W praktyce często zauważa się, że funkcją tzw. karnoprocesowego zakazu związanego z tajemnicą lekarską nie jest ochrona interesów osoby wykonującej zawód lekarza, ale ochrona osób (pacjentów), które w zaufaniu powierzają mu wiedzę o faktach, którą nie chcą na ogół dzielić się z innymi osobami. Bezsprzecznie gwarancja zachowania przekazanych informacji w tajemnicy jest warunkiem swobodnego wykonywania wszystkich zawodów medycznych (por. np. postanowienie SA w Wrocławiu z 4 listopada 2010 r., II AKz 588/10, LEX nr 621274).
Zgodnie z art. 180 § 2 kodeksu postępowania karnego osoby obowiązane do zachowania tajemnicy notarialnej, adwokackiej, radcy prawnego, doradcy podatkowego, lekarskiej, dziennikarskiej lub statystycznej oraz tajemnicy Prokuratorii Generalnej mogą być przesłuchiwane co do faktów objętych tą tajemnicą tylko wtedy, gdy jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność nie może być ustalona na podstawie innego dowodu. W postępowaniu przygotowawczym o przesłuchaniu lub zezwoleniu na przesłuchanie decyduje sąd, na posiedzeniu bez udziału stron, w terminie nie dłuższym niż siedem dni od daty doręczenia wniosku prokuratora. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie.
Nie da się jej obejść
Wśród zakazów dowodowych związanych z przesłuchaniem osób wykonujących zawody zaufania publicznego na szczególną uwagę zasługuje tajemnica lekarska. Podyktowane jest to specyfiką uwarunkowań, w jakich lekarz wchodzi w posiadanie określonych informacji, tj. przy okazji udzielania pomocy medycznej.
Zauważyć należy, że pacjent, którym się opiekuje, może występować w procesie karnym w charakterze świadka, ale również pokrzywdzonego czy podejrzanego. W tej sytuacji wiedza tych osób niejednokrotnie ma znaczenie priorytetowe dla odtworzenia przez organy ścigania rzeczywistego przebiegu zdarzenia objętego postępowaniem karnym. Co więcej, w niektórych kategoriach spraw karnych, np. związanych z błędami w sztuce lekarskiej, zeznania czy wyjaśnienia członków personelu medycznego siłą rzeczy wiązać się będą z kwestiami objętymi tajemnicą lekarską.
Tajemnicą lekarską objęte są w szczególności takie dane, jak charakter schorzenia, przebieg choroby, zlecenia i wyniki badań laboratoryjnych, rodzaj i przebieg wykonanych procedur medycznych, zastosowana farmakoterapia czy wreszcie informacje pochodzące z wywiadu przeprowadzonego przez personel medyczny z pacjentem.