Czy można odrzucić wniosek o godziny związkowe

PROBLEM Z PRAKTYKI W zakładzie pracy działa związek zawodowy. Jego zarząd złożył wniosek o zwolnienie niektórych jego członków z obowiązku świadczenia pracy w ramach tzw. godzin związkowych. Pracodawca chce zaakceptować wniosek, ale pod warunkiem, że będzie mógł kontrolować, na co związkowcy wykorzystują przyznane im godziny. Czy ma do tego prawo?

Publikacja: 10.08.2017 05:50

Czy można odrzucić wniosek o godziny związkowe

Foto: 123RF

Godziny związkowe to zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy. Prawo do żądania takiego zwolnienia przysługuje członkowi zarządu zakładowej organizacji związkowej w czasie trwania jego kadencji w zarządzie.

Godziny związkowe udzielane są na wniosek zarządu zakładowej organizacji związkowej. Prawo do nich jest związane z członkostwem w zarządzie związku. Dlatego we wniosku nie trzeba uzasadniać potrzeby udzielenia takiego zwolnienia. Co więcej, pracodawca nie może odmówić udzielenia godzin związkowych, jeśli złożony wniosek jest prawidłowy. Nie może on również uzależnić akceptacji wniosku od ustanowionych przez siebie dodatkowych kryteriów, które nie wynikają z przepisów prawa. Pracodawca nie może więc stwierdzić, że udzieli godzin związkowych pod warunkiem, że następnie będzie mógł kontrolować sposób ich wykorzystania.

Zachowanie pracodawcy, który bezzasadnie odmawia związkowcom udzielenia zwolnienia od pracy, może być zakwalifikowane jako utrudnianie wykonywania działalności związkowej. Jeżeli pracodawca chce uniknąć negatywnych konsekwencji, nie powinien blokować prawa związkowców do przysługujących im godzin związkowych.

Bez prawa kontroli

Pracodawca zaakceptował wniosek o godziny związkowe. Czy może teraz skontrolować sposób, w jaki związkowcy wykorzystają przyznane im godziny? Odpowiedź na to pytanie jest negatywna.

Pracodawca nie ma uprawnień do skontrolowania sposobu wykorzystywania godzin związkowych. Przepisy nie dają mu do tego podstawy. Nie może więc np. zażądać, aby pracownik zdawał sprawozdanie z czynności podejmowanych w ramach takiego zwolnienia.

Ewentualnie, jeśli pracodawca poweźmie poważne wątpliwości co do działalności pracownika-działacza, może wystąpić do związku zawodowego o wyjaśnienie sytuacji. Trzeba jednak pamiętać, że możliwość kontroli przysługuje jedynie zakładowej organizacji związkowej, która to ostatecznie decyduje o sposobie, w jaki pracownik ma wykorzystać godziny związkowe.

Z pewnym odstępstwem

Istotne jest jednak to, że powyższe zasady dotyczą wykorzystania tzw. godzin związkowych. Nieco inne reguły obowiązują przy udzielaniu zgody na wykorzystanie godzin pozazwiązkowych na tzw. czynności doraźne. W tym przypadku pracodawca co do zasady nie może oceniać potrzeby wykonania czynności doraźnej. W pewnym stopniu może jednak wpływać na zakres wykorzystania tego uprawnienia organizacji związkowej.

Przykład

Czynność doraźna polega na spotkaniu działaczy związkowych szczebla regionalnego. Samo spotkanie jest zaplanowane w godz. 14 – 16. W tym przypadku członek związku zawodowego nie może domagać się zwolnienia od pracy na cały dzień. Pracodawca może mu udzielić zwolnienia tylko na czas niezbędny do wykonania danej czynności i niezbędny czas dojazdu. Gdyby to były zwykłe godziny związkowe, działacz mógłby wnioskować o zwolnienie na np. 8 godzin od 8 do 16, a pracodawca nie mógłby skrócić tego czasu.

Autorka jest radcą prawnym, partnerem w kancelarii CMS

Konieczny związek z funkcją

Czynność doraźna musi być związana z wykonywaną przez pracownika funkcją związkową. Ponadto przysługuje na nią zwolnienie tylko wtedy, gdy nie można jej wykonać w wolnym czasie. Dlatego należy uznać, że pracodawca może odmówić zgody na podjęcie przez pracownika czynności doraźnej, jeśli nie widzi ku temu uzasadnienia. Jeżeli pracownik wykorzystał czas niezgodnie z celem i udzieloną zgodą (np. załatwiał w tym czasie swoje sprawy prywatne), pracodawca może uznać, że nie przysługuje mu za ten czas wynagrodzenie. ?

Godziny związkowe to zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy. Prawo do żądania takiego zwolnienia przysługuje członkowi zarządu zakładowej organizacji związkowej w czasie trwania jego kadencji w zarządzie.

Godziny związkowe udzielane są na wniosek zarządu zakładowej organizacji związkowej. Prawo do nich jest związane z członkostwem w zarządzie związku. Dlatego we wniosku nie trzeba uzasadniać potrzeby udzielenia takiego zwolnienia. Co więcej, pracodawca nie może odmówić udzielenia godzin związkowych, jeśli złożony wniosek jest prawidłowy. Nie może on również uzależnić akceptacji wniosku od ustanowionych przez siebie dodatkowych kryteriów, które nie wynikają z przepisów prawa. Pracodawca nie może więc stwierdzić, że udzieli godzin związkowych pod warunkiem, że następnie będzie mógł kontrolować sposób ich wykorzystania.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona