Przyjmowanie do firmy cudzoziemca

Polski rynek pracy otwiera się na imigrantów z państw trzecich. Wraz ze wzrostem ich zatrudnienia rośnie jednak liczba nieprawidłowości. Często wynikają one z niewiedzy, ale też z niedbałości.

Aktualizacja: 11.09.2015 10:21 Publikacja: 11.09.2015 06:30

Przyjmowanie do firmy cudzoziemca

Foto: www.sxc.hu

Aby legalnie zatrudnić cudzoziemca, powinny być spełnione konkretne warunki. Musi on posiadać ważny dokument uprawniający go do pobytu na terytorium Polski wraz z odpowiednią podstawą pobytu (umożliwiającą podjęcie zatrudnienia). Firma powierzająca wykonywanie pracy cudzoziemcowi jest zobowiązana uzyskać dla niego zezwolenie na pracę (chyba że takie nie jest wymagane). Samo natomiast wykonywanie pracy nie może się odbywać na innych warunkach lub stanowisku niż określone w zezwoleniu. Jak orzekł bowiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 2 kwietnia 2009 r. (II SA/Wa 1677/08), w przypadku zezwoleń na pracę cudzoziemców najistotniejsze jest to, by ten, kto otrzymał stosowne zezwolenie (przyrzeczenie), wykonywał jedynie tę pracę, która została określona w tym zezwoleniu (przyrzeczeniu).

Jeśli więc cudzoziemiec nie posiada dokumentu uprawniającego go do pobytu lub posiada taki, który nie uprawnia go do podjęcia zatrudnienia (np. wiza turystyczna), zatrudnienie będzie nielegalne.

Nie ma jednego uniwersalnego

Przepisy prawa przewidują kilka rodzajów zezwoleń. Dla polskiego pracodawcy podstawowe znaczenie będzie mieć zezwolenie typu A – wydawane, gdy cudzoziemiec wykonuje pracę na terytorium Polski na podstawie umowy z podmiotem, którego siedziba lub miejsce zamieszkania albo oddział, zakład lub inna forma zorganizowanej działalności znajduje się na terytorium Polski.

Rzadziej stosowane jest zezwolenie typu B – dla cudzoziemca, który przebywa na terytorium Polski przez okres przekraczający łącznie sześć miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy w związku z pełnieniem funkcji w zarządzie osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców lub będącej spółką kapitałową w organizacji.

Pozostałe zezwolenia (C, D i E) mają znaczenie dla pracodawców zagranicznych.

Pracodawca przed zatrudnieniem cudzoziemca powinien zażądać od niego przedstawienia ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium Polski (np. wizy lub karty pobytu) i przechowywać jego kopię (w przypadku stosunku pracy w aktach osobowych pracownika, na zasadach i przez okres obowiązkowego przechowywania tych akt, a w razie umowy cywilnoprawnej – przez cały okres wykonywania pracy).

Na pracodawcy ciąży również obowiązek sprawdzenia, czy w stosunku do kandydata istnieje wymóg uzyskania zezwolenia na pracę. Jeśli tak, powinien wystąpić do wojewody właściwego ze względu na jego siedzibę lub miejsce zamieszkania z wnioskiem o wydanie takiego zezwolenia dla danego cudzoziemca. Zezwolenie na pracę wydawane jest bowiem na wniosek firmy powierzającej wykonywanie pracy cudzoziemcowi, tj. jednostki organizacyjnej lub osoby fizycznej, która na podstawie umowy lub innego stosunku prawnego powierza wykonywanie pracy cudzoziemcowi.

Z uchodźcami prościej

W niektórych przypadkach zezwolenie na pracę nie jest wymagane. Jest tak np., gdy cudzoziemiec posiada status uchodźcy, zezwolenie na pobyt stały czy pobyt rezydenta długoterminowego. Szczegółowo kwestie te reguluje art. 87 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Warto zajrzeć również do rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 21 kwietnia 2015 r. w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę.

Obywatele UE

Wobec otwarcia granic i zniesienia ograniczeń w dostępie do rynków pracy Unii Europejskiej również obywatele państw członkowskich uprawnieni są do wykonywania pracy na terytorium Polski bez potrzeby uzyskania zezwolenia. Jeśli jednak pobyt na terytorium Polski trwa dłużej niż trzy miesiące, obywatel UE jest obowiązany zarejestrować swój pobyt. W tym przypadku wniosek pracownik (a nie pracodawca) składa osobiście u wojewody właściwego ze względu na jego miejsce pobytu, nie później niż w następnym dniu po upływie trzech miesięcy od dnia wjazdu na terytorium Polski. Do wniosku dołącza dokumenty lub pisemne oświadczenia potwierdzające spełnianie warunków pobytu. Należy przy tym okazać ważny dokument podróży lub inny ważny dokument potwierdzający tożsamość i obywatelstwo.

Firmy deklarują chęć zatrudnienia

W najbliższych 12 miesiącach co ósmy pracodawca w Polsce zamierza zatrudnić cudzoziemców. Wynika tak z lipcowego badania, które na zlecenie agencji Work Service przeprowadził wśród 300 pracodawców instytut Millward Brown. W czołówce firm otwartych na zagranicznych pracowników są przedstawiciele branży usługowej (18 proc.), produkcji (16 proc.) i handlu (11,4 proc.). Rzadziej chęć rekrutacji obcokrajowców zgłasza sektor publiczny (3 proc.).

Wśród powodów skłaniających do sięgania po zagranicznych pracowników firmy wskazują ich sumienność (57,8 proc.), bardzo dobrą znajomość języków obcych (34 proc.), międzynarodowe doświadczenie (31 proc.), a prawie co piąta firma docenia ich chęć do podejmowania prac, których nie chcą wykonywać Polacy (18,5 proc.). Powodem zatrudniania pracowników z zagranicy rzadko jest traktowanie ich jako tańszej siły roboczej (74 proc. pracodawców, którzy już zatrudniają cudzoziemców, twierdzi, że mają oni zbliżone do Polaków oczekiwania finansowe).

—ab

Opinia:

Sylwia Benc, radca prawny w Kancelarii Ostrowski i Wspólnicy

Za łamanie przepisów grożą kary

Pracodawcy, który nielegalnie zatrudnia cudzoziemca, grozi grzywna nie niższa niż 3 tys. zł, a jeżeli przy tym wprowadził cudzoziemca w błąd, wyzyskał jego błąd lub wykorzystał zależność służbową albo niezdolność do należytego pojmowania przedsiębranego działania, grzywna może wynieść nawet do 10 tys. zł. Grzywną może być również ukarany cudzoziemiec, który nielegalnie wykonuje pracę. Zapłaci nie mniej niż 1 tys. zł.

Aby legalnie zatrudnić cudzoziemca, powinny być spełnione konkretne warunki. Musi on posiadać ważny dokument uprawniający go do pobytu na terytorium Polski wraz z odpowiednią podstawą pobytu (umożliwiającą podjęcie zatrudnienia). Firma powierzająca wykonywanie pracy cudzoziemcowi jest zobowiązana uzyskać dla niego zezwolenie na pracę (chyba że takie nie jest wymagane). Samo natomiast wykonywanie pracy nie może się odbywać na innych warunkach lub stanowisku niż określone w zezwoleniu. Jak orzekł bowiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 2 kwietnia 2009 r. (II SA/Wa 1677/08), w przypadku zezwoleń na pracę cudzoziemców najistotniejsze jest to, by ten, kto otrzymał stosowne zezwolenie (przyrzeczenie), wykonywał jedynie tę pracę, która została określona w tym zezwoleniu (przyrzeczeniu).

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona