Zmiana statusu z pracownika-emeryta na emeryta uprawnia do świadczenia

Pracujący emeryt odchodząc z pracy ma prawo do odprawy emerytalnej. Otrzymana przez niego wcześniej z tytułu zwolnienia ze służby wojskowej odprawa ma, bowiem inny charakter.

Publikacja: 11.07.2017 06:10

Zmiana statusu z pracownika-emeryta na emeryta uprawnia do świadczenia

Foto: Fotolia.com

- Żołnierz zawodowy został zwolniony z zawodowej służby wojskowej i z tym dniem uzyskał emeryturę wojskową. W związku z zakończeniem służby wojskowej otrzymał odprawę na podstawie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Jako emeryt wojskowy podjął pracę w instytucji cywilnej. Czy rezygnując teraz z pracy powinien otrzymać odprawę emerytalną na podstawie kodeksu pracy?

Tak. Jak uznał Sąd Najwyższy w wyroku z 9 grudnia 2015 r. (I PK 1/15, www.sn.pl), żołnierz zawodowy nie jest pracownikiem, a odprawa przewidziana w art. 84 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych w związku z art. 17 ustawy o uposażeniu żołnierzy (w brzmieniu obowiązującym przed 1 lipca 2004 r.), nie jest świadczeniem ze stosunku pracy, do którego prawo zostało ustanowione w art. 921 § 1 kodeksu pracy (kp). W konsekwencji otrzymanie odprawy przysługującej z tytułu zwolnienia ze służby wojskowej, niezależnie od charakteru tego świadczenia, nie wyłącza prawa do odprawy emerytalnej przysługującej pracownikowi z tytułu ustania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę i związanej z tym utraty statusu pracownika.

Przypomnijmy: zgodnie z art. 921 § 1 kp, pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. W myśl § 2 tego artykułu, pracownik, który otrzymał odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa.

Przewidziana w tym przepisie odprawa emerytalna lub rentowa jest, zdaniem SN, świadczeniem powszechnym, ustawowo gwarantowanym a jej wysokość odpowiada jednomiesięcznemu wynagrodzeniu za pracę pracownika i jest niezależna od posiadanego przez uprawnionego stażu zatrudnienia. Jest to świadczenie, które każdy pracownik powinien otrzymać raz w życiu, gdy traci swój status pracowniczy w związku z przejściem na rentę lub emeryturę (por. uchwałę SN z 18 marca 2010 r., II PZ 1/10, OSNP 2010 nr 17-18, poz. 208).

Przy czym, co przypomniał SN, w orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, że zmiana statusu pracownika lub pracownika-emeryta na status wyłącznie emeryta jest przejściem na emeryturę w rozumieniu art. 921 § 1 kp. Następuje ono zawsze i tylko przez ustanie stosunku pracy. Dopóki, bowiem trwa stosunek pracy osoba posiadające ustalone prawo do emerytury lub pobierająca to świadczenie nie przestaje być pracownikiem. Zmiana statusu prawnego pracownika, również pracownika posiadającego równocześnie niejako podwójny status (pracownika i emeryta), wyraża się w tym, że traci on ten status i staje się emerytem, a przy tym jest to następstwem ustania jego stosunku pracy pozostającego w związku z przejściem na emeryturę. W tym znaczeniu kilkukrotne przejście pracownika na emeryturę nie jest wykluczone. Dla tak rozumianego przejścia na emeryturę pozostaje bez znaczenia okoliczność nabycia uprawnień do emerytury przed nawiązaniem stosunku pracy, chyba, że pracownik już wcześniej skorzystał z uprawnienia do takiej odprawy. W sytuacji opisanej w pytaniu tak jednak nie było.

W cytowanym na wstępie wyroku SN ocenił charakter odprawy wypłaconej żołnierzowi z tytułu zwolnienia ze służby wojskowej. I uznał, że nie można zgodzić się z tezą, że przejście przez żołnierza na emeryturę wojskową po zwolnieniu z zawodowej służby wojskowej nadawało otrzymanej przez niego odprawie charakter odprawy emerytalnej. Odprawa ta przysługiwała, bowiem żołnierzowi niezależnie od przyczyn zwolnienia ze służby a jej wysokość uzależniona była przede wszystkim od długości okresu służby (wysługi). Świadczenie to miało, zatem charakter gratyfikacji za odbytą służbę, a nie rekompensaty za utratę zatrudnienia wykonywanego w ramach stosunku służby w związku z nabyciem uprawnień do zaopatrzenia emerytalnego.

Wprawdzie ocena SN dotyczyła odprawy wypłaconej żołnierzowi na podstawie nieobowiązujących już dziś przepisów wydaje się, jednak, że nie ma to większego znaczenia. Obecnie wypłacana na podstawie art. 94 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, odprawa przysługuje niezależnie od przyczyn zwolnienia ze służby ( z pewnymi wyjątkami, kiedy żołnierz traci do niej prawo). Jej charakter, zatem nie zmienił się.

podstawa prawna: Art. 94 ustawy z 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 1726 ze zm.)

- Żołnierz zawodowy został zwolniony z zawodowej służby wojskowej i z tym dniem uzyskał emeryturę wojskową. W związku z zakończeniem służby wojskowej otrzymał odprawę na podstawie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Jako emeryt wojskowy podjął pracę w instytucji cywilnej. Czy rezygnując teraz z pracy powinien otrzymać odprawę emerytalną na podstawie kodeksu pracy?

Tak. Jak uznał Sąd Najwyższy w wyroku z 9 grudnia 2015 r. (I PK 1/15, www.sn.pl), żołnierz zawodowy nie jest pracownikiem, a odprawa przewidziana w art. 84 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych w związku z art. 17 ustawy o uposażeniu żołnierzy (w brzmieniu obowiązującym przed 1 lipca 2004 r.), nie jest świadczeniem ze stosunku pracy, do którego prawo zostało ustanowione w art. 921 § 1 kodeksu pracy (kp). W konsekwencji otrzymanie odprawy przysługującej z tytułu zwolnienia ze służby wojskowej, niezależnie od charakteru tego świadczenia, nie wyłącza prawa do odprawy emerytalnej przysługującej pracownikowi z tytułu ustania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę i związanej z tym utraty statusu pracownika.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe