- Sekretarz gminy został wybrany na wójta. Objął to stanowisko, nie składając nikomu żadnych oświadczeń na temat dotychczasowego stosunku pracy. W szczególności nie złożył żadnego formalnego wniosku ani pisma, z którego wynikałoby, że chce zawiesić swój dotychczasowy stosunek pracy na stanowisku sekretarza. Po zakończeniu kadencji nowy wójt odmówił zatrudnienia go na dotychczasowym stanowisku albo nawet niższym, ale równorzędnym pod względem płacy. Były wójt złożył powództwo do sądu o przywrócenie do pracy. Argumentuje, że przez 4 lata przebywał na urlopie bezpłatnym i ma prawo kontynuować swój pierwotny stosunek pracy. Czy takie powództwo będzie zasadne? – pyta czytelnik.
Dopuszczalność udzielenia urlopu bezpłatnego w celu objęcia innego stanowiska u tego samego pracodawcy została potwierdzona w tegorocznym orzeczeniu Sądu Najwyższego. W wyroku z 1 lutego 2017 r. (I PK 41/16) Sąd Najwyższy wyjaśnił, że skoro przepis art. 174 kodeksu pracy przewiduje możliwość udzielenia urlopu bezpłatnego na wniosek pracownika, a ponadto nie określa ani celu, w jakim urlop może być udzielony, ani czasu, przez jaki może trwać, to należy przyjąć, że udzielenie urlopu bezpłatnego może nastąpić także w celu zatrudnienia innego niż dotychczasowe u tego samego pracodawcy, na czas tego zatrudnienia.
Niekoniecznie forma pisemna
Stosując art. 174 k.p. należy uwzględnić „swoistość" sytuacji, kiedy to pracodawca udziela (może lub powinien udzielić) urlopu bezpłatnego pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę w celu i na czas zatrudnienia go u tego pracodawcy na podstawie wyboru. W takim przypadku interes w udzieleniu urlopu ma nie tylko pracownik, ale i pracodawca. Owa „swoistość" okoliczności powinna być odniesiona zwłaszcza do oceny zachowania przewidzianych w analizowanym przepisie rygorów formalnych.
Zarówno wniosek pracownika, jak i udzielenie urlopu, nie muszą być sformalizowane. Dotyczy to głównie pisemnej formy wniosku, gdyż dla udzielenia urlopu bezpłatnego nie została przewidziana żadna forma szczególna. Wniosek i udzielenie urlopu to oświadczenia woli. Wola zaś może być wyrażona – stosownie do art. 60 kodeksu cywilnego w związku z art. 300 k.p. – przez każde zachowanie ujawniające ją w sposób dostateczny.
Skoro pracownik wyraża zgodę na zatrudnienie z wyboru u pracodawcy, z którym jest związany umową o pracę, to należy przyjąć, iż tym samym wyraża wolę zawieszenia praw i obowiązków składających się na treść dotychczas łączącego strony stosunku pracy. Skoro zaś pracodawca dopuszcza pracownika do pracy na stanowisku z wyboru, to tym samym wyraża wolę zwolnienia go z wykonywania obowiązków wynikających z dotychczasowego stosunku pracy.