Potwierdził to Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 9 marca 2016 r. (I PSK 1597/14).
Okręgowy Inspektorat Pracy w Poznaniu, po przeprowadzeniu kontroli, na podstawie art. 11 pkt 8 w związku z art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (tekst jedn. DzU z 2012 r., poz. 404) wydał wystąpienie, zawierające dziewięć wniosków dotyczących stwierdzonych podczas kontroli naruszeń przepisów prawa pracy.
Nie zgadzając się z treścią tego wystąpienia, pracodawca wniósł odwołanie do Okręgowego Inspektora Pracy w Poznaniu. Ten postanowieniem stwierdził niedopuszczalność odwołania skarżącego. W uzasadnieniu wyjaśnił, że wystąpienie państwowego inspektora pracy nie jest decyzją administracyjną ani innym aktem lub czynnością z zakresu administracji publicznej, podlegającą zaskarżeniu do sądu administracyjnego. W art. 11 ustawy o PIP określone zostały uprawnienia właściwych organów Inspekcji w razie stwierdzenia u pracodawcy naruszenia przepisów prawa pracy. Organ stanął na stanowisku, że ustawowe rozróżnienie form pokontrolnego działania inspektora pracy na nakazy i wystąpienia wiąże się z ustawowym zróżnicowaniem rangi stwierdzonych w wyniku kontroli naruszeń prawa. W konsekwencji wystąpienie, o jakim mowa w art. 11 pkt 8 ustawy, nie stanowi formy działania inspektora pracy przybierającej postać decyzji administracyjnej. Natomiast zgodnie z treścią art. 127 § 1 k.p.a. odwołanie przysługuje tylko od decyzji administracyjnej.
Pracodawca złożył skargę na to postanowienie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Skarżący podnosił, że wystąpienie pokontrolne inspektora pracy nakłada na pracodawcę bezpośrednio obowiązki prawne, dlatego ma charakter decyzji administracyjnej i podlega zaskarżeniu w trybie wskazanym w k.p.a. Ponadto skarżący ma obowiązek w zakreślonym terminie zawiadomić inspektora o terminie i sposobie wykonania ujętych w wystąpieniu wniosków. Wystąpienie nie jest zatem czynnością faktyczną, która pozostaje bez znaczenia prawnego dla kontrolowanego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił skargę i wyjaśnił, że przedmiotem sporu w niniejszej sprawie pozostaje ocena, czy obowiązki wynikające z wystąpienia inspektora pracy mogą być potraktowane jako władcze rozstrzygnięcie organu administracji przybierające formę decyzji administracyjnej. Sąd I instancji wskazał w pierwszej kolejności na istniejące rozbieżności w orzecznictwie co do oceny charakteru prawnego wystąpienia. Ostatecznie sąd podzielił pogląd przeważającej części orzecznictwa i przyjął, że wystąpieniu inspektora pracy nie można przypisać charakteru decyzji administracyjnej, bo nie nakłada na pracodawcę żadnego obowiązku. Wystąpienie ma jedynie charakter zalecenia czy też postulatu pod adresem pracodawcy. Skoro zatem wystąpienie nie stanowi władczej formy działania, to nie może ono także być zakwalifikowane do kategorii aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących przyznania, stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku, wynikającego z przepisów prawa, które podlegają kontroli sądowej.
