Czy pracodawca może żądać od pracownika informacji o dodatkowej pracy - orzeczenie Sądu Najwyższego

Pracodawca może skutecznie zobowiązać pracownika do informowania o podjęciu innego zatrudnienia w czasie trwania zawartego między nimi stosunku pracy. Dotyczy to zarówno dodatkowego zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, jak również w innej formie (np. na podstawie umów cywilnych). Niewywiązanie się przez pracownika z tego obowiązku może być podstawą do wypowiedzenia mu umowy o pracę.

Publikacja: 02.09.2017 14:30

Czy pracodawca może żądać od pracownika informacji o dodatkowej pracy - orzeczenie Sądu Najwyższego

Foto: 123RF

Tak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 11 stycznia 2017 r. (I PK 25/16).

Stan faktyczny

Pracodawca zobowiązał pracownika placówki naukowo-badawczej do informowania go o każdym dodatkowym zatrudnieniu bądź działalności gospodarczej na rzecz podmiotów, których zakres działania jest podobny do zakresu działania pracodawcy. Taki obowiązek został zapisany w umowie o pracę. W czasie trwania stosunku pracy pracownik podjął taką dodatkową działalność na podstawie umów o dzieło i nie powiadomił o tym pracodawcy. Pracodawca rozwiązał z nim umowę o pracę za wypowiedzeniem. Jako przyczynę wskazał utratę zaufania, spowodowaną tym, że pracownik podjął dodatkowe zatrudnienie i nie poinformował go o tym. Pracownik odwołał się do sądu.

Rozstrzygnięcia sądów

Sąd rejonowy uwzględnił powództwo i zasądził na rzecz pracownika odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę. Sąd okręgowy zmienił wyrok. W jego ocenie, wskazana przez pracodawcę przyczyna wypowiedzenia była uzasadniona. Sprawa trafiła do Sądu Najwyższego.

W ocenie SN zobowiązanie się pracownika w umowie o pracę do informowania pracodawcy o dodatkowym zatrudnieniu jest dopuszczalne, a niewywiązanie się przez niego z tego obowiązku może być podstawą do wypowiedzenia mu umowy o pracę.

Zdaniem eksperta

Robert Stępień, radca prawny, starszy prawnik w kancelarii Raczkowski Paruch

Dopuszczalne jest umowne zobowiązanie pracownika do informowania pracodawcy o podjęciu dodatkowego zatrudnienia w podmiocie prowadzącym działalność podobną do działalności pracodawcy, niezależnie od podstawy zatrudnienia. Jednocześnie niedopełnienie przez podwładnego obowiązku informacyjnego i podjęcie dodatkowego zatrudnienia bez poinformowania pracodawcy, uzasadnia wypowiedzenie mu umowy o pracę.

Powyższe tezy nie stoją w sprzeczności z poglądem, zgodnie z którym pracodawca może przetwarzać tylko te dane osobowe pracownika, które są wymienione w art. 221 k.p. Zgodnie z art. 221 § 1 pkt 6 w związku z art. 221 § 2 k.p., pracodawca ma prawo żądać od pracownika informacji na temat przebiegu jego dotychczasowego zatrudnienia. Zdaniem Sądu Najwyższego, „dotychczasowe zatrudnienie" obejmuje również zmiany w zatrudnieniu, jakie następują po przyjęciu pracownika do pracy u danego pracodawcy (a więc w szczególności podejmowanie dodatkowego zatrudnienia w czasie trwania stosunku pracy łączącego go z pracodawcą). Co więcej, pojęcie „zatrudnienia" należy rozumieć szeroko, a więc nie tylko jako zatrudnienie na podstawie umowy o pracę, ale również na podstawie umów cywilnoprawnych (np. umów zlecenia, umów o dzieło itp.). Pracodawca ma prawo żądać informacji o każdym takim zatrudnieniu.

W komentowanym orzeczeniu SN zwrócił również uwagę, odwołując się do akceptowanego w doktrynie i orzecznictwie poglądu, że w określonych okolicznościach pracodawca może ograniczyć pracownikowi możliwość podejmowania dodatkowego zatrudnienia, jeżeli jest to uzasadnione jego interesem. Zdaniem SN, skoro nawet takie ograniczenie jest dopuszczalne, to wnioskując a maiori ad minus, tym bardziej dopuszczalne jest zobowiązanie pracownika do informowania pracodawcy o dodatkowym zatrudnieniu.

Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego