych wykonanych przed 1 stycznia 2019 r. stosuje się przepisy w brzmieniu dotychczasowym. Oznacza to, że do umów pożyczek zawartych do końca ub.r. stosuje się stawkę PCC w wysokości 2 proc., a warunkiem zwolnienia tych umów na podstawie art. 9 ust. 1 pkt 10 lit. d ustawy o PCC, jest nieprzekroczenie dotychczasowego limitu (w ciągu trzech lat do 5 tys. zł od jednego podmiotu, a od wielu podmiotów do 25 tys. zł).

Autor jest doradcą podatkowym

Podstawa prawna: ustawa z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 1150 ze zm.)

art. 4a i 14 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn tekst jedn. (DzU z 2017 r. poz. 833 ze zm.)

art. 4 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2018 r., poz. 2159)

Od 1 stycznia 2019 r. została obniżona stawka podatku od czynności cywilnoprawnych od umów pożyczek oraz depozytu nieprawidłowego. Drobne zmiany wprowadzono także w zakresie zwolnień z PCC umów pożyczek. Zmiany te wynikają z ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw.

Czytaj także: Czy podwyższenie wkładu w ramach aportu podlega PCC

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów