Pałac w Piotrowicach przejęto nielegalnie - wyrok NSA

Tylko budynek i park z majątku Tarnoskała wraca do spadkobierców dawnych właścicieli. Sad pozostanie państwowy.

Aktualizacja: 23.07.2017 18:56 Publikacja: 23.07.2017 16:39

Pałac w Piotrowicach pochodzi z końca XVIII wieku

Pałac w Piotrowicach pochodzi z końca XVIII wieku

Foto: materiały prasowe

W piątek Naczelny Sąd Administracyjny przesądził, że spadkobierczynie przedwojennych właścicieli pałacu z parkiem w Piotrowicach odzyskają tylko część dawnej posiadłości.

Pałac do zwrotu

Pałac w Piotrowicach pochodzi z końca XVIII w. Niegdyś należał do rodu Tarnowskich, jak zresztą cała ta miejscowość, dlatego miejsce to do dziś nazywa się Tarnoskała. Przed drugą wojną światową mieszkała tu rodzina lwowskiego przedsiębiorcy. Po wojnie cały majątek, w tym pałac z parkiem, odebrano właścicielom na podstawie dekretu o reformie rolnej.

Następnie w pałacu otwarto szkołę podstawową oraz przedszkole, które jeszcze do niedawna mieściły się w tym miejscu.

W 1973 r. kompleks pałacowo-parkowy został wpisany do rejestru zabytków.

Sad nie wraca

Wówczas spadkobierczynie wystąpiły do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. W skardze podniosły, że minister i wojewoda zajęli się sprawą powierzchownie. Sad bowiem nigdy nie służył do produkcji rolnej. Był jedynie elementem architektury krajobrazu. Jest to powszechna, udokumentowana od XVIII w., praktyka projektowania tego rodzaju obiektów. Sadownictwo w sensie ścisłym jest uprawą drzew i krzewów owocowych nastawioną na uzyskiwanie owoców. W tym wypadku zaś chodziło tylko o walory krajobrazowe.

WSA nie podzielił jednak tej opinii i skargę oddalił. Jego zdaniem sadownictwo stanowi działalność o charakterze rolniczym i mieści się w pojęciu „nieruchomość ziemska o charakterze rolnym".

Spadkobierczynie przedwojennych właścicieli nie poddały się i wniosły skargę do NSA. W jej uzasadnieniu powołały się na opracowanie, z którego wynikało, że pałac, park i sad stanowiły spójny układ architektoniczny podlegający przepisom o ochronie zabytków. Wyodrębnianie z niego choćby jednego elementu nie było więc możliwe i niszczyłoby wyjątkowość tego miejsca.

Naczelny Sąd Administracyjny był innego zdania. Przypomniał, że pałac razem z parkiem podlega ochronie konserwatorskiej od 1973 r. Nie ma zaś żadnego dowodu na to, że był objęty tego rodzaju ochroną na postawie przedwojennych przepisów, tj. rozporządzenia prezydenta z 1928 r. Oznacza to, że w chwili wejścia w życie po wojnie dekretu o reformie rolnej nie był objęty ochroną konserwatorską jako układ krajobrazowy. Sad więc mógł być przejęty legalnie na cele tej reformy.

Sygn. akt I OSK 2343/15

W piątek Naczelny Sąd Administracyjny przesądził, że spadkobierczynie przedwojennych właścicieli pałacu z parkiem w Piotrowicach odzyskają tylko część dawnej posiadłości.

Pałac do zwrotu

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Płaca minimalna jeszcze wyższa. Minister pracy zapowiada rewolucję
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Sądy i trybunały
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Mundurowi
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kobiety i 60-latkowie staną przed komisjami