Godziny związkowe to zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy. Prawo do żądania takiego zwolnienia przysługuje członkowi zarządu zakładowej organizacji związkowej w czasie trwania jego kadencji w zarządzie.
Godziny związkowe udzielane są na wniosek zarządu zakładowej organizacji związkowej. Prawo do nich jest związane z członkostwem w zarządzie związku. Dlatego we wniosku nie trzeba uzasadniać potrzeby udzielenia takiego zwolnienia. Co więcej, pracodawca nie może odmówić udzielenia godzin związkowych, jeśli złożony wniosek jest prawidłowy. Nie może on również uzależnić akceptacji wniosku od ustanowionych przez siebie dodatkowych kryteriów, które nie wynikają z przepisów prawa. Pracodawca nie może więc stwierdzić, że udzieli godzin związkowych pod warunkiem, że następnie będzie mógł kontrolować sposób ich wykorzystania.
Zachowanie pracodawcy, który bezzasadnie odmawia związkowcom udzielenia zwolnienia od pracy, może być zakwalifikowane jako utrudnianie wykonywania działalności związkowej. Jeżeli pracodawca chce uniknąć negatywnych konsekwencji, nie powinien blokować prawa związkowców do przysługujących im godzin związkowych.
Bez prawa kontroli
Pracodawca zaakceptował wniosek o godziny związkowe. Czy może teraz skontrolować sposób, w jaki związkowcy wykorzystają przyznane im godziny? Odpowiedź na to pytanie jest negatywna.
Pracodawca nie ma uprawnień do skontrolowania sposobu wykorzystywania godzin związkowych. Przepisy nie dają mu do tego podstawy. Nie może więc np. zażądać, aby pracownik zdawał sprawozdanie z czynności podejmowanych w ramach takiego zwolnienia.